دلار ۹۷ در بورس ۹۹

علی آهو مدیر سبد شرکت سبدگردان کاریزما با نزدیک شدن نرخ دلار بازار آزاد به سقف‌های سال ۹۷ دوباره بیم و امیدها درباره اهداف جدید دلار، تورم، ارزندگی بازار سرمایه و... زنده شده است. در این خصوص البته باید به این نکته اشاره کرد که در آن زمان که نرخ دلار به ۱۹۶۵۰ تومان رسید، اولا آن قیمت صرفا در یک روز درج شد و تنها در یک لحظه در سایت‌ها و کانال‌های فضای مجازی طرح شد و عملا حجم معامله قابل‌توجهی براساس آن صورت نگرفت. ثانیا در آن مقطع زمانی، نرخ دلار نیما کمتر از نصف این مبلغ بود و در واقع نرخ دلار سامانه نیما مبنای فروش محصولات شرکت‌های بورسی بود و نه نرخ بازار آزاد.

پس آن رکورد، نرخ دلار در بازار آزاد وارد روند نزولی شد و حتی تا ۹۵۰۰ تومان هم کاهش یافت و فاصله آن با نرخ دلار نیما بسیار کم شد. بنابراین در آن مقطع عملا نرخ دلار ۱۹۶۵۰ تومانی وارد بازار سرمایه نشد. سپس در اواخر زمستان ۹۷ نرخ دلار در سامانه نیما اندک‌اندک رشد کرد و تا مقطع ابتدایی سال ۹۸ به بیش از ۱۲ هزار تومان رسید و موجب رشد شاخص در بازه زمانی ۲۸ بهمن تا ۲۰ اردیبهشت شد. البته در این زمان رفتار دلار در بازار آزاد کمی متفاوت بود. به این صورت که تا انتهای سال روند صعودی داشت و به اعداد بالای ۱۵ هزار تومان رسید که البته در آن مقطع مهم‌ترین دلایل مطرح شده برای رشد دلار، یکی از آنها نزدیک شدن به تعطیلات سال جدید و رشد تقاضای ارزی برای مسافرت و دیگری سررسید شدن سپرده‌های یکساله بود. بعد از عید رفته‌رفته نرخ دلار کاهش یافت و حتی به کمتر از ۱۱ هزار تومان هم در بهار ۹۸ رسید. مجددا در بهار و تابستان سال ۹۸ فاصله نرخ نیما و نرخ دلار بازار آزاد کم شد و در مقاطعی به کمتر از ۲۰۰۰ تومان رسید.

بانک مرکزی و مجموعه تیم اقتصادی دولت تلاش کرد تا فاصله بین نرخ دلار بازار آزاد و نیما و همچنین نرخ اسکناس در صرافی ملی کمتر شود تا صادرکنندگان انگیزه عرضه ارز حاصل از صادرات خود را داشته باشند. دلار در تابستان ۹۸ اوضاع نسبتا آرام و حتی روندی اصلاحی داشت اما با نزدیک شدن به پاییز مجددا روند صعودی را آغاز کرد. این‌بار اما نرخ دلار نیما هم آهسته‌آهسته از این روند پیروی کرد و از نزدیک شدن به سقف‌های جدید سال ۹۸ باکی نداشت. کم‌کم با افت مقدار صادرات و کاهش قیمت نفت، درآمدهای ارزی کشور روز‌به‌روز کاهش یافت و نرخ دلار نیز رو به افزایش نهاد. در زمستان نیز کم‌کم سر و کله ویروس کرونا در چین پیدا شد، هرچند در ابتدا کسی تصور نمی‌کرد این ویروس در تمام کشورهای جهان منتشر شود اما زمان زیادی طول نکشید تا اولین کشور همسایه چین نیز درگیر شده و به سرعت سایر کشورها از جمله کشور ما نیز درگیر این ویروس در ابتدای اسفندماه شد. بدیهی است اجبار به قرنطینه در نوروز ۹۹ و تعطیلی بسیاری از کسب‌و‌کارها باعث کاهش درآمد و تولید شود، این موضوع برای کشور ما که تن رنجوری از تورم‌های سنگین دو سال قبل داشت، چشم‌انداز ناامید‌کننده‌ای از آینده تورم ایجاد کرد. با رشد نرخ دلار و افزایش قیمت کالاهای مختلف در بازار، تورم مجددا رو به افزایش گذاشت و این موضوع خود محرکی برای رشد بازار سرمایه شد. بنابراین به‌طور خلاصه می‌توان گفت، دلار ۱۹ هزار تومانی سال ۹۹ بسیار بیشتر از دلار ۱۹ هزار تومانی سال ۹۷ در بازار سرمایه وارد شده است، چراکه نرخ دلار نیما در بازه زمانی فوق بیش از ۲ برابر شده است و اکثر شرکت‌های بورسی محصولات خود را بر مبنای دلار این سامانه به فروش می‌رسانند.