نسبت‌های مالی و عملکرد یک گروه سهامی بررسی شد
سودآوری دارویی‌ها در گرو آزادسازی نرخ ارز
در ایران حدود 66 درصد صنعت در اختیار سه هلدینگ سازمان تامین‌اجتماعی، ستاد اجرایی فرمان امام(ره) و گروه توسعه ملی است. از میان 42 شرکت پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس 6شرکت در حوزه سرمایه‌گذاری تخصصی در صنعت دارو فعالیت می‌کنند (فعالیت تولیدی ندارند) و مابقی شرکت‌ها به تولید مواد اولیه و انواع دارو مشغول هستند. صنعت دارو با P/ E، 6/ 14 توانسته است 6/ 2 درصد از ارزش کل بازار سهام (بورس و فرابورس) را به خود اختصاص دهد. با وجود ریزش‌های سنگین بازار از مرداد 99 تاکنون، این صنعت در مدت مذکور به طور میانگین تنها 40 درصد افت قیمت را در نمادهای گروه خود تجربه کرده است، به همین سبب برخی از نمادهای این صنعت در شرایط فعلی در کف قیمتی خود بوده و کمتر از ارزش ذاتی معامله می‌شوند. بتای 56/ 0 صنعت نشان از ریسک کمتر آن نسبت به کلیت بازار دارد و طبیعتا سود بالقوه گروه دارویی نیز از بازار کمتر خواهد بود.
بررسی سود عملیاتی
از منظر سود عملیاتی، به ترتیب نمادهای «دیران»، «دلقما»، «درهآور»،«دکپسول» و «دتماد» از این گروه بیشترین نرخ رشد سود عملیاتی در یک‌سال گذشته را به ثبت رسانده‌اند و نمادهای «دبالک»، «دفارا»، «دامین»، «داوه» و «داسوه» به ترتیب کمترین میزان رشد سود عملیاتی را در این مدت تجربه کرده‌اند. اگر مبنای مقایسه را زمستان ۹۹ نسبت به پاییز۹۹ قرار دهیم؛ به‌ترتیب نمادهای «دکوثر»، «درهآور»، «دسینا»، «هجرت»، «ددام» و «دکپسول» بیشترین رشد سود عملیاتی را تجربه کردند و از طرف دیگر به ترتیب نمادهای «دشیری»، «دحاوی»، «ریشمک»، «داسوه» و «دکیمی» بیشترین کاهش سود عملیاتی را در فصل زمستان نسبت به پاییز 99 در کارنامه خود ثبت کردند.
تاثیر نرخ ارز بر بازده سهام صنعت
نرخ ارز در تحلیل بازارهای مالی و تعیین قیمت نسبی کالاها و خدمات نقش مهمی دارد و شرکت‌های حاضر در این صنعت نیز با افزایش نرخ ارز منتفع شده و توان رقابتی بهتری را از خود ارائه می‌دهند. شرکت‌های این صنعت همزمان با تعیین ارز 4هزار و 200 تومانی شرایط سختی را در دوره فعالیت و تولید خود تجربه کردند به‌گونه‌ای که این نرخ دلار درآمدهای ارزی شرکت‌های گروه را با کاهش همراه کرد.
بر این اساس هزینه شرکت‌ها رشد کرد اما در عین‌حال اجازه بالا‌بردن قیمت محصولات خود را نداشتند تا اینکه ارز نیمایی هم به انواع دلار افزوده شد و اندکی از مشکلات این گروه کاست اما بازهم چاره‌ساز نبود و با فاصله‌گرفتن نرخ دلار دولتی و نیمایی مشکلات عدیده‌ای ایجاد شد. با حذف بخشی از ارز دولتی اختصاص‌یافته به دارو، نابسامانی در این صنعت به اوج رسید اما به‌نظر می‌رسد مراودات شرکت‌های گروه با دلار تک‌نرخی (بازار آزاد، نیمایی)، افزایش نرخ متناسبی برای محصولات دارویی ایجاد خواهد کرد و با فرض ثبات حاشیه سود شرکت‌های دارویی، افزایش سودآوری برای شرکت‌های گروه رقم خواهد خورد.
نسبت‌های مالی
حاشیه سود ناخالص 42 شرکت در این صنعت در فصل تابستان 12/ 34 درصد بود که این نسبت در فصل پاییز به بالای 56/ 34 درصد رسید. نسبت حاشیه سود عملیاتی در سه ماه دوم سال 99، رقم 28درصد بوده است که این نسبت در سه ماه سوم به 36/ 28 درصد افزایش یافت.
بررسی P/ E و P/ S
در مقایسه نسبت (P/ E (ttm صنعت دارویی و بورس متوجه می‌شویم که این ضریب برای صنعت 6/ 14 و برای بورس حدود12بوده که ممکن است ناشی از خوش‌بینی بازار بر رشد بیشتر این صنعت در آینده باشد. بالا بودن نسبت P/ Eبه‌دلیل بالا بودن ارزش بازار شرکت‌های این صنعت در مقابل سودآوری پایین آنها به دلیل موانع وچالش‌ها ارزیابی می‌شود. به هر روی 5 نماد «دروز»، «دبالک»، «داوه»، «دزهراوی» و «دشیری» به ترتیب در صدر لیست بیشترین مقدار P/ E از این صنعت قرار دارند. همچنین نمادهای «شتهران»، «دابور»، «دتماد»، «دلقما» و «درازک» کمترین میزان(P/ E (ttm را از آن خود کرده‌اند که با توجه به سودعملیاتی بالای برخی از این نمادها احتمالا نمادهای ارزنده‌ای خواهند بود. از طرفی، نسبت P/ S نشان‌دهنده ارزش بازار شرکت‌های مورد بررسی با توجه به نسبت قیمت به فروش آنها است. این نسبت برای صنعت دارویی 36/ 3 است و نشان‌دهنده نزدیک‌بودن سرعت رشد ارزش بازاری شرکت‌های این صنعت همگام با رشد فروش ریالی آنها است. از این گروه نمادهای «ریشمک»، «دشیری»، «دروز»، «داوه» و «دجابر» در صدر بیشترین مقدار P/ S و نمادهای «دتهران»، «شتهران»، «هجرت»، «دتوزیع» و «دابور» در قعر این لیست قرار گرفته‌اند.
صنعت دارو در بازار سرمایه
این صنعت در حال‌حاضر ظرفیت‌های بزرگ و بی‌بدیلی در تولید و صادرات دارد و طرح‌های توسعه برخی از شرکت‌های این گروه چشم‌انداز مثبتی را نمایان می‌کند. در صورت مخابره‌شدن سیگنال‌های مثبت از توافق وین، با کسب درآمدهای صادراتی و ارزآوری این صنعت شاهد رشد درآمدها و افزایش سود عملیاتی شرکت‌ها خواهیم بود.
از شروع ریزش بازار در تابستان 99 تاکنون، شرکت‌های دارویی 30 تا 70 درصد ریزش داشته‌اند. برخی نمادها در کف قیمتی هستند و بعضی نیز بسیار کمتر از ارزش ذاتی معامله می‌شوند. این صنعت جزو معدود گروه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است چراکه کمترین ریسک و بیشترین بازدهی را پیش‌روی خود خواهد داشت.
سودآوری دارویی‌ها
به‌رغم چالش‌ها و موانع پیش‌روی این صنعت از جمله قیمت‌های دستوری فروش، تحریم‌های پیاپی بین‌المللی و نرخ تورم بسیار بالا که موجب افزایش هزینه تولید در این صنعت می‌شود، با این حال روند سود و زیان نمادهای گروه دارویی تا حدودی خوب به‌نظر می‌رسد. با این حال نمادهای «ددانا»، «دعبید»، «دلر»، «دتماد»، «دپارس» و «دالبر» بیشترین سود خالص را تا اسفند‌ماه سال گذشته به ثبت رسانده‌اند. در صورت آزادسازی نرخ ارز صنعت دارو (خارج‌شدن از قیمت‌گذاری دستوری)، با توجه به فاصله زیاد ارز ۴۲۰۰ تومانی با نرخ‌های دلار نیما و آزاد، تاثیرات شگرفی را بر سودآوری این صنعت شاهد خواهیم بود که ممکن است برخی از شرکت‌های این صنعت را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری بدل کند.
