3عامل رشد اندک سفرهای نوروزی

 این میزان اقامت نسبت به مدت مشابه در سال گذشته تنها کمی بیش از ۵ درصد رشد داشته است. حدفاصل ۲۷ اسفند ۹۶ تا ۱۳ فروردین ۹۷، ۷۴ میلیون نفر اقامت شب ثبت شده بود که نشان‌دهنده سفر حدودا ۱۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بوده و نسبت به سفرهای نوروزی ۹۶، ۲۰درصد رشد داشت. این آمار برای سال ۹۶، ۶۰میلیون نفر اقامت شب بوده است. معاون گردشگری کشور همچنین اعلام کرده که سفرهای خروجی با ۳۷۷ هزار و ۸۹۶ نفر گردشگر، ۳۲ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه داشته است. رشد اندک ۵درصدی در سفرهای نوروزی داخلی امسال در حالی رخ داده که پیش‌بینی‌ها خبر از رشد چشمگیر سفرهای داخلی می‌داد. اما عوامل گوناگونی دست به دست هم داد تا این رشد اتفاق نیفتد. پیش از این، نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» که در اسفند سال گذشته منتشر شد نشان می‌داد با وجود آنکه ۴۰ درصد سفر را از سبد تفریحات نوروزی خود حذف می‌کنند اما نزدیک به ۴۵ درصد مقصد سفرشان را شهرهای داخلی انتخاب خواهند کرد؛ در صورتی که روزهای سپری شده تعطیلات نوروزی با این نظرسنجی فاصله داشته است.

کارشناسان گردشگری دلایل مختلفی را در این زمینه برمی‌شمارند؛ «تغییرات آب و هوایی و سیل»، «بی‌برنامه بودن مسوولان و فعالان حوزه گردشگری» و همچنین «کاهش درآمد سرانه» از جمله این دلایل هستند. اردشیر اروجی، کارشناس برنامه‌ریزی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به موضوع کاهش مسافران نوروزی اشاره می‌کند و می‌گوید: «با وجود آنکه هر سال شاهد ورود گردشگران نوروزی بسیاری بودیم؛ اما امسال شاهد کاهش مسافران داخلی بوده‌ایم. از یک طرف مردم توان سفر کردن ندارند و درآمد سرانه آنها کاهش پیدا کرده و از سوی دیگر هم شرایط آب و هوایی و اقلیمی هم با مسافران همراهی نکرده است.» او با تاکید بر اثرات سیل بر کاهش میزان سفرهای داخلی ادامه می‌دهد: «به دلیل وقوع سیل در برخی از استان‌های کشور بسیاری از مردم سفرهای خود را لغو کردند و احساسات‌شان به دلیل وقوع این حادثه ناگوار جریحه‌دار شد که خود در کاهش میزان سفرهای داخلی بسیار اثرگذار بوده است.»

این کارشناس برنامه‌ریزی گردشگری با انتقاد از بی‌برنامه بودن مسوولان و فعالان گردشگری می‌گوید: «مسوولان و فعالان گردشگری هم در این زمینه بی‌تاثیر نبوده‌اند. آنها بدون آنکه از فرصت پیش آمده استفاده کنند، این فرصت را از بین بردند. در صورتی که می‌توانستند با برنامه‌ریزی‌های مناسب مسافران خروجی را که امسال به دلیل بالا رفتن نرخ ارز تصمیم به سفر خروجی نداشتند، به سفرهای داخلی ترغیب کنند؛ اما این اتفاق رخ نداد.» به گفته اروجی بالا رفتن قیمت نرخ هتل‌ها، بلیت هواپیما و... باعث شد تا هزینه سفرهای داخلی هم بالا برود و کسانی که مسافران خروجی بودند سفر داخلی را به صرفه ندانند. به باور این کارشناس گردشگری، منفعت طلبی‌های کوتاه‌مدت فعالان گردشگری موجب شد تا به منفعت‌های طولانی‌مدت توجه نکنند و برای همین فرصت تعطیلات نوروزی را از دست بدهند.

در همین حال مرتضی قربانی، دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران هم از کاهش سفر‌های داخلی به‌ویژه از طریق تورها و سفرهای گروهی می‌گوید و آمارهای سفرهای داخلی را قابل‌قبول نمی‌داند: «نوروز امسال تمام اتفاقات منفی دست به دست هم داد تا سفرهای نوروزی آنطور که باید، نه برای مردم و نه فعالان گردشگری مقبول واقع نشود.» او نوسانات ارزی، گران شدن هزینه‌های سفر و وقوع سیل و بارندگی‌های بی‌سابقه را از عواملی می‌داند که باعث شد اکثر اصناف گردشگری از جمله دفاتر خدمات مسافرتی از شرایط موجود ناراضی باشند. با وجود آنکه تمام پیش‌بینی‌ها به سمت رونق سفرهای داخلی گرایش داشت؛ اما اعلام آمارهای منتشر شده آب پاکی بود که روی دست مسوولان و دست‌اندرکاران گردشگری ریخته شد؛ اتفاقی که شاید تلنگری باشد برای آنکه در زمینه رونق گردشگری داخلی اقدامات اساسی‌تر و برنامه‌ریزی شده‌تری با ایجاد زیرساخت‌های مناسب صورت گیرد.