شکل‌دهی به بازار سفر عراق

اعداد و ارقام اعلام شده این موضوع را می‌رساند که عراق در زمینه ورود گردشگر به ایران یک بازار بالقوه است. اما چون هنوز این میزان جمعیت ورودی از عراق ساماندهی نشده‌اند گویا اغلب مسافران ورودی عراق برای کشور هزینه‌بر بوده‌اند تا درآمدزا باشند.  در کنار چنین موضوعی حالا با رایگان شدن ویزای میان دو کشور پیش‌بینی می‌شود این میزان مسافر ورودی از کشور عراق افزایش  هم داشته باشد.  برخی از کارشناسان گردشگری بر این باورند که می‌توان رایگان کردن ویزا را مشروط به گروهی سفر کردن و ورود از طریق آژانس‌های گردشگری قرار داد تا از این طریق ورود اکثر مسافران عراقی از دروازه آژانس‌های گردشگری صورت گیرد چرا که در این شرایط رفت و آمد و محل اقامت‌شان نیز در کانال رسمی قرار خواهد گرفت.

 برخی معتقدند سفرهای ورودی از کشوری مانند عراق با سایر کشورها متفاوت است و نمی‌توان انتظار داشت سبک سفر کردن عراقی‌ها را با چنین شرط و شروطی تغییر داد. با این وجود علی‌اصغر شالبافیان، کارشناس گردشگری به این نکته اشاره می‌کند که از مزیت رایگان شدن ویزا بین دو کشور ایران و عراق می‌توان بهتر بهره برد. او به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «با کمک افزایش میزان ورود از کشور عراق می‌توان گردشگری و کسب و کارهای مربوط به آن را رونق بخشید. در این زمینه نخست باید نحوه ورود مسافر عراقی به ایران بررسی شود.» شالبافیان ادامه می‌دهد: «اگر تمهیدی اندیشه شود که سفر عراقی‌ها به ایران از طریق آژانس صورت گیرد و به شرطی ویزای آنها رایگان شود که با آژانس گردشگری اقدام به ورود کنند تشویق خواهند شد تا انفرادی سفر نکنند.» او به این نکته نیز تاکید دارد که در این شرایط گردشگران سلامت عراقی هم از طریق دلال‌ها و بیماربرها فرآیند درمانی خود را طی نخواهند کرد و در صورت بروز مشکلات می‌توانند پیگیری کنند و پاسخگو خواهند داشت.

به گفته شالبافیان این روند در نهایت نتیجه‌اش رونق اقتصاد گردشگری و اشتغال‌زایی خواهد بود.  اما محمدابراهیم لاریجانی، مدیرکل تبلیغات و بازاریابی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی در این زمینه به «دنیای ‌اقتصاد» می‌گوید: «به‌طور معمول زمانی که بین ایران و کشوری تسهیلات ویزا صورت می‌گیرد در وهله نخست این تسهیلات در زمینه ویزای گروهی اتفاق می‌افتد. منتها در مورد کشوری مانند عراق چون سطح تبادلاتش با ایران بالاست و قرابت‌های فرهنگی نیز بین‌شان زیاد است و ارتباطات خانوادگی زیادی هم بین این دو کشور شکل گرفته؛ نمی‌توان چندان روی رایگان شدن ویزای گروهی مانور داد. در صورتی که برای کشورهایی مانند روسیه و چین اقدامات تسهیلات ویزا تنها برای ویزای گروهی خواهد بود.» او به این نکته نیز اشاره می‌کند که اکثر مسافران عراقی برای دیدار اقوام یا فعالیت‌های اقتصادی وارد کشور می‌شوند: «نمی‌توان چنین افرادی را مجبور کرد از طریق آژانس اقدام به دریافت ویزا کنند. همان‌طور که ما برای ورود به ترکیه معمولا از طریق آژانس اقدام نکرده و شخصا بلیت و محل اقامت را مشخص می‌کنیم.»

به هر روی، نمی‌توان منکر آن شد که می‌توان برای بازار بالقوه‌ای مانند عراق که بیشترین میزان مسافر ورودی را به کشور دارد برنامه‌ریزی‌هایی کرد تا هماهنگ با چنین بازاری باشد و از این بازار بالقوه نه فقط از طریق ویزای گروهی رایگان بلکه با روش‌های دیگری مانند تبلیغات، بازاریابی، ایجاد خدمات برای گردشگران زیارتی، سلامت و سیاحت عراقی و... بهره برد و بتوان آنها را از مسافر ورودی به گردشگر ورودی واقعی تبدیل کرد و از این طریق، چرخه اقتصاد گردشگری را به گردش درآورد.