راه بهبود بازار جمهوری آذربایجان

از سوی دیگر، آخرین آمار منتشر شده از سوی کمیته دولتی آمار جمهوری آذربایجان نیز از افزایش چشمگیر ورود گردشگران آذربایجانی به ایران خبر می‌دهد. طبق این آمار، در سال ۲۰۱۸ میلادی میزان سفر مردم آذربایجان به ایران ۸/ ۷۱ درصد افزایش داشته است. اگرچه بسیاری معتقدند همه این میزان آذربایجانی‌های ورودی به ایران، گردشگر نیستند اما کارشناسان معتقدند کشور پتانسیل آن را دارد تا مسافر بیشتری را به شهرهای مرزی جذب کند و از پتانسیل این مسافران به‌عنوان گردشگر بهره برد؛ اتفاقی که البته برخی از آژانس‌های مسافرتی به‌ویژه آژانس‌هایی که در شهرهای نزدیک به جمهوری آذربایجان قرار دارند تلاش می‌کنند آن را رقم بزنند. این تلاش البته به گفته فعالان در این حوزه با موانع و سختی‌هایی همراه است؛ موانعی که به باور آنها، دولت و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌توانند آن را با ارتباط و همکاری مناسب با وزارت گردشگری این کشور راحت‌تر و سریع‌تر مرتفع کنند.

چالش دلالی در گردشگری سلامت

علی مقدسی، مدیر توسعه بازاریابی یکی از آژانس‌های خدمات مسافرتی در آستارا در همین زمینه درباره عملکرد آژانس‌ها به منظور جذب گردشگری از جمهوری آذربایجان به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «آن دسته از آژانس‌هایی که علاوه بر ایران در باکو نیز دفتر خدمات مسافرتی دارند، عملکرد بهتری دراینباره داشته‌اند.»  در همین حال، برخی از فعالان گردشگری می‌گویند تقاضای گردشگران  جمهوری‌آذربایجانی برای آنکه با تور وارد ایران شوند بسیار کم است و برای افزایش این میزان راه درازی در پیش دارند؛ چون بسیاری از آنها تنها یا پیله‌ور هستند یا مسافران عبوری که برای رفت و آمد به نخجوان این مسیر را انتخاب کرده‌اند و کمتر از یک روز در ایران هستند. با این حال نمی‌توان از فرصت به‌دست آمده با توجه به بالا رفتن ارزش منات به‌سادگی عبور کرد. درنتیجه حضور پررنگ در زمینه جذب گردشگر سلامت از کشور آذربایجان به ایران هدف مهمی است که برخی از آژانس‌های فعال نزدیک به کشور آذربایجان آن را در دستور کار قرار داده‌اند.

اما مقدسی با بیان این موضوع تاکید دارد وجود دلال‌ها، بیماربرها و پزشکانی که این دلال‌ها را واسطه کرده‌اند، نمی‌گذارند کشورمان از چنین پتانسیل بازاری بهره ببرد: «باوجود تمام موانع و مشکلات و عدم حمایت‌های لازم و... تلاش بسیاری از آژانس‌ها بر این است تا با حضور در نمایشگاه‌های گردشگری و سلامت، ارتباط‌گیری با پزشکان و بیمارستان‌های آذربایجانی و تبلیغات در فضای مجازی بتوانند میزان گردشگر ورودی آذربایجانی که با تور سفر می‌کنند را افزایش دهند.»  اما در همین حال، به باور فعالان گردشگری ایجاد توافقات لازم به منظور توسعه توریسم میان سازمان میراث‌فرهنگی ایران و وزارت گردشگری جمهوری آذربایجان از جمله اساسی‌ترین راهکارهایی است که می‌توان از این طریق مسافران آذربایجانی را به‌عنوان گردشگر وارد کشور کرد.

علی‌اکبر غمخوار، عضو هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران، ایجاد این توافقات، تبلیغات، حضور در نمایشگاه‌ها و... را راهکارهای مهمی می‌داند و به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید در این شرایط است که می‌توان اطمینان پیدا کرد آماری که در زمینه ورود گردشگر آذربایجانی منتشر می‌شود، گردشگر واقعی بوده و به چرخش اقتصادی کشور نیز کمک می‌کند.  در هر صورت آمارهای ثبت‌شده نشان از ورود مسافران آذربایجانی به کشور را می‌دهد. در شرایطی که اقتصاد کشور بیش از پیش نیاز به کاهش وابستگی به نفت دارد و در شرایطی که گردشگری یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها در اقتصاد غیرنفتی است، به‌نظر می‌رسد باید فرصت ورود تعداد بالای گردشگران از همسایه شمالی غنیمت شمرده شود و برای آن بیشتر برنامه‌ریزی صورت گیرد. در این شرایط است که می‌توان از مسافران آذربایجانی، به‌عنوان گردشگرانی بهره برد که به اقتصاد گردشگری کشور کمک می‌کنند.