رشد ۱۳۰درصدی مسافرتهای خارجی در جهان پایدار میماند؟
ژانویه پرسفر توریسم ۲۰۲۲
«ریسک کرونا» جای خود را به «ریسک جنگ» می‌دهد
گردشگری بین‌المللی در ژانویه 2022 به مسیر بهبودی خود ادامه داده و عملکرد بسیار بهتری نسبت به شروع ضعیف سال 2021 داشت. ورودیهای جهانی با افزایش 18میلیونی بیش از دو برابر معادل 130درصد در مقایسه با ژانویه 2021 افزایش یافته است. البته باوجود نتایج قوی، سرعت بهبودی در ژانویه تحت‌تاثیر گونه جدید «اُمیکرون» و اعمال محدودیت‌های سفر در چند مقصد قرار گرفت. پس از رسیدن تعداد گردشگران بین‌المللی در سه‌ماهه سوم 2021 به منفی 60درصد، ورودی‌‌‌ها در ژانویه 2022 در مقایسه با ابتدای 2019 یعنی سال قبل از کرونا در حدود منفی 67درصد بود.
همه مناطق جهان در ژانویه 2022، در مقایسه با سطح پایین ژانویه 2021، از بازگشت قابل‌توجهی برخوردار شدند. اروپا و قاره آمریکا همچنان قوی‌‌‌ترین نتایج را ثبت کردند. اروپا با 199درصد سه برابر بیشتر از ژانویه 2021 مورد استقبال گردشگران قرار گرفتند. در حالی که قاره آمریکا با 98درصد تعداد ورودیهای خود را به دو برابر رساند. در مقاسه با سال 2019 نیز اروپا و قاره آمریکا با منفی 53 و 52درصد کمترین میزان کاهش را داشته‌‌‌اند.
خاورمیانه و آفریقا در ژانویه 2022 نیز با 89 و 51درصد نسبت به سال 2021 رشد داشته‌‌‌اند که البته در مقایسه با سال 2019 همچنان کاهش بیش از 60درصدی را نشان می‌دهند. در این میان آسیا و اقیانوسیه همچنان ضعیف‌ترین عملکرد را داشته اما با وجود این، رشد 44درصدی را نسبت به سال گذشته به ثبت رسانده است. باتوجه به اینکه چند مقصد در این منطقه همچنان برای سفرهای غیر‌ضروری بسته باقی ماندند، ورودیهای بین‌المللی آن در مقایسه با سال 2019 همچنان بیشترین کاهش در حدود منفی 93درصد را به ثبت رساند.
بیشتر زیرمنطقه‌‌‌های جهان شاهد رشد دو تا چهار برابری ورودیهای بین‌المللی خود در ژانویه ۲۰۲۲ در مقایسه با ماه مشابه در سال ۲۰۲۱ بودند. اروپای غربی با رشد 300درصدی گردشگران بین‌المللی بهترین نتایج را داشته است که چهار برابر بیشتر از ژانویه سال 2021 بوده، اما همچنان 58درصد کمتر از سال 2019 است. علاوه بر این کارائیب با رسیدن به منفی 38درصد، و اروپای جنوبی و مدیترانه با منفی 41درصد سریع‌‌‌ترین میزان بهبود را نسبت به سطح 2019 نشان دادند. در میان مقاصد کوچک، چند جزیره در دریای کارائیب و آسیا و اقیانوسیه، همراه با برخی از مقاصد کوچک در اروپا و آمریکای مرکزی شامل آندورا (منفی3درصد)، آلبانی (منفی7درصد)، جمهوری دومینیکن (منفی11درصد)، صربستان و مالدیو (هر دو منفی13درصد)، بلغارستان و کوراسائو (هر دو منفی20درصد)، السالوادور (منفی19درصد) و سیشل (منفی27درصد) بهترین نتایج را در ژانویه 2022 نسبت به سال 2019 ثبت کردند. بوسنی و هرزگوین با رشد 2درصدی حتی از سطح قبل از همه‌گیری نیز فراتر رفت. در میان مقاصد بزرگ‌تر، ترکیه و مکزیک به ترتیب با کاهش 16درصدی و 24درصدی مواجه شدند که بیشتر این مقاصد نیز جزو بهترین عملکردها در سال 2021 بودند.
چالش‌های پیش روی گردشگری در 2022
پس از رشد بی‌‌‌سابقه توریست ورودی در ژانویه 2022 و سه‌ماهه آخر 2021، انتظار می‌رود، گردشگری بین‌المللی به بهبود تدریجی خود در سال 2022 ادامه دهد. از 24 مارس، 12 مقصد محدودیت‌های مرتبط با کووید-19 را نخواهند داشت و تعداد فزاینده‌‌‌ای از مقاصد در حال کاهش یا برداشتن محدودیت‌های سفر بودند که به آزادسازی تقاضای متوقف شده، کمک می‌کند. همچنین در حالی که گردشگری بین‌المللی بازمی‌گردد، گردشگری داخلی به بهبودی در تعداد فزاینده‌‌‌ای از مقاصد ادامه خواهد داد. با این حال، خطرات عمده‌‌‌ای، بهبود مداوم گردشگری در سال 2022 را تهدید می‌کند. حمله نظامی روسیه به اوکراین همراه با یک محیط اقتصادی چالش برانگیز از جمله قیمت بالای انرژی می‌تواند سرعت کند و نابرابر بهبودی را مختل کند. محدودیت‌های سفر هنوز در بسیاری از مقاصد به دلیل همه‌گیری مداوم وجود دارد، همچنین می‌تواند بهبود گردشگری بین‌المللی را به تاخیر بیندازد. حمله نظامی روسیه به اوکراین معیشت ده‌‌‌ها‌میلیون نفر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این درگیری همچنین نشان‌‌‌دهنده خطر بزرگی برای بهبود گردشگری بین‌المللی است که هنوز ضعیف و ناهموار است، اگرچه ارزیابی تاثیر کامل آن، زود است. این درگیری می‌تواند منجر به ایجاد خطر بازگشت عدم‌اعتماد به سفرهای جهانی شود. بازارهای مبدا ایالات متحده و آسیا که دوباره شروع به باز شدن کرده‌‌‌اند، ریسک‌پذیر نیستند که این امر می‌تواند سفرهای جهانی به‌ویژه سفر به اروپا را تحت‌تاثیر بگذارد. بسته شدن حریم هوایی اوکراین و روسیه، و همچنین ممنوعیت شرکت‌های هواپیمایی روسی توسط بسیاری از کشورهای اروپایی، بر سفرهای درون اروپایی تاثیر می‌‌‌گذارد. به گفته یوروکنترل (از 23 مارس)، تغییر مسیر در اطراف اوکراین، جریان ترافیک در یک منطقه وسیع را مختل می‌کند، چنانکه تاکنون پروازهای مولداوی متوقف شده و پروازهای اطراف مرزهای اوکراین، روسیه و بلاروس نیز مختل شده است. این اختلاف همچنین در پروازهای طولانی بین اروپا و آسیای شرقی نیز اثر می‌‌‌گذارد که منجر به پروازهای طولانی‌‌‌تر و هزینه‌‌‌های بالاتر می‌شود.روسیه و اوکراین هر دو مجموعا 3درصد از هزینه‌‌‌های جهانی گردشگری بین‌المللی در سال 2020 را تشکیل می‌دهند، به این معنی که حداقل 14میلیارد دلار از درآمدهای گردشگری ممکن است در نتیجه یک درگیری طولانی‌مدت از بین برود. این کشورها 4درصد از ورودیهای بین‌المللی به اروپا و یک‌درصد از درآمدهای گردشگری بین‌المللی اروپا را تشکیل می‌دهند. اهمیت هر دو بازار برای کشورهای همسایه در اروپا و فراتر از آن، از جمله جزایر قابل‌توجه است.
بازار روسیه در طول بحران کرونا در مقاصد راه دور مانند مالدیو از 5درصد در سال 2019 به 17درصد در سال 2021، سیشل از 3درصد به 17درصد یا سریلانکا از 5درصد به 9درصد، افزایش قابل‌توجهی به دست آورد.
اگرچه ارزیابی تاثیر کامل در این درگیری، زود است، اما بررسی‌‌‌ها و رزروهای سفر هوایی در کانال‌‌‌های مختلف نشان می‌دهد که تقاضا در هفته پس از آغاز درگیری در 24 فوریه 2022 کاهش می‌‌‌یابد، اما در اوایل مارس دوباره بازگشته است. در شرایط حاضر، باید دید که این امر، واکنش مصرف‌کنندگانی است که از بالاتر رفتن قیمت‌های سفر در آینده می‌‌‌ترسند یا اینکه تقاضا به سمت مقاصد امن‌‌‌تر یا نزدیک‌‌‌تر به خانه تغییر می‌کند. حمله نظامی فشار بیشتری بر شرایط اقتصادی چالش برانگیز وارد می‌کند و منجر به تضعیف اعتماد مصرف‌کنندگان و عدم‌اطمینان سرمایه‌گذاری می‌شود. عوامل اقتصادی نامطلوبی همچون افزایش قیمت نفت و تورم کلی و همچنین افزایش نرخ بهره و ادامه اختلال در زنجیره تامین می‌توانند بر تقاضای سفر تاثیر بگذارند. این درگیری باعث افزایش قیمت کالاهایی مانند انرژی و غذا شده است، زیرا روسیه و اوکراین صادرکنندگان عمده این کالاها هستند.
افزایش اخیر قیمت نفت (از پایین‌ترین سطح 40 دلار در هر بشکه نفت برنت در سال 2020 به بیش از 100 دلار در مارس 2022، بالاترین رقم در 10 سال اخیر) و همچنین افزایش تورم، حمل‌ونقل و مسکن را گرانتر کرده و فشار زیادی بر قدرت خرید مصرف‌کنندگان وارد می‌کند. این تضاد همچنین می‌تواند مانع رشد اقتصادی شود. در میان عدم‌قطعیت فعلی، سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) برآورد کرده که رشد جهانی در سال‌جاری می‌تواند بیش از یک‌درصد کمتر از آنچه پیش از جنگ پیش‌بینی شده، باشد. تورم که در ابتدای سال بالا رفته بود، می‌تواند حداقل 5/ 2درصد بیشتر باشد. شوک قیمت، به‌ویژه در حوزه مواد غذایی و انرژی، خطر اختلال در تولید کالاها و خدمات در سراسر جهان و افزایش فقر را به همراه دارد. این پیش‌بینی با تحلیل پیامدهای بالقوه مناقشه بر بهبود و رشد اقتصاد جهانی توسط کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) مطابقت دارد، که پیش‌بینی خود از رشد اقتصاد جهانی در سال 2022 را از 6/ 3درصد به 6/ 2درصدکاهش داده است. همچنین هشدار داد که کشورهای در حال توسعه بیشترین آسیب‌‌‌پذیری را در برابر این کندی روند رشد اقتصاد جهانی خواهند داشت. به منظور مهار تورم فزاینده، فدرال رزرو ایالات متحده، افزایش 25/ 0درصدی نرخ بهره را در 16 مارس 2022 اعلام کرد که اولین افزایش از نرخ نزدیک به صفر از سال 2018 است و پیش‌بینی می‌کند تا پایان سال به 9/ 1درصد افزایش یابد. این امر ضمن مقابله با تورم، اعتبار را گرانتر می‌کند و بر تقاضای مصرف‌کننده و سرمایه‌گذاری تاثیر می‌‌‌گذارد.
سناریوهای سازمان جهانی گردشگری به رشد 30 تا 78درصدی ورود گردشگران بین‌المللی در سال 2022 در مقایسه با سال گذشته، به عوامل مختلفی بستگی دارد. این رقم 50 تا 63درصد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری است. اگرچه در حال حاضر این سناریوها بدون تغییر باقی مانده‌‌‌اند، اما با تغییر عوامل سلامت، سیاست، ژئوپلیتیک و اقتصاد در معرض بازنگری قرار دارند. تاثیر این تضاد بر روندهای گردشگری کوتاه‌مدت هنوز دیده نشده است و تا حد زیادی به مدت و وسعت تضاد بستگی دارد، که امید است تا حد امکان محدود باشد. همچنین از سرگیری موثر سفرهای بین‌المللی نیز به تضمین برابری واکسیناسیون و هماهنگی بین کشورها از نظر محدودیت‌های سفر، اجرای پروتکل‌‌‌های ایمنی و بهداشت هماهنگ و ارتباطات موثر برای کمک به بازگرداندن اعتماد مصرف‌کننده بستگی دارد.
