الگوی «دهکده جادویی» برای گردشگری در عصر کرونا تشریح شد

موج مکزیکی رونق سفر

دنیای‌اقتصاد : دولت‌ها در سراسر جهان برای «گشایش مسیر امن گردشگری مختص شهروندان خود» به استفاده از الگوی «موج مکزیکی سفر در آخرهفته‌ها» دعوت شدند. سازمان جهانی توریسم ضمن هشدار درباره «تداوم بی‌عملی در برابر رکود کرونایی بازار گردشگری» اعلام کرد: نقشه‌ای که از ۲۰۰۱ در مکزیک برای رونق سفرهای داخلی طراحی شد و همچنان مکزیکی‌ها را به مسافرت‌های کم‌هزینه اما پرتعداد مشغول کرده است، می‌تواند در مقطع فعلی در همه کشورها به اجرا دربیاید. این نقشه تحت عنوان «دهکده جادویی»، روستاها و شهرهای کوچک با ویژگی‌های تاریخی یا بومی جذاب برای مسافرت را به نقاط هدف برای مسافرت‌های آخرهفته تبدیل کرده است. موج مکزیکی سفر به روستاها و شهرهای کوچک- بوم‌گردی- به لحاظ حجم مسافر، بیش از ۲ برابر جمعیت ساکن این مناطق است. این کشور ششمین مقصد برتر توریست‌های بین‌المللی است. تجربه مکزیک نشان می‌دهد این الگوی گردشگری ۷ دستاورد برای کل اقتصاد، روستایی‌ها، شهروندان و شغل‌های خدماتی به همراه دارد.

برنامه دهکده‌های جادویی مکزیک به‌عنوان الگویی برای تحقق طرح توسعه روستایی از سوی سازمان جهانی گردشگری انتخاب شده است. «گردشگری و توسعه روستایی» خط مشی اصلی سال ۲۰۲۱ در روز جهانی گردشگری برگزیده شد که کشورها براساس آن برای جبران خسارت‌های ناشی از بحران کرونا به بازیابی و بهبود گردشگری داخلی و اقتصاد خود بپردازند. مکزیک به‌عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در جهان محسوب می‌شود، به‌گونه‌ای که در سال 2018 پذیرای 41 میلیون گردشگر خارجی بوده است که رشدی 5/ 5 درصدی داشته است. براساس اعلام سازمان گردشگری مکزیک در روز عید پاک دهکده «کنکون» بیش از 2میلیون نفر بازدیدکننده داشته که با رشد 5/ 14درصدی همراه بوده است. درآمد حاصل از گردشگری مکزیک در سال 2018 بیش از ۲۳ میلیارد دلار و رشد 5/ 5درصدی بوده است. بازار گردشگری مکزیک به‌عنوان سومین صنعت مهم اقتصادی این کشور محسوب می‌شود که اکنون به‌عنوان ششمین کشور گردشگرپذیر جهان به‌شمار می‌رود. مکزیک این موفقیت و اعتبار خود را در بازار گردشگری مدیون اجرای برنامه «دهکده‌های جادویی» است

برنامه دهکده‌های جادویی ابتکاری است که دولت مکزیک مطرح کرده است که این امر به‌دلیل ظرفیت‌ها و جاذبه‌های گردشگری مکزیک در طبیعت زیبا، غنای فرهنگی و تاریخی، سنت‌های‌بومی، صنایع دستی هنری و غذاهای محلی مختلف با هدف افزایش گردشگری به مناطق بیشتری به‌ویژه شهرهای کوچک‌تر و مناطق روستایی تحقق یافته است. این برنامه بازدید از شهرهای کوچک و روستاها را ترویج می‌دهد که این امر به گردشگران فرصت بازدید از صنایع دستی بومی، مناظر بی‌نظیر و جاذبه‌های دیگر را می‌دهد. دولت مکزیک، برنامه دهکده‌های جادویی را برای شناسایی مناطقی با ویژگی‌ها و سنت‌های خاص در سراسر کشور ایجاد کرد که این مناطق را منحصربه‌فرد و از نظر تاریخی قابل‌توجه می‌کند. در واقع دهکده‌های جادویی مکانی متشکل از نمادها، افسانه‌ها، تاریخ، رویدادهای مهم‌، جشنواره‌ها، سنت‌ها، غذاهای عالی بومی، خریدهای لذت‌بخش و زندگی روزمره که به‌عبارت دیگر جادویی در شکل اجتماعی و فرهنگی همراه با فرصت‌های عالی برای گردشگری است که تجربیاتی جادویی به گردشگران ارائه می‌دهد.

این برنامه در سال 2001 آغاز شد که پس از 9 سال و انتخاب 32 شهر کوچک همراه با دهکده‌هایشان در سال 2010 بهبود یافته و مجددا اصل برنامه، احیا شد. دولت نیز در این مدت منابعی را برای حمایت از اقتصاد محلی افزوده است و با اختصاص بودجه به هر شهر، علاوه بر حفظ سنت‌ها و جشنواره‌های هر شهر و روستا به بهبود زیرساخت‌ها، ارائه محصولات و تجربه‌های خود پرداخته است. در سال 2012 در مجموع 83 شهر و روستا در 31 ایالت به گروه دهکده‌های جادویی پیوستند که درحال‌حاضر حدود 120 دهکده به عضویت طرح درآمدند. این برنامه منجر به ایجاد اعتماد به‌نفس و شناخت بیشتر شهروندان محلی از خود و استراتژی متنوع‌سازی برای فرهنگ و سنت‌های مکزیک شد. ترویج این برنامه فرصت بیشتری را برای شهروندان فراهم کرده است تا از طریق گردشگری امرار معاش کنند و این امر نه تنها به اقتصاد دهکده، بلکه کل مناطق کشور کمک قابل‌توجهی کرده است. درآمدهای حاصل از ورود گردشگران منجر به تحرک در توسعه مشاغل شده که در شهرهایی که بیشترین نیاز اقتصادی را دارند بسیار حائز اهمیت است. دهکده‌هایی که تنها 5هزار نفر جمعیت دارد در آخرهفته‌ها بیش از 20‌هزار بازدیدکننده دارد. اگرچه در سال 2018 به‌دلیل عدم حمایت دولت این برنامه لغو شد اما در سال 2019 مجددا از سر گرفته شد.

برنامه دهکده‌های جادویی با 7 هدف اساسی شکل گرفته است که براساس آن این طرح به دنبال ایجاد یک مقصد جدید و متنوع گردشگری در داخل کشور برای مناطقی با ویژگی‌های مهم تاریخی و فرهنگی است. تنوع در گردشگری کشور، ایجاد و ترویج صنعت‌گری و حمایت از جشنواره‌های سنتی، حفاظت از سنت‌های محلی، فرهنگ، آداب و رسوم قومی و غذاهای منحصر به‌فرد، ایجاد محصولات توریسم همچون ماجراجویی، اکوتوریسم، ورزشی، رویدادها، غذاهای محلی و ماهی‌گیری از دیگر اهداف این برنامه به‌شمار می‌آید. همچنین این برنامه منجر به تحکیم و تقویت جاذبه‌های گردشگری این شهرهای کوچک می‌شود که گزینه‌های جدید و متفاوتی را برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده گردشگران ملی و بین‌المللی نشان می‌دهد که نتیجه این امر ایجاد شغل و کاهش فقر و شناخت نیروی کار محلی از ثروت‌های فرهنگی و تاریخی خود است.

برای انتخاب مقاصد جدید شاخص‌هایی نیز تعریف شده است که براساس آن برای واجدشرایط شدن این برنامه‌ شهرها باید حداقل 5 هزار نفر جمعیت داشته باشند و حدود 300 کیلومتر یا معادل 3 ساعت سفر زمینی از یک شهر بزرگ با بازار مناسب فاصله داشته باشد. همچنین این دهکده‌ها باید دارای ویژگی خاصی باشد تا مورد توجه قرار گیرد. شهرداری‌ها با همکاری مقامات ایالتی باید شرایط درخواست برای پیوستن به این برنامه و ارزیابی پتانسیل‌های خود را به‌وجود آورند. همچنین یک کمیته متشکل از نمایندگانی از شهروندان دهکده‌های جادویی ایجاد شده که به تدوین قوانین و توافق‌نامه‌هایی جهت دستیابی به توسعه گردشگری، رشد اقتصادی محلی، مدیریت بر عملکرد فعالان گردشگری، سرمایه‌گذاری و ایجاد جذابیت‌هایی برای جذب گردشگر بپردازند.

مکزیک بیش از ۲۵۰۰ شهرداری دارد که سالانه صدها نفر اقدام به پیوستن به این طرح می‌کنند که تنها تعداد محدودی انتخاب می‌شوند. این برنامه توانسته برای ساکنان محلی مزایای بسیاری همچون ایجاد اشتغال و رفاه اقتصادی فراهم کند. اگرچه برخی دولت‌ها درصدد حذف این برنامه بودند، اما به‌دلیل شهروندمحور بودن و تمرکز بر توانمندسازی جوامع همچنان ادامه یافت. براساس آمارهای جهانی برنامه دهکده‌های جادویی بر ارزش اقتصادی مکزیک افزوده و برای جوامع خود ایجاد اشتغال کرده است. این برنامه درحال‌حاضر در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده و به‌عنوان الگویی موفق و معتبر در جامعه جهانی مطرح است.