«دنیای‌اقتصاد» بررسی می‌کند
راه تازه شوینده‌ها در بازار سرمایه
رویا ذبیحی سامانی
تحلیلگر بازار سرمایه
شرکت‌های شوینده‌ای که در بورس ایران معامله می‌شوند عبارتند از شرکت‌های پدیده شیمی قرن، پاکشو، پاکسان، گلتاش، صنایع بهداشتی ساینا، بین‌المللی محصولات پارس، کف و تولی پرس. سهامدار عمده شرکت‌های پاکشو و پدیده شیمی قرن و همچنین پدیده شیمی جم که به زودی در بورس عرضه می‌شود، گروه گلرنگ است. همچنین سهامدار عمده شرکت‌های پاکسان، گلتاش و ساینا، شرکت مدیریت صنعت شوینده بهشهر است. با توجه به قیمت‌گذاری دستوری این صنعت از طریق سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، کاهش قدرت خرید مردم، وجود ویروس کرونا و اهمیت استفاده از محصولات شوینده در افزایش سلامت جامعه، نرخ این محصولات همگام با تورم و افزایش بهای تمام‌شده افزایش پیدا نکرده است. این موضوع باعث کاهش سودآوری و عدم توجه بازار سرمایه به این صنعت شده است. بازدهی سه ماهه اخیر در این گروه از زمان تنظیم این گزارش (29 مرداد) پاکشو32درصد، قرن4درصد، شوینده منفی1درصد، گلتاش منفی 2درصد، ساینا90درصد، شپارس 4/ 0درصد، کف 69درصد، تولی پرس 39درصد و پاکسان منفی 1درصد بوده است. شاخص بورس در آخر اردیبهشت ماه یک میلیون واحد بود و با گذشت 3ماه به 8/ 1میلیون واحد رسیده است که افزایش 80درصدی داشته است و این نشان از عقب ماندگی این صنعت از شاخص دارد.
در گروه شوینده ۴۰ درصد از مواد اولیه و ادوات بسته‌بندی مورد نیاز تولید محصولات شرکت‌های گروه از طریق واردات از خارج کشور تهیه می‌شود. این نسبت در شرکت پدیده شیمی قرن3۰ درصد و در شرکت پاکشو 35درصد است. این در شرایطی است که قیمت برخی از مواد اولیه و ادوات بسته‌بندی در داخل کشور نیز با افزایش نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند (همانند ال‌ای‌بی). نرخ ارز برای خرید مواد اولیه، نرخ سامانه نیما است. ماده اولیه برای تولید مواد شوینده، ال‌ای بی(LAB) است که در ایران فقط توسط پتروشیمی بیستون و شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران تولید می‌شود. در این میان فقط شرکت صنایع شیمیایی ایران اقدام به تامین نیاز شرکت‌های شوینده می‌کند.
نفت سفید ابتدا به نرمال پارافین تبدیل شده و سپس به ال‌ای‌بی تولید می‌شود، در نتیجه قیمت ال‌ای‌بی همبستگی بالایی با قیمت نفت دارد. پتروشیمی بیستون سالانه 50هزارتن و شیران حدود 115هزار تن ال‌ای‌بی تولید می‌کنند. در شیران 5درصد از آن تبدیل به اچ‌ای‌بی شده و حدودا سالانه 80هزار تن ال‌ای‌بی به‌صورت داخلی فروش رفته و مابقی صادر می‌شود. ال‌ای‌بی تابع قیمت جهانی و بر اساس دلار نیما نرخ‌گذاری می‌شود و در بهای تمام شده صنایع شوینده بسیار تاثیرگذار است. شرکت‌های شوینده در خرداد 1399، با تاریخ اعمال 17و18خرداد افزایش نرخ دریافت کردند. در گروه شامپو، خمیردندان، صابون، شیشه پاک‌کن، مایع نرم‌کننده حوله و لباس، مجوز افزایش نرخ 25درصدی و در گروه مایع دستشویی و ظرفشویی و پودرلباسشویی افزایش نرخ 20درصدی را داشته‌اند. این در حالی است که نرخ دلار نیما در 18خرداد، 16900 تومان بوده است و در حال حاضر 22400تومان است که افزایش 5/ 32درصدی داشته و باعث افزایش بهای تمام شده در این شرکت‌ها شده است. با توجه به سال تاسیس اغلب شرکت‌ها در این صنعت، می‌توان آنها را از لحاظ افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها مورد بررسی قرار داد. مقایسه شرکت‌های شوینده حاضر در بورس از لحاظ سال تاسیس، سرمایه، حوزه فعالیت و محصولات تولیدی در ستون سمت راست صفحه آمده است.
