تداوم دیپلماسی موزه‌ای

راهی برای گسترش صلح

اما نشست خبری نمایشگاه «باستان‌شناسی و هنر هلند به روایت موزه درنتس» پیش از ظهر دیروز با حضور معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، مدیرکل موزه‌ها، مدیر موزه ملی ایران، مدیر موزه درنتس هلند و معاون استاندار درنتس هلند برگزار شد. مدیر موزه درنتس با اشاره به موزه‌ای که از ایران در هلند برگزار شده آن را یک تجربه موفق دانست و از ۷هزار نسخه کاتالوگ منتشر شده در این نمایشگاه یاد کرد که تاکنون به فروش و به چاپ سوم رسیده است و گفت: «تاکنون ۸۰ هزار نفر از نمایشگاه ایران در هلند بازدید کرده‌اند که پیش‌بینی می‌کنیم به ۱۰۰ هزار نفر نیز برسد. از این تعداد ۹۹ درصد هلندی هستند و یک درصد باقی‌مانده ایرانی‌هایی‌ هستند که از کشورهای اروپای غربی مانند انگلیس و فرانسه برای بازدید موزه ایران در هلند آمده بودند.» هری توپان به موضوع نمایشگاه هلند در ایران نیز پرداخت و گفت: «دو سال پیش در آلمان با موزه‌ای که مربوط به آثار ایران بود مواجه و علاقه‌مند به تبادل آثار موزه‌ای ایران با هلند شدم. کلکسیون و آثاری که در تهران به نمایش گذاشته شده جزو بهترین اشیای تاریخی هلند است و در شرایطی که تنش‌های سیاسی زیاد شده است فرهنگ می‌تواند به همسویی کشورها منجر شود و به صلح و گسترش دوستی در دنیا کمک کند. امیدوارم که برگزاری این نمایشگاه دارای نتایج بسیار خوبی باشد و به نزدیکی فرهنگی دو کشور بیش‌ازپیش کمک کند.»

بی‌اثری تحریم بر تبادلات فرهنگی

معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ایران نیز در این نشست ضمن ابراز خرسندی از افتتاح چنین نمایشگاهی گفت: «برگزاری نمایشگاه آثار هلند در ایران و آثار ایران در هلند پیشنهادی بود که یک سال پیش از سوی مدیر موزه درنتس ارائه شد و پس از آن گروه‌های متخصص دراین‌باره دست به کار شدند و از ابتدا تلاش کردیم تا یک نمایشگاه متفاوت در این زمینه داشته باشیم.» محمد‌حسن طالبیان به این نکته اشاره کرد که تا چند سال قبل نمایشگاه‌ها تنها رویکردی یک‌طرفه داشته و تنها آثار ایران در کشورهای دیگر به نمایش درمی‌آمد: «در سال‌های اخیر جای خوشحالی دارد که شاهد برگزاری نمایشگاه‌های دوطرفه و متقابل هستیم و تاکنون در همین راستا نمایشگاه‌های دوطرفه‌ خوبی نیز برگزار شده است.» وی دیپلماسی فرهنگی را نسبت به هر دیپلماسی دیگری موفق دانست و ادامه داد: «در حال حاضر موزه ملی در زمینه برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی تجربه‌های خوبی به دست آورده و زمان آن رسیده تا سایر موزه‌های کشور، موزه‌های خصوصی و مجموعه‌داران گوناگون نیز در این عرصه وارد شوند و با دنیا همکاری داشته باشند.»

به گفته طالبیان، تجربه به نمایش درآمدن آثار ایران در سایر کشورها نشان داده این کار می‌تواند به‌خوبی ایران را معرفی کند و هر بازدیدکننده تحت تاثیر این فضای زیبا در نمایشگاه قرار می‌گیرد؛ اتفاقی که در نمایشگاه ایران در هلند نیز شاهد آن بودیم. او ادامه داد: «برگزاری چنین نمایشگاهی کمک می‌کند تا ایران بیش‌ازپیش با بخشی از تاریخ اروپا آشنا شود. در حال حاضر یک مومیایی متعلق به ۲ هزار سال پیش به‌ نمایش درآمده. همچنین آثار تاریخی با قدمت ۵۰ هزار سال وجود دارد و تابلوهای نقاشی زیبا و... که می‌تواند باعث آشنایی بیشتر ما با تاریخ هلند و اروپا شود.» طالبیان در پاسخ به سوالی درباره تاثیرات تحریم در برپایی نمایشگاه‌های بین‌المللی گفت: «من تغییری احساس نکردم و در حوزه فرهنگی هیچ تغییری نسبت به گذشته ایجاد نشده است.

اکنون شاهد درخواست‌هایی درباره برگزاری نمایشگاه‌های متقابل هستیم و این نشان می‌دهد افراد فرهنگی در دنیا به توسعه فرهنگ کمک می‌کنند. سیاست پیچیده است؛ اما فرهنگ به نزدیکی کشورها کمک می‌کند.» او از کشورهایی همچون سنگاپور، ژاپن، کره و اسپانیا یاد کرد که تقاضای برگزاری نمایشگاه متقابل دارند: «کره حتی پیشنهاد نمایشگاه دائمی نیز داده است؛ البته همچنان این مسائل در حد حرف هستند و زمانی که به مرحله اجرایی رسید قطعا آنها را رسانه‌ای خواهیم کرد.» معاون میراث فرهنگی در نهایت براین نکته تاکید کرد که با وجود تمام مشکلات، در مرحله‌ای هستیم که برخی کشورها برای ایجاد موزه دائمی در ایران تمایل دارند و از این‌‌رو در حال تلاش برای آماده‌سازی برخی اماکن مانند میدان مشق برای اجرای این اتفاقیم که این اعلام آمادگی و تمایل نشان‌دهنده دیپلماسی موفق ایران در حوزه فرهنگ است.

اعتقاد به آزادی موزه‌ها

کیس بیجل، معاون استاندار درنتس هلند نیز در این نشست از اینکه فرصتی پیش‌آمده تا آثار کشور هلند در مهد تمدن ایران به نمایش درآید، ابراز خرسندی کرد و گفت: «ما به آزادی فرهنگی موزه‌ها اعتقاد داریم. خوشحالم که این نمایشگاه امروز در تهران افتتاح شد و امیدوارم که بازدیدکنندگان زیادی از این نمایشگاه بازدید کنند.» او در ادامه گفت: «سیاست امری است پیچیده و اگر سیاست نتواند موفق باشد، فرهنگ می‌تواند در این زمینه ورود کرده و نقش مثبتی ایفا کند.» محمدرضا کارگر، مدیرکل اداره موزه‌های کشور نیز در این نشست در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در زمینه بازدید تورهای خارجی از موزه‌ها گفت: «وقتی این نمایشگاه در رسانه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود، افراد زیادی برای بازدید از آن علاقه‌مند خواهند شد. چندی پیش استقبال بی‌نظیر از موزه لوور را نیز شاهد بودیم. در زمینه تورهای خارجی و بازدید از این نمایشگاه نیز برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته و در برنامه‌های تورهای ورودی به ایران آن را در نظر داریم و چون تا فروردین این نمایشگاه دایر است برای دو فصل می‌شود برنامه‌ریزی کرد.»

واریز درآمد نمایشگاه به خزانه دولت

رئیس موزه ملی ایران نیز در این نشست با اشاره به اینکه نمایشگاه باستان‌شناسی و سرزمین هلند به دنبال برگزاری نمایشگاه ایران- مهد تمدن برگزار شده است، در پاسخ به این سوال که هزینه برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی برعهده کیست و در آمد حاصله به چه بخشی می‌رسد، گفت: «هزینه‌هایی که در این زمینه صورت می‌گیرد برخی برعهده موزه هلندی و برخی دیگر برعهده موزه ملی ایران است. انتقال اشیا از فرودگاه امام خمینی(ره) تا موزه ملی ایران، معماری داخلی، ویترین اشیا و اسکان مهمانان هلندی در ایران با موزه ملی است. اما تا قبل از رسیدن به فرودگاه امام خمینی(ره) باقی هزینه‌ها بر عهده هلند است.»

جبرئیل نوکنده همچنین به این موضوع اشاره کرد که این نمایشگاه دارای اسپانسر نیست و تنها کاتالوگ این نمایشگاه را کانون اتومبیلرانی و جهانگردی تامین کرده است: «درآمد حاصل از فروش بلیت هر دو نمایشگاه در ایران و هلند به خود آن موزه برمی‌گردد. اما در برگزاری نمایشگاه قبلی شانس این را داشتیم که با همکاری یکی از بانک‌های خصوصی که اسپانسر نمایشگاه موزه لوور در ایران بود، یک و نیم میلیارد تومان به تجهیزات موزه ملی اضافه کنیم. درآمد موزه ملی از نمایشگاه موزه لوور در ایران نیز ۷۲۰ میلیون تومان بود که به خزانه دولت واریز شده است.» به گفته نوکنده یک شرکت بیمه‌ای آلمانی آثاری که هلند به ایران ارسال کرده را بیمه کرده است و برای بیمه هر شیء نیز مبلغی در نظر گرفته شده و همه مسائل و خطرات مربوط به برپایی نمایشگاه در تفاهم‌نامه بین دو موزه قید شده است و «شرکت بیمه‌ای هلندی توسط سفارت آن کشور و وزارت خارجه به تایید رسیده. چنین مراحلی باید سپری شود و در غیر این‌صورت بیمه اشیا مورد تایید قرار نمی‌گیرد.» براساس این گزارش، در این نمایشگاه کاتالوگ دو زبانه فارسی و انگلیسی در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. ورودیه این نمایشگاه برای هر نفر ۵ هزار تومان در نظر گرفته شده و بازدیدکنندگان از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر هر روز به جز روزهای دوشنبه می‌توانند از این نمایشگاه بازدید کنند.