موتور اقتصاد اروپا در پساکرونا

گردشگری به‌عنوان سومین گروه بزرگ صادراتی و پردرآمد پس از صنعت مواد شیمیایی و سوخت سهم مهمی در افزایش و رشد اقتصادی جهان داشته و اگرچه شیوع کرونا ضربه سهمگینی بر این صنعت وارد کرده و آثار مخرب آن تا مدت‌ها باقی خواهد ماند؛ اما بازار گردشگری به‌دلیل منعطف بودن پس از بحران کرونا امکان بازگشت در مسیر رشد را فراهم خواهد کرد که در نتیجه به بهبود اقتصاد جهان منتهی می‌شود.

بازار گردشگری و سفر در جهان با افزایش نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی ۵/ ۳ درصد برای نهمین سال متوالی رشد و توسعه پایدار داشته و از تولید سالانه ناخالص جهان که حدود ۵/ ۲ درصد بوده، پیشی گرفته است. این امر بازار گردشگری را به سومین بازار برتر اقتصادی جهان از نظر رشد تولید ناخالص داخلی و درآمد تبدیل کرده است. درآمدهای حاصل از گردشگری در سال ۲۰۱۸ معادل ۴/ ۴ درصد رشد داشته که از میزان رشد تولید ناخالص جهان با رشد ۶/ ۳ درصدی بالاتر بوده است. در سال ۲۰۱۷ نیز نرخ رشد درآمد گردشگری با ۲/ ۵ درصد رشد از رشد تولید ناخالص جهانی ۸/ ۳ درصد پیشی گرفته بود.

اروپا به‌عنوان پردرآمدترین و پرگردشگرترین منطقه جهان به‌شمار می‌رود به‌گونه‌ای که تا پیش از خروج انگلیس ۵ کشور از اتحادیه اروپا شامل فرانسه، اسپانیا، ایتالیا و آلمان در میان ۱۰ مقصد برتر جهان در جذب گردشگر بین‌المللی و همچنین پردرآمدترین کشورها در بازار گردشگری جهان بوده است.

بخش گردشگری طی دهه گذشته نسبت به کل اقتصاد اروپا رشد قابل توجهی داشته و گزارش‌ها حاکی از آن است که پس از عبور ازبحران بیماری همه گیر کووید۱۹ سفر و گردشگری سهم اساسی و مهم در بهبود و قدرت مجدد اقتصادی اتحادیه اروپا خواهد داشت. شورای جهانی گردشگری و سفر به‌عنوان نماینده بخش خصوصی گردشگری و سفر در جهان، سالانه گزارشی از تاثیر اقتصادی گردشگری در جهان منتشر می‌کند که باتوجه به گزارش‌ها، آمارها نشان دهنده نقش اساسی این بازار در کل اقتصاد اتحادیه اروپا است. اروپا در سال ۲۰۱۸ با جذب ۵۷۰ میلیون توریست و ۵ درصد رشد پربازدیدترین منطقه جهان بوده است همچنین سهم درآمدی اروپا از بازار گردشگری با ۳۹ درصد از کل درآمد گردشگری جهان حدود ۵۷۰ میلیارد دلار بوده است که دارای رشد ۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۷ بوده است.

اروپا در سال ۲۰۱۹ با رشد ۴ درصدی همراه بود که همچنان با ۵۱ درصد از کل گردشگران بین‌المللی با ۷۴۲ میلیون نفر بیشترین سهم از گردشگران بین‌المللی را به خود اختصاص داده است و چهار کشور فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و آلمان همچنان جزو ۱۰ کشور برتر گردشگرپذیر جهان قرار گرفتند. اگرچه در سال ۲۰۱۹ با توجه به افزایش تنش‌های اقتصادی و سیاسی در اروپا میزان ورود گردشگر کندتر بود اما همچنان جزو گردشگرپذیرترین منطقه جهان محسوب می‌شود که درآمدهای حاصل از گردشگری سهم مهمی در اقتصاد اتحادیه اروپا ایفا می‌کند. در بزرگ‌ترین اقتصادهای اتحادیه اروپا سهم سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی در آلمان حدود ۳۴۷ میلیارد دلار، در ایتالیا ۲۶۰ میلیارد دلار، در فرانسه ۲۲۹ میلیارد دلار و اسپانیا ۱۹۸ میلیارد دلار بوده است.

فرانسه در سال ۲۰۱۸ مقام اول پربازدیدترین کشور جهان با حدود ۸۹ میلیون گردشگر خارجی را داشته که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۷ حدود ۳ درصد رشد داشته است. فرانسه در جذب ورود گردشگران خارجی حدود ۵/ ۱۲ درصد از سهم کل گردشگران جهان را به خود اختصاص داده است. میانگین گردشگران خارجی فرانسه بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۸ حدود ۸۲ میلیون نفر بوده است که در سال ۲۰۱۸ حدود ۸۹ میلیون نفر و در سال ۲۰۰۳ حدود ۷۶ میلیون گردشگر خارجی بوده است. همچنین درآمد حاصل از گردشگری بین‌المللی در فرانسه ۶۳ میلیارد دلار بود. در آلمان میزان ورود گردشگران به این کشور در سال ۲۰۱۸ با رشد ۳/ ۳ درصدی همراه بوده که حدود ۵/ ۳۴ میلیون گردشگر به این کشور سفر کرده است. ایتالیا با ۵/ ۶۱ میلیون توریسم خارجی رشد ۷/ ۵ درصدی داشته است و اسپانیا پذیرای ۸۳ میلیون گردشگر بین‌المللی بوده است. گردشگری در اسپانیا پس از بخش‌های صنعتی و تجاری-بانکی سومین رکن اقتصادی این کشور به‌شمار می‌آید که حدود ۱۵ درصد از تولید ناخالص اسپانیا را تشکیل می‌دهد و دومین کشور پربازدید برای توریست‌ها محسوب می‌شود.

بازار سفر و گردشگری در اروپا نقش حیاتی در تقویت اقتصاد اتحادیه اروپا، ایجاد مشاغل جدید، بازگرداندن گردشگران و تاثیر مثبت اقتصادی بر فعالان و شرکت‌های بزرگ و کوچک در سراسر این قاره خواهد گذاشت. در این راستا باید تمامی کشورها و دولت‌های سراسر اروپا برای محافظت از اقتصاد اتحادیه اروپا اقدامات لازم و گسترده‌ای را انجام دهند. در حال حاضر ۷۵ میلیون شغل در سطح جهان در معرض خطر قرار گرفته است که این رقم در اتحادیه اروپا حدود ۴/ ۶ میلیون شغل است.

درآمدهای حاصل از گردشگری با توجه به تحلیل‌های موجود در اتحادیه اروپا منجر به ایجاد مشاغل در سراسر اتحادیه اروپا شده است و ۸۱ درصد از کل پول نقد هزینه شده را تشکیل می‌دهد و این در حالی است که سهم تجارت حدود ۱۹ درصد یعنی کمتر از یک پنجم است. با توجه به بررسی‌های بخش اقتصادی شورای جهانی گردشگری، حدود ۳۳۰ میلیون شغل در جهان به بخش گردشگری اختصاص دارد که سهم آن در کل مشاغل جهان حدود ۳/ ۱۰ درصد است.

در سال ۲۰۱۹ بخش سفر و گردشگری حدود ۶/ ۲۲ میلیون شغل یعنی حدود ۲/ ۱۱ درصد از کل نیروی کار اتحادیه اروپا را شامل می‌شد. همچنین تولید ناخالص داخلی آن ۱۳۱۹ میلیارد یورو یا ۵/ ۹ درصد از کل اقتصاد اتحادیه اروپا بوده است. با توجه به اینکه نرخ رشد اقتصاد اتحادیه اروپا ۴/ ۱ درصد بوده است بازار گردشگری حدود ۳/ ۲ درصد نسبت به مدت مشابه خود در سال ۲۰۱۸ رشد داشته است. اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ با مبلغی معادل ۴۲۷ میلیارد یورو بزرگ‌ترین و پردرآمدترین منطقه جهان در بخش گردشگری است که ۲/ ۶ درصد از کل صادرات اتحادیه اروپا را دربرمی‌گیرد.

اشتغال در بخش گردشگری در کشورهای اروپایی سهم مهمی از کل اشتغال را به خود اختصاص داده است. در فرانسه نزدیک به ۴/ ۱ میلیون نفر در بخش گردشگری و سفر فعالیت دارند که هر ساله فرصت ایجاد شغل‌های بیشتر و خلاقانه‌تر را ایجاد می‌کند.در آلمان بیش از ۱/ ۲ میلیون نفر در بازار گردشگری اشتغال دارند و این رقم در ایتالیا ۲ میلیون و در اسپانیا ۳/ ۲ میلیون نفر بوده است. سهم بخش گردشگری از اشتغال در ایتالیا و اسپانیا ۱۲ درصد از کل اشتغال این کشورها است.