جذب میلیونی گردشگر با «فم‌تریپ»

گردشگری به‌عنوان یکی از بخش‌های درآمدزای کشور در کنار بخش‌های اقتصادی نفتی و پتروشیمی یکی از قطب‌های مهم اقتصادی کشور محسوب می‌شود، اما تبلیغات منفی علیه ایران و محدودیت‌های پیش‌رو و نبود تمرکز و توجه کامل به بخش گردشگری باعث شده ورود گردشگران خارجی با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود کشور و ارزان‌ترین کشور برای گردشگری بین‌المللی ناچیز باشد. پروژه جذب «گردشگران مبلغ» یا همان «جهانگردان اثرگذار»، جزو اولین قدم‌ها در زدودن تصویر منفی از ایران محسوب می‌شود. چندی پیش یک فم‌تریپ با عنوان فیل ایران (FeelIran) با دعوت از ۱۲ فعال اجتماعی و رسانه‌ای از کشورهای مختلف با مدیریت هدی رستمی یکی از اینفلوئنسرهای معروف ایرانی در زمینه گردشگری راه‌اندازی شده است.  این حرکت با هدف نشان دادن ظرفیت‌های گردشگری ایران به میلیون‌ها خارجی از طریق شبکه‌های مجازی (انتشار جاذبه‌های گردشگری ایران توسط ۱۲ گردشگر مبلغ) آغاز شد. البته این نخستین فم‌تریپ ایرانی نیست و بسیاری از آژانس‌های گردشگری یا نهاد‌ها قبلا میزبان تاثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی با ده‌ها هزار یا صد‌ها هزار دنبال‌کننده بوده‌اند. اما در این سطح و این تعداد اینفلوئنسر (دنبال‌کننده) نبوده است. این شیوه تبلیغاتی یک فم‌تریپ ایرانی مبتنی بر توان اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی است که تلاش می‌کنند تصویری واقعی از ظرفیت‌های گردشگری ایران را برای مخاطبان خود به نمایش بگذارند.

در این سفر تبلیغی، ۱۲ اینفلوئنسر از کشورهای فرانسه، ترکیه، روسیه، ایتالیا، اوکراین، هند، چین و برزیل در برنامه‌ای دو هفته‌ای به شهرهای مختلف ایران سفر کرده و به‌عنوان سفیرانی از طرف مخاطبان‌شان ابعاد متفاوتی از ایران را تجربه کردند. این اینفولئنسرها در این پروژه خوراکی‌های ایرانی، صنایع دستی، زیرساخت‌های گردشگری مثل هتل، رستوران، سیستم حمل‌و‌نقل و مراکز خرید ایران را ارزیابی کردند و اکنون در اینستاگرام، فیس‌بوک، توییتر و سایر شبکه‌های مجازی از تجربه خود در ایران برای مخاطبین‌شان صحبت می‌کنند. فم‌تریپ (Familiarization Trip) که به اختصار FAM Trip گفته می‌شود به معنای سفر ارزان و گاهی رایگان برای آشنایی با مقاصد گردشگری توسط مجریان گردشگری برگزار می‌شود. در فم‌تریپ فعالان حوزه گردشگری خود به یک کشور مقصد دعوت می‌شوند و تجربه دست اولی از مقصد کسب می‌کنند و از این تجربه برای ارائه به مخاطبان و مشتریان خود استفاده می‌کنند. این سازمان‌ها از متخصصان عرصه گردشگری از جمله عکاسان، بلاگرها، لیدرهای تور و روزنامه‌نگاران کمک می‌گیرند تا به معرفی شهر و جاذبه‌های گردشگری آن بپردازند.  فم‌تریپ در واقع تجربه‌های سفر چند هفته‌ای است که نوعی تبلیغ تاثیرگذار در بازار گردشگری به‌شمار می‌آید که در بسیاری از کشورها رایج شده است و به‌عنوان ابزاری برای ارتقای خدمات برگزار‌کنندگان این پروژه به‌شمار می‌روند.

بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از تجربه کشورهای پیشرو در گردشگری برای استفاده از ظرفیت «فم‌تریپ» نشان می‌دهد: این مدل تبلیغ غیرمستقیم برای جذب توریست خارجی در دنیا، الگویی شناخته شده و پربازده است که امروزه اغلب کشورها این شیوه را به‌کار می‌برند و براساس بررسی‌های انجام شده مبلغان ایرانی هم در برخی از این سفرها در کشورهای سوئیس، فرانسه و ترکیه حضور داشتند. فم‌تریپ یا فعالیت تبلیغاتی در زمینه گردشگری برای تاثیرگذاری و جذب گردشگران با دعوت از بلاگرها، اینفلوئنسرها، آژانس‌های مسافرتی توسط یک گروه گردشگری یا برند مسافرتی، توراپراتورها، آژانس‌های هواپیمایی با برگزار‌کنندگان کنفرانس‌های بین‌المللی در حوزه گردشگری با پرداخت هزینه‌ها و حمایت مالی ارائه می‌شود. معمولا این سفرها برای پوشش سفر با ایجاد تولید محتوا در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با مخاطبان بسیار برای به اشتراک گذاشتن تجربیات سفر به‌صورت سنتی یا دیجیتال ارائه می‌شود. از افرادی برای این سفر تبلیغی دعوت می‌شود که در شبکه‌های اجتماعی با مخاطبان بسیار تولید محتوا دارند و با تاثیرگذاری برمخاطبانشان بر تعداد آنها افزوده می‌شود. آژانس‌های مسافرتی، هتل‌ها، گروه‌های گردشگری، خطوط هوایی از آنها برای شروع سفر دعوت می‌کند و با بازدید از هتل‌ها و بخش‌های مختلف کشور مقصد و خوردن غذاهای محلی به‌عنوان یک نوع مبلغ تاثیرگذار به تبلیغ گردشگری کشور مقصد با عکس‌ها و فیلم‌ها و یادداشت‌هایی به‌منظور معرفی آن منطقه در صفحات خود می‌پردازند.

این سفرها گاهی به‌صورت انفرادی توسط یک بلاگر یا راهنمای تور و یک تیم گردشگری و گاهی توسط روزنامه‌نگاران و فعالان اجتماعی در یک حوزه خاص با مخاطبان گسترده تر انجام می‌شود. در این سفر فردی به‌عنوان رهبر گروه از کشور مقصد و شرکت برگزار‌کننده تور طی یک زمان معین انتخاب می‌شود که آنها را به سراسر کشور می‌برند که با داشتن زمان کافی برای گذاشتن عکس، فیلم و یادداشت تجربیات سفر خود را با دقت به اشتراک می‌گذارند. برای افرادی که در این سفر شرکت می‌کنند تمامی امکانات رفاهی و خدماتی از جمله سیم‌کارت و اینترنت پرسرعت برای بارگذاری سریع عکس و فیلم و اشتراک گذاشتن سفر خود به‌صورت آنلاین با مخاطبان خود، لباس‌های مناسب فصل، هتل‌های چند ستاره با امکانات رفاهی و خدماتی بسیار، وسیله حمل‌و‌نقل برای تردد آسان به مناطق مورد بازدید، در اختیار قرار دادن غذاهای متنوع آن کشور به‌منظور معرفی غذاهای محلی و... در اختیارشان قرار می‌گیرد.

سفر فم‌تریپ با مزایا و قیمت رایگان یا ارزان جایی برای سرگرمی و ریلکس کردن نیست؛ بلکه شرکت‌کنندگان در این سفر با توجه به تخصص و حرفه خود در مدت زمان کوتاهی که در آن شهر هستند کارهای مهمی در زمینه گردشگری و تبلیغ آن انجام می‌دهند. در واقع فم‌تریپ راهی عالی برای آژانس‌های مسافرتی است تا با بهره‌گیری از تخصص گروهی از افراد کسب‌و‌کار خود را رونق دهند. آژانس‌های هوایی و مسافرتی جلسات آموزشی گردشگری کوتاه‌مدت و بلندمدت برای اعضای خود مثلا بازدید از یک هتل یا کشتی تفریحی و بررسی امکانات و خدمات رفاهی آن یا دیدن جاذبه‌های تاریخی شهر برگزار می‌کنند. هدف از انجام این طرح آن است که کارکنان آژانس‌های مسافرتی و هواپیمایی، کشور مقصد را همچون مشتریان و درخواست‌کنندگان تور ببینند و بتوانند پکیج مناسبی از سفر به مقصد را به مخاطبان خود پیشنهاد کنند. فم‌تریپ برای صنعت گردشگری و گردشگران در کنار آژانس‌های مسافرتی و برگزار‌کنندگان رویدادها (ایونت‌ها) اهمیت بسیاری دارد.

این مبلغان گردشگری به‌منظور آشنایی با مقصد و کمک به آژانس‌های مسافرتی با اقامت و بازدید از مناطق گردشگری به‌منظور تبلیغ و برندسازی برای کشور هدف دعوت می‌شوند. این سفرها در مدت کوتاهی نه به‌عنوان سفری تفریحی بلکه سفری تجاری برای تبلیغ و معرفی مقصد و جذب گردشگران به آن منطقه است. در مجموع افراد شرکت‌کننده در این سفر به شرط تبلیغ و علاقه‌مندی مخاطبان به‌منظور جذب گردشگر به آن منطقه به این طرح دعوت می‌شوند. آنها با بررسی محیط و ارزیابی کامل آن به توصیف آن برای مخاطبان خود به شکل عکس، فیلم یا یادداشت می‌پردازند. آنها حتی نحوه خدمات بهداشتی در حمام‌ها و سرویس‌های بهداشتی را نیز توضیح می‌دهند و تمامی نکات ریز اما پراهمیت برای یک توریست را کامل و به شکل گسترده توصیف می‌کنند تا منجر به جذب و علاقه‌مندی مخاطبان خود برای سفر به آن کشور شود.

این نوع سفر سه مزیت ویژه شامل تجارب سفر، الهام گرفتن و تولید محتوا دارد. پس از پایان دوره فم‌تریپ، افراد شرکت‌کننده در این طرح بعد از بازگشت از سفر خود، اغلب احساس آمادگی کامل برای تغییر روش‌ها، کسب‌و‌کار و ارتقای آن را خواهند داشت. آژانس‌ها بعد از سفر خود با دقت مقصد موردنظر مشتری را توصیف می‌کنند و پیشنهادهای ویژه‌ای برای بهتر کردن سفر مشتری ارائه می‌دهند. سفرهای فم‌تریپ یکی از راه‌های تولید محتواست تا آژانس‌های گردشگری فروش خدمات خود را به‌طور چشمگیری افزایش دهند.

طرح جذب تاثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی به‌منظور مبلغان گردشگری کشور مقصد در تمامی کشورها توسط بخش خصوصی با همکاری و موافقت دولت‌ها صورت می‌گیرد؛ البته برخی دولت‌ها به‌منظور جذب گردشگر با فراهم کردن شرایط ورود مبلغان گردشگری همچون حمایت‌های مالی و آمادگی زیرساختی شرایط جذب گردشگران را به‌وجود می‌آورند. اخیرا در سفر برخی از فعالان حوزه گردشگری از کشورهای مختلف دنیا همچون آلمان، چین، ایتالیا، هند، آمریکا، استرالیا و ایران به دعوت رسمی کشور ترکیه و بخش توریسم و گردشگری شهر چاناکاله برای معرفی جاذبه‌های گردشگری این روستا و قسمت قدیمی و تاریخی آن، تمامی هزینه‌های این سفر گروهی اعم از هتل، هزینه‌های خورد و خوراک، حمل‌و‌نقل و... به عهده دولت ترکیه و شهردار چاناکاله بوده است.  فم‌تریپ مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است به‌گونه‌ای که بسیاری از کشورهای منطقه همچون عربستان و ازبکستان نیز درصدد جذب گردشگر از طریق برگزاری فم‌تریپ هستند و اقدامات گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفته است.