در مسیر دشوار خودروهای برقی محقق شد:

راه‏اندازی اتوبوس برقی شتاب

گروه مپنا : جهان با سرعتی باورنکردنی در مسیر تحولات تکنولوژیک قرار گرفته و به تدریج از عصر نفت به عصر فناوری‌های تلفیقی وارد می‌شود. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که دوران سلطنت نفت بر عرصه انرژی با سرعتی غیرقابل پیش‌بینی در حال پایان یافتن است و همه کشورهای دنیا به ویژه گروهی که نفت و گاز، نبض اقتصاد آنها است، در کوتاه‌ترین زمان ممکن باید به حال منابع باقی‌مانده زیرزمینی و تبدیل آنها به پول یا نوع دیگری از انرژی فکری کنند. در این میان برق نه تنها جایگاه خود را در صنعت انرژی دنیا حفظ خواهد کرد بلکه با ورود ماشین‌های برقی و فراگیر شدن آنها، سهم برق در سبد انرژی مردم افزایش یافته و اهمیت فعلی آن به شکلی گسترده افزایش خواهد یافت. تلاش شرکت‌های دنیا برای کاهش آلاینده‌های زیست محیطی و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی با جایگزین کردن برق به عنوان انرژی پیشران خودروها، از مهم‌ترین گام‌ها برای حفظ زمین و هوا از آلودگی‌های گسترده ناشی از انرژی‌های فسیلی است.

نکته بسیار کلیدی آن است که بپذیریم در دنیای کنونی، انرژی اصلی‌ترین و مهم‌ترین زیرساخت برای تأمین رفاه، سلامت، امنیت و توسعه است. با این وجود بشر در عصر کنونی به این باور رسیده که برای پایداری توسعه انسانی و اقتصادی، نیاز به محیط زیستی سالم دارد، به همین دلیل پارادایم‌های بهره‌برداری از انرژی در دنیا تغییر کرده، به طوری که تلاش‌ها بر این است که تا سال ۲۰۵۰ میزان تولید دی اکسید کربن به شدت کاهش یافته و متوقف شود و در این زمینه خودروهای برقی ابتدای این مسیر استراتژیک هستند.  البته ایران همچنان با کشورهای پیشرو در این حوزه فاصله قابل توجهی دارد، با این وجود اما تلاش‌ها برای تولید انبوه خودروهای برقی آغاز شده است. در همین راستا، یکی از شرکت‌های مپنا چندی پیش در شهر مشهد از اتوبوس برقی «شتاب» رونمایی کرد. این اتوبوس که طراحی و ساخت آن توسط مهندسان و متخصصان داخلی صورت گرفته و محصولی از شرکت تولید اتوبوس برقی پارسان با نام تجاری "شتاب" است، با مشارکت گروه مپنا و گروه تولیدی صنعتی عقاب افشان ساخته شده و قرار است گامی بلند در راستای برقی سازی و هوشمندسازی حمل و نقل عمومی باشد.

فراموش نکنیم که اولین چراغ برق در ایران حدود ۱۲۰ سال پیش برای اولین بار در حرم مطهر امام رضا روشن شد و اکنون به همت شرکت مپنا و شرکا، نخستین اتوبوس برقی کشور برای اولین بار در مشهد کلید می خورد. این نوع اتوبوس‌ها، هوشمند، اشتراکی هستند و می‌توانند در آینده نزدیک به خودران تبدیل شده و یک تحول عظیم را در صنعت خودروسازی کشور کلید بزنند.

این دستاورد بزرگ صنعتی، نشانه صحیحی از شتاب رشد فناوری در کشور و نماد رشد و خودباوری فرهیختگان و متخصصان ایرانی است که در تولید اولین اتوبوس برقی داخلی نمود یافته است. این اتوبوس، نخستین خودرو الکتریکی و توسعه داده شده و ۱۰۰ درصد داخلی است و تولید موفق آن بیش از هر چیز حاصل نگرش و رویکرد خاص مدیران و متخصصان گروه مپنا و عقاب افشان است. امید آن می‌رود که تا پایان سال ۱۴۰۰ نخستین ناوگان اتوبوس برقی کشور به همراه یک مرکز مانیتورینگ و پایش ناوگان رونمایی شود.

اتوبوس برقی شتاب با بهره‌گیری از دانش و نیروی داخلی تولید شده و قابلیت‌هایی از جمله هوشمندی، ارتباط با مرکز داده، بازگشت انرژی، قابلیت شارژ سریع، سامانه نمایشگر پیشرفته و سامانه خنک‌کاری طراحی شده بر اساس اقلیم ایران را دارد. این اتوبوس برقی در خطوط مختلف اتوبوس‌رانی و در پکیج‌های متفاوت باتری قابل عرضه است.

همچنین از ویژگی‌های منحصربه‌فرد اتوبوس طراحی شده توسط گروه مپنا و شرکت عقاب می‌توان به طراحی بدنه و شاسی یکپارچه، بدون به‌کارگیری پله در راهرو و ورودی و انجام عملیات طراحی در بستر مهندسی «مدیریت چرخه عمر محصول» اشاره کرد که امکان مهندسی هم‌زمان برای چندین شرکت در تمام فرایندهای فنی از طراحی، تولید و کنترل پروژه تا مهندسی، ساخت و طراحی جزئی را فراهم می‌کند. نکته بسیار کلیدی این است که بومی‌سازی تولید اتوبوس برقی، جهش قابل‌ توجهی در تولید داخلی صنایع برقی‌سازی ایجاد می‌کند و پیشرفت بزرگی برای صنعت کشور محسوب می‌شود. بیش از ۶۰ درصد این محصول در داخل طراحی و ساخته شده است و انتظار می‎‌رود که با توجه به سرمایه‌گذاری‌های موازی گروه مپنا در حوزه‌ سلول باتری و موتور ۱۰۰ درصد داخلی‌سازی محقق شود. در این مسیر، تلاش شده با استفاده از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و محققان در حوزه‌های برق، الکترونیک، پاورالکترونیک، برنامه‌نویسی و نرم‌افزار، تحلیل داده، هوشمندسازی و مهندسی سیستم فرصت مناسبی برای رشد و شکوفایی مشاغل فناورانه در کشورمان ایجاد شود. در نهایت می‌‎توان امید داشت که با رشد زیرساخت تحقیقاتی، امکان گسترش فناوری به حوزه‌های دیگر حمل‌و‌نقل همچون خودروهای سواری شخصی، خودروهای تجاری نیمه‌سنگین، سنگین و اشتراکی فراهم می‌شود.

مساله دیگری که در توسعه حمل و نقل برقی در کشور باید مد نظر قرار گیرد این است که کمبود منابع ارزی امکان واردات چنین خودروهایی را بسیار دشوار کرده و همین امر الزام بومی‌سازی آنها را به درستی روشن می‌کند. گروه مپنا با آگاهی از این نیاز، از ابتدای دهه ۹۰ خورشیدی مطالعات اولیه خود را در این زمینه آغاز کرد. با عملیاتی شدن این مطالعات، نخستین جایگاه تأمین توان خودرو و موتورسیکلت برقی در ایران از سوی مپنا در برج میلاد تهران در زمینی به مساحت بیش از ۷۰۰ متر مربع اجرا و عصر روز چهارشنبه، اول خرداد ۱۳۹۸، افتتاح شد. این ایستگاه مجهز به شارژر سریع خودرو برقی شامل یک خروجی شارژ AC با توان ۴۳ کیلووات قابل استفاده برای تمام خودروهای برقی استاندارد دنیا و یک خروجی شارژ سریع DC با توان ۵۰ کیلووات تحت پروتکل CHAdeMO قابل استفاده برای خودروهای شرق آسیا شامل خودروهای میتسوبیشی، کیا، نیسان و... است. ایستگاه برج میلاد هم‌چنین دارای شارژر کند خودرو برقی با توان ۴/ ۷ کیلووات است که می‌تواند همه خودروهای برقی استاندارد را تأمین توان کند. جایگاه شارژ خودروهای برقی گروه مپنا، مجهز به دو شارژر ۵/ ۵ کیلوواتی موتورسیکلت برقی است و به‌سهولت توان شارژ موتورسیکلت‌های برقی را هم دارد.

البته مپنا هنوز در ابتدای راهی طولانی و دشوار است اما به طور قطع این امید برای صنعت خودروسازی و صنعت برق ایران پررنگ است که می‌توانند با خودباوری و اتکا به توان مهندسان و متخصصان داخلی، برای توسعه خودروهای برقی و حفظ محیط زیست و ساخت زندگی سالم‌تر برای مردم عزیز ایران، همان راهی را طی کنند که مپنا آغاز کرده است.