«دنیای‌اقتصاد» گروه رایانه را بررسی می‌کند
جا مانده از فصل رونق
این در حالی است که بورس و فرابورس در این مدت ۳۵۵ درصد بازدهی ثبت کرده است. از طرفی در شاخص صنعت در سه ماهه رشد ۱۳ درصدی داشته است ولی شاخص کل افت ۷ درصدی را ثبت کرده است. همه نماد‌های این صنعت بازدهی یک ساله کمتری از شاخص کل داشته‌اند. با مقایسه شاخص صنعت و شاخص کل درمی‌یابیم که بازدهی شرکت‌های صنعت در سال جاری حدود یک‌سوم شاخص کل بوده و در سال‌های ۹۸ و ۹۷ هم در حدود نیمی از بازدهی شاخص کل بازار بوده است. این در حالی است که در سال‌های ۹۴ تا ۹۶ شاهد عملکرد بسیار بهتر بازدهی صنعت به شاخص کل بوده‌ایم. از مهم‌ترین دلایلی که می‌توان برای این موضوع عنوان کرد وضعیت سودآوری شرکت‌های این گروه بوده است.
درآمد‌ها و تورم
در سال‌های ۹۰ تا ۹۴ درآمدهای این شرکت متناسب با تورم عمومی رشد کرد و مجموع درآمدهای شرکت‌های صنعت از ۲۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۰ به هزار میلیارد تومان در سال ۹۳ رسیده است. تا قبل از روی کار آمدن شرکت شاپرک هیچ کارمزدی به شرکت‌های پرداخت تعلق نمی‌گرفت اما پس از روی کار آمدن شرکت شاپرک تا قبل از یکم دی‌ماه سال ۹۴، به ازای هر تراکنش خرید موفق یک‌درصد از مبلغ تراکنش خرید به شرکت‌های صنعت پرداخت می‌‌شد. این موضوع سبب جهش درآمدی ۴ برابری صنعت شد و دوران طلایی برای شرکت‌های صنعت رقم زد. به‌صورتی که با رشد درآمد و سود شرکت‌های صنعت در سال۹۴ بازده صنعت به ۹۴ درصد رسید در حالی که بازده شاخص کل تنها ۲۴ درصد بود.
دلیل افت اقبال
اما اتفاقی که سبب شده است در سال‌های اخیر بازار کمتر به این شرکت‌ها توجه کند این است که نرخ رشد درآمدهای شرکت‌ها متناسب با جهش ارزی اخیر تغییر نداشته است. در سه سال گذشته به‌طور متوسط هر سال نرخ دلار ۵۲ درصد رشد داشته و تورم عمومی کشور رشد ۳۵ درصدی به ثبت رسانده است، این در حالی است که مجموع درآمدهای این صنعت رشد ۲۱ درصدی و سود عملیاتی رشد ۱۶ درصدی داشته است.
نگاهی به شرکت‌های صنعت
در یک‌سال اخیر بیشترین بازدهی مربوط به نماد تاپکیش با ۳۴۳ درصد و بعد از آن رکیش با ۲۵۲ درصد است. آپ با ۱۸ درصد، کمترین بازدهی را در این گروه به خود اختصاص داده است. میانگین ارزش معاملات این گروه در یک ماه گذشته ۱۰۶ میلیارد تومان و در یک سال گذشته ۱۶۳ میلیارد بوده است.همچنین بتای ۳۶ماهه این صنعت ۵/ ۰ است و متوسط قیمت به درآمد صنعت در آذر ۹۹ برابر ۲۴ واحد بوده است. کمترین نسبت P/ E در این صنعت متعلق به اپرداز و پرداخت با ۱۷ و ۱۹ واحد است و بیشترین آن متعلق به تاپکیش با ۷۰ واحد ثبت شده است. در این گروه بیشترین متوسط رشد درآمد مربوط به پرداخت و رافزا با ۶۶ و ۵۲ درصد است. همچنین در سه سال گذشته به‌طور متوسط رافزا و تاپکیش با ۷۵ و ۵۸ درصد بیشترین رشد سود خالص را تجربه کرده‌اند.
همکاران سیستم بزرگ‌ترین شرکت نرم‌افزاری بخش خصوصی کشور است و به عرضه راهکارهای هوشمند نرم‌افزاری به کسب‌وکارها در اندازه‌های مختلف (شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ، متوسط و کوچک) و در صنایع گوناگون شناخته می‌شود، این شرکت در سال ۱۳۶۸ تاسیس شد، در سال ۱۳۸۳ به شرکت سهامی عام تبدیل و در شهریورماه سال ۱۳۹۰ برای اولین بار سهام شرکت در بازار فرابورس عرضه شد. درسال ۱۳۹۵ با توجه به سابقه مطلوب عملکرد در فرابورس، این شرکت در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد و در مردادماه سال ۱۳۹۷ شرکت با احراز شرایط تابلوی فرعی بازار اول، از بازار دوم به این بازار منتقل شد. ساختار کسب وکار همکاران سیستم در قالب شرکت مادر و شبکه‌ای از شرکت‌های تخصصی، منطقه‌ای، تحت لیسانس، نمایندگان و همکاران فروش است. نرم‌افزارهای تولیدی برای کسب و کارهای کوچک و متوسط در حوزه مدیریت فرآیندهای کسب و کار و ابزارهای هوشمند تجاری است و برای شرکت‌های بزرگ‌تر در صنایع تولیدی و خدماتی نرم‌افزارها و محصولات مدیریت منابع سازمانی (ERP) به بازار ارائه می‌شود. این شرکت تمامی خدمات مرتبط با فروش نرم‌افزار مانند استقرار، پشتیبانی فنی و آموزش را نیز بر عهده دارد. در سال ۱۳۹۳ برای پوشش بخش‌های مختلف بازار سه برند تجاری راهکاران، سپیدار و دشت را به بازار معرفی کرد. در حال حاضر این شرکت به‌عنوان دارنده بزرگ‌ترین سهم بازار بیش از ۶۱هزار مشتری دارد. حدود ۴۳ درصد درآمد گروه به‌عنوان درآمد بخش پشتیبانی ماهیت تکرار شونده و رشدی دارد و حدود ۳۸ درصد از محل فروش نرم‌افزارهای جدید یا ماژول‌های جدید تامین می‌شود و بقیه به درآمد استقرار و آموزش تعلق می‌گیرد.
همکاران سیستم از سال ۱۳۹۵ به‌طور تدریجی به سمت ارائه محصول و خدمات مبتنی بر رایانش ابری حرکت کرده است. در این حرکت تدریجی، مسوولیت تامین نیازهای حوزه فناوری اطلاعات شامل نرم‌افزار و زیرساخت بر عهده همکاران سیستم بوده و مشتری، مشترک این سرویس و استفاده کننده از آن خواهد بود. این مسیر، جریان درآمدی شرکت را از فروش به سمت حق اشتراک استفاده از سرویس تغییر می‌دهد که در کنار خط درآمدی پشتیبانی، پایداری مناسبی در خطوط درآمدی شرکت ایجاد می‌کند.
پیش‌بینی درآمد
شرکت همکاران سیستم در راستای تکمیل هرچه بیشتر سبد درآمدی خود محصول همکاران ابری را عرضه کرده که پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی درآمد قابل توجهی را برای شرکت به همراه داشته باشد. برآورد ما برای سال ۹۹، ۵۰۰ میلیارد تومان فروش و ۸۸ میلیارد تومان درآمد غیرعملیاتی است که سود خالص ۳۰۰ میلیارد تومانی را می‌سازد. شرکت سپیدار سیستم که زیرمجموعه همکاران سیستم بوده در روزهای آتی عرضه می‌شود که با فرض ارزش‌گذاری ۷۰۰ میلیارد تومانی این شرکت درآمد غیرعملیاتی ۱۰۰ میلیارد تومانی برای گروه را دارد که این مبلغ مازاد بر ۳۰۰ ملیارد تومان سود خالص است. پیش‌بینی فروش و درآمدهای غیرعملیاتی سال ۱۴۰۰ نیز به ترتیب برابر با ۶۵۲ و ۱۱۴ میلیارد تومان است که سود ۴۲۰ میلیارد تومانی را به همراه دارد. اگر نگاهی به رویه تاریخی نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر سهم داشته باشیم متوجه می‌شویم که میانگین این نسبت برابر با ۷ واحد بوده است.
