سهم دولتی‌ها و خصوصی‌ها در کاهش قیمت سفر چیست؟
بسته‌های سفر در تله گرانی
لزوم به‌کارگیری استراتژی تنوع قیمت
با این‌همه معاون رئیس جمهوری در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاکید می‌کند همه کسانی که در زنجیره گردشگری کار می‌کنند، باید با به‌کارگیری تکنیک‌های بازاریابی در راستای ارزان‌سازی بسته‌های سفر بکوشند. به اعتقاد علی‌اصغر مونسان، قیمت بسته‌ها در دو فصل اوج سفر و کاهش سفر نباید یکسان باشد. رئیس سازمان گردشگری کشور در این باره تصریح می‌کند: «باید در هرکدام از این فصول، بسته‌ها با یک تکنیک ویژه به فروش برسند و قیمت‌ها متفاوت باشند. اینکه در تمام فصول قیمت‌ها را به صورت یکنواخت نگه داریم امر مناسبی نیست. از این رو است که تاکید داریم هم تورهای گردشگری و هم هتلداران همه باید در کاهش قیمت‌ها کمک کنند.» اما دربرخی کشورها از جمله کشور همسایه ترکیه، دولت با به‌کارگیری مکانیزم‌هایی توانسته در کاهش قیمت تمام‌شده بسته‌های سفر به کمک خصوصی‌ها بیاید. با این حال مونسان ضمن بیان اینکه برای ارزان‌سازی سفر از تجارب کشورهای دیگر بهره گرفته خواهد شد، معتقد است اینکه برای هر کاری به دولت رجوع و از آن خواسته شود که سوبسید ارائه کند، درست نیست.
او در این باره می‌گوید: «اگر قرار بر تسهیل‌گری باشد، دولت هم‌اکنون دارد با فراهم کردن زیرساخت‌ها این کار را انجام می‌دهد. اما نمی‌شود همه کارها را از دولت توقع داشت.» به گفته معاون رئیس‌جمهوری، در ترکیه هم چون بازار رقابتی است قیمت‌ها پایین نگه داشته می‌شوند. مونسان البته اشاره نکرد که وجود برخی بنگاه‌های دولتی و نیمه دولتی در بازار گردشگری، فرصت رقابت واقعی را از این فضا سلب می‌کند. از سوی دیگر به اعتقاد وی، در ایران برخی موارد به صورت ذاتی قیمت تمام‌شده را بالا نگه می‌دارد. افزایش نرخ ارز و گرانی بخش خدمات در کشور از این جمله‌اند. رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توضیح می‌دهد که وقتی قیمت ارز بالا می‌رود گرچه قیمت تورهای ورودی کاهش پیدا می‌کند اما باعث گرانی سفرهای داخلی می‌شود؛ توضیحی که البته از جوانبی به لحاظ اقتصادی توجیهی ندارد، چه اینکه خدمات سفر داخلی عملا از نرخ ارز پیروی نمی‌کند. گرچه به باور برخی کارشناسان، تنها در یک صورت افزایش نرخ ارز ممکن است به افزایش قیمت تمام‌شده بسته‌های سفر بینجامد و آن اینکه به‌دلیل گرانی نرخ ارز، سفرهای خارجی کاهش می‌یابند و گردشگران به سفرهای داخلی روی می‌آورند. افزایش تقاضا در سفرهای داخلی، چنانچه با افزایش عرضه همراه نباشد منجر به گرانی خدمات سفر در کشور خواهد شد.
مونسان البته توزیع سفر را نیز عاملی در کاهش هزینه تمام‌شده بسته‌های سفر می‌داند. به اعتقاد این مقام مسوول، کمبودهایی که در برخی مقاصد سفر وجود دارد ناشی از هجوم مردم به چنین مقاصدی است و از این‌رو باید بیش از پیش مقاصد جدید معرفی شوند. گرچه کارشناسان، نبود تعطیلات توزیع‌شده در تمام ایام سال را از موانع سفر در تمام ایام سال عنوان می‌کنند اما مونسان معتقد است تعطیلات آخرهفته نمی‌تواند چندان کمکی به توزیع سفر کند. از این‌رو، این عضو هیات دولت بر درخواست سازمان متبوعش برای یک‌ماهه بودن تعطیلات زمستانی تاکید می‌کند؛ این در حالی است که چنین تعطیلات تجمیع‌شده‌ای، همچون نوروز می‌تواند مقاصد سفر را با هجوم مسافران مواجه کند و فرصت گردشگرپذیری یکنواخت در تمام ایام سال را از آنها بگیرد.
تجربه ترکیه
با این‌همه نظر یکی از کارشناسان گردشگری چیز دیگری است. محسن امامی با اشاره به تجربه کشور همسایه ایران برای ارزان کردن بسته‌های سفر به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در ترکیه بخش خصوصی از سه حوزه کلی تشکیل می‌شود؛ آژانس هتل و ایرلاین. این سه بخش در زمان‌های کاهش سفر، بسته‌های خود را زیر قیمت تمام‌شده به فروش می‌رسانند اما در ازای آن دولت به صورت کمک‌های مستقیم یا از طریق معافیت‌های مالیاتی و تخصیص زمین خسارت آنها را جبران می‌کند.» وی درباره منبع تامین این کمک‌ها توضیح می‌دهد: «دولت این پول را از هزینه‌های دیگری که گردشگران در طول سفر متقبل می‌شوند، به دست می‌آورد؛ هزینه‌هایی مانند خرید کالا یا خدمات جانبی در مقصد به سبد درآمد ملی ترکیه می‌رود و دولت از این سبد برخی هزینه‌های بخش خصوصی را پوشش می‌دهد و این موضوع به گردش مالی منجر می‌شود.»
این فعال گردشگری معتقد است در ایران هم می‌توانیم از این الگو پیروی کنیم. با این‌همه امامی یادآور می‌شود: «باید سازوکاری در این زمینه درنظر گرفته شود. البته ممکن است برخی بگویند این سازوکار در ایران عملی نمی‌شود؛ به‌جای آن می‌توان دست کم از فعالیت دولتی‌ها در گردشگری کاست.» او در این باره توضیح می‌دهد: «استاندارها باید همه اقامتگاه‌های دولتی را تعطیل کنند تا در طول سال ماموران دولتی که به استان‌ها وارد می‌شوند، در هتل‌های بخش خصوصی اقامت داشته باشند. به این ترتیب وقتی هتل‌ها بتوانند از این راه درآمد کسب کنند خواهند توانست در فصل دیگر به مسافرانشان تخفیف دهند.» گره گرانی بسته‌های سفر اما به نظر نمی‌رسد با ادامه روند موجود باز شود. دولتی‌ها و خصوصی‌ها به‌جای آنکه هرکدام دیگری را مقصر این وضعیت بدانند باید سهم خود را بپردازند تا در یک هم‌افزایی، وضعیت بهبود یابد.
ارسال نظر