«دنیای اقتصاد» وضعیت بنیادی گروه سنگ آهن را بررسی می‌کند
بلند پروازی با بال‌های سنگی
صنعت سنگ‌آهن در کشور
ایران با در اختیار داشتن ۲درصد از ذخایر، در رتبه نهم بزرگترین منابع اقتصادی جهان قرار گرفته است. ذخیره زمین‌شناسی سنگ‌آهن کشور حدود ۵ میلیارد تن است. مطابق نتایج حاصل از انجام اکتشافات، حدود ۴۵۰ میلیون تن ذخیره جدید سنگ‌آهن کشف شده که باعث افزایش ذخایر قطعی سنگ‌آهن به ۳/ ۳ میلیارد تن شده است. متوسط عیار سنگ‌آهن ایران ۵۶درصد بوده که غالبا این معادن دارای زمینه مگنتیتی و هماتیتی است. مطابق طرح جامع فولاد، در صورت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در افق ۱۴۰۴، بیش از ۱/ ۱ میلیارد تن سنگ‌آهن مصرف می‌شود. بنابراین با استخراج سالانه ۱۶۲ میلیون تن سنگ‌آهن، ذخایر کشور تقریبا تکافوی حدود ۲۰ سال آتی را دارد. ظرفیت اسمی تولید کنسانتره سنگ‌آهن ایران در سال ۱۳۹۲ معادل ۹/ ۲۸ میلیون تن بوده است که تا سال ۱۳۹۸ با رشد متوسط سالیانه ۱۲ درصدی به ۷/ ۵۷ میلیون تن رسیده است. در حال حاضر طرح تولید ۴/ ۲۴ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن در کشور در دست اجراست که ظرفیت اسمی تولید کنسانتره را در افق ۱۴۰۴ به ۱/ ۸۲ میلیون تن خواهد رساند.
موضوع نرخ‌گذاری سنگ آهن
نرخ‌های صادراتی بندرعباس در حال حاضر در محدود ۳۰ دلار نوسان می‌کند. اخذ عوارض ۲۵ درصدی بر صادرات سنگ‌آهن که در شهریور سال ۱۳۹۸ به‌تصویب رسید موجب شد تا شرکت‌ها در برهه‌ای از زمان از صادرات سنگ‌آهن به فروش داخلی روی بیاورند. آمار نشان می‌دهد که با وجود اعمال این عوارض و افت قابل‌ملاحظه صادرات از ۲۶/ ۱ میلیون تن در مهر ماه ۱۳۹۸ به ۳۱۱ هزارتن در آبان همان سال، با رشد بیش از ۱۰۰ درصدی به ۶۲۹ هزار تن در اسفند سال ۱۳۹۸ رسیده است.
نرخ‌گذاری داخلی با توجه به برگزاری جلسات متعدد منجر به این شد که نرخ سنگ‌آهن از ۵/ ۷ به ۵/ ۸ درصد نرخ شمش فولاد خوزستان برسد. این ضریب در دنیا بیش از ۲۵ درصد شمش بیلت بوده و نرخ فروش داخلی شمش فولاد خوزستان نیز با نرخ صادراتی آن دارای تفاوت است، همچنان بین نرخ داخلی و صادراتی این محصول اختلاف بالایی وجود دارد که علاوه بر عدم رغبت شرکت‌های فعال در این صنعت به فروش داخلی منجر به کاهش انگیزه به‌منظور اکتشافات جدید پهنه‌های معدنی و کمبود کنسانتره در سال‌های آتی خواهد شد.
شرکت‌های فعال در صنعت
از واحدهای عمده تولیدکننده کنسانتره سنگ‌آهن کشور می‌توان به شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر (کگل) با ظرفیت ۵۷/ ۱۴ میلیون تن، شرکت صنعتی و معدنی چادرملو (کچاد) با ظرفیت ۵/ ۱۰ میلیون تن و شرکت سنگ‌آهن گهر زمین با ظرفیت ۴ میلیون تن اشاره کرد. با تحلیل‌های انجام‌شده می‌توان به این نتیجه رسید که با افزایش ضریب نرخ سنگ‌آهن در سال جاری از یک سو و رسیدن نرخ دلار سامانه نیما به مرز ۱۷ هزار تومان از سوی دیگر در کنار انتظار افزایش نرخ جهانی شمش توأم با رشد خزنده نرخ دلار نیما به اعداد بالاتر از نرخ کنونی، سود شرکت‌های فعال در صنعت سنگ‌آهن به‌طور میانگین به‌صورت زیر خواهد بود.
