«توریست هدف» در احیای توریسم

بخش اخلاق، فرهنگ و مسوولیت اجتماعی سازمان جهانی گردشگری مجموعه‌ای از راهکارهای بهبود موضوعی برای بخش گردشگری ناشی از تاثیرات فرهنگی اجتماعی بیماری کووید-۱۹ را ارائه کرده است. این راهکارها به مشاغل و دولت‌ها کمک می‌کند تا پاسخی جامع به تاثیرات همه‌گیری بدهند. اولین راهکار بهبودی، توجه ویژه به افراد کم توان شامل کودکان، سالمندان، افراد کم‌توان یا ناتوان ذهنی و حرکتی است. انجام این مراحل منجر به بازسازی بهتر، دسترسی‌پذیرتر و رقابت‌پذیرتر شدن بخش گردشگری می‌شود.

افراد کم‌توان و سالمند در دوره همه‌گیری کرونا به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفتند و بسیاری از آنها از ارتباطات مربوط به بهداشت عمومی، به‌روزرسانی سفر، دسترسی به خدمات پایه گردشگری مستثنی بوده‌اند. زیرا با توجه به نحوه طراحی محیط و خدمات گردشگری معمولا شرایط دسترسی متفاوت برای این گروه از مشتریان درنظر گرفته نشده است، از این رو با طیف گسترده‌ای از موانع روبه‌رو هستند.

حدود یک میلیارد نفر یعنی ۱۵ درصد از جمعیت جهان با نوعی کم توانی زندگی می‌کنند. تا سال ۲۰۵۰، از هر ۶ نفر یک نفر بیش از ۶۵ سال سن دارد و از هر ۴ نفر یک نفر در اروپا و یک نفر در آمریکای شمالی می‌تواند ۶۵ سال یا بیشتر داشته باشد. بیش از ۴۶ درصد افراد سال‌خورده (بالای ۶۰ سال) از قبل دارای نوعی از کم‌توانی هستند. همچنین بیش از ۲۵۰ میلیون نفر از افراد مسن دارای ناتوانی متوسط یا شدید هستند. این نوع مسافران عمدتا همراه با ۲ تا ۳ نفر به مسافرت می‌روند. بیشترین حجم کم‌توانان با توجه به جمعیت در اتحادیه اروپا با بیش از ۸۰ میلیون نفر است که در صورت افزایش افراد مسن به ۱۳۰ میلیون نفر می‌رسد. البته حدود ۷۰ درصد از افراد کم‌توان در اتحادیه اروپا توانایی مالی و جسمی برای سفر را دارند.

در آسیا و اقیانوسیه این رقم حدود ۶۹۰ میلیون نفر است و در آمریکای لاتین و کارائیب به ۸۵ میلیون نفر می‌رسد. در ایالات‌متحده میزان درآمد از سفر افراد کم‌توان حدود ۵۹ میلیارد دلار بوده است. سفرهایی که شهروندان کم توان انگلیسی با همراهان خود در سال ۲۰۱۵ داشتند حدود ۱۵ درصد از سفرهای شبانه را به خود اختصاص داده است و در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۰ درصد از بازدیدهای روزانه را شامل می‌‌شدند. در اسپانیا نیز متوسط هزینه گردشگران کم‌توان در سفرها بیش از ۸۰۰ یورو است در حالی که این رقم برای افراد معمولی ۶۰۰ یورو برآورد شده است. همچنین در استرالیا میزان درآمد از این مشتریان حدود ۱۱ میلیارد دلار استرالیا بوده است. از این رو یکی از مراحل مهم بهبود گردشگری و مقابله با اثرات کرونا اطمینان از دسترسی‌های خوب و مناسب برای افراد کم‌توان و تغییر بسیاری از شرایط محیطی و خدماتی در بازار گردشگری است. با توجه به تغییر توانایی‌های افراد در طول زمان به دلیل شرایط سلامتی، پیری و بسیاری از عوامل غیرقابل پیش‌بینی باید قابلیت دسترسی و اقدامات ایمنی برای تمامی گروه‌ها درنظر گرفته شود. بنابراین مقاصد گردشگری و شرکت‌ها باید مسافران کم‌توان، سالمندان و خانواده‌های دارای فرزند خردسال را به‌عنوان بازار مهمی برای رونق مجدد مشاغل درنظر بگیرند.

در بازار گردشگری علاوه بر فعالان این بخش، مشتریان نیز متحمل آسیب‌های گسترده‌ای شده‌اند که از این میان افراد کم توان با بیشترین میزان آسیب مواجه شده‌اند. با توجه به اهمیت این گروه در بازار گردشگری و بهبود این بخش در پساکرونا، سازمان جهانی گردشگری ۶ توصیه جهت ایجاد شرایط برای بهبود سفرها مطرح کرده است.

-نخستین توصیه، همکاری‌های لازم در زمان همه‌گیری است که شامل اقداماتی جهت بازگشت مسافران بدون تاخیر و سریع، فراهم کردن تسهیلات اقامتی قابل دسترس دارای مجوز، همکاری و مشارکت با سازمان‌های افراد کم‌توان یا ناتوان (DMO/ DPO) می‌شود.

- در گام دوم باید پروتکل‌های تعیین شده با نیازهای مختلف انطباق داشته باشد. قوانین جدید در پروتکل‌های بهداشتی در مقاصد نباید به‌صورت یکپارچه اعمال شود و توانایی‌های افراد را نیز درنظر بگیرد. با توجه به تفاوت توانایی افراد، فاصله‌گذاری، علامت‌گذاری، استفاده از وسایل بهداشتی و تجهیزات نیاز به تنظیمات و قوانین مناسب دارد. همچنین شرایط دسترسی برای تمامی زنجیره بخش‌های گردشگری فراهم شود. حمل‌ونقل عمومی، اماکن اقامتی، جاذبه‌ها و اماکن فرهنگی و طبیعی قابلیت دسترسی برای تمامی افراد را داشته باشند، زیرا درحال‌حاضر تنها افراد عادی امکان سفر را دارند.

- در گام سوم باید سیاست‌های فراگیری در گردشگری پس از کووید-۱۹ اتخاذ کرد. اطلاعات و داده‌های مربوط به گردشگری باید در دسترس تمام مشتریان قرار گیرد. داده‌ها باید مشخصات، رفتار و الگوی هزینه مسافران با نیازهای دسترسی را به خانواده‌ها و کارکنان بخش گردشگری نشان دهد. همچنین سیاست‌ها و استراتژی‌های جدید برای دستیابی تنظیم شود. دولت‌ها باید نقش خود را در برنامه‌های بازاریابی و آموزشی و الهام‌بخشی به بخش‌خصوصی حفظ کنند و افراد کم‌توان به‌عنوان هدف اصلی بازاریابی قرار بگیرند و به‌عنوان یک بازار خاص در نظر گرفته نشوند.

- راهکار چهارم در بازگشت سفرها برای این مشتریان، گنجاندن قابلیت دسترسی در برنامه‌ریزی‌های تجاری است. شرکت‌ها با در اختیار گرفتن قابلیت دسترسی امکانات و خدمات در جهت رفع نیازهای تمامی گروه‌ها ضمن رقابتی کردن بازار از مزایای درآمدی بسیاری نیز برخوردار می‌شوند. زیرا برای مقابله با کرونا برای اطمینان از پایداری اقتصادی نیازمند پذیرش تنوع بیشتر مشتریان هستند. از جمله اقدامات آنها برای تحقق این امر بهبود خدمات برای مشتریان کم‌توان، بهره‌گیری از بازخورد بازدیدکنندگان در جهت دسترسی اطلاعات و اعتمادسازی و اعمال استانداردهای بین‌المللی است. که این امر با بررسی نیازها، سلایق و خواست‌های این افراد صورت می‌گیرد. در واقع همه‌گیری فرصتی را برای مقاصد و شرکت‌ها ایجاد کرده تا به استقبال گردشگری فراگیرتر بروند و سطح دسترسی یکسانی برای محصولات و خدمات گردشگری تمامی گروه‌ها در سراسر جهان ایجاد شود.

- در گام پنجم باید به آموزش تمامی نیروهای کار توجه ویژه‌ای داشت و به گسترش آموزش حرفه‌ای با درنظر گرفتن ایمنی پرداخت. کارمندان برای اطمینان از عملکرد صحیح خدمات و امکانات، نیاز به آموزش در جهت اقدامات بهداشتی و ایمنی دارند. نگرش مناسب به گردشگران بدون درنظر گرفتن توانایی‌‌‌شان، احساس راحتی و ایمنی را ایجاد می‌کند. همچنین اشتغال در بخش گردشگری بر اصول برابری فرصت‌ها پایبند باشد. سازگاری در محیط کار، طراحی شغل و تطبیق مهارت می‌تواند قابلیت دسترسی تمامی افراد را در بازار کار فراهم کند. دورکاری به‌عنوان گزینه‌ای برای تسهیل اشتغال و کاهش هزینه‌ها است که منجر به خدمات بهتر به مشتریان می‌شود. درنهایت توصیه ششم سازمان جهانی گردشگری بهبود بخشیدن قابلیت دسترسی به فناوری‌ها و نوآوری‌های اجتماعی جدید است. استفاده از فناوری‌های نوآورانه امکان سفر راحت برای همه افراد را فراهم می‌کند. برنامه‌های جدید همچون چاپ بزرگ‌تر متن‌ها، به زبان ساده نوشتن، ارائه زیرنویس، توضیحاتی صوتی یا به‌کار‌گیری خط بریل باید در تهیه اطلاعات، امکانات و خدمات گردشگری گنجانده شود. ترجمه به زبان‌های متداول و زبان اشاره بسیار مفید هستند. اکنون زمان آن رسیده که با توسعه راه‌حل‌های پایدار و در دسترس، رویکردی فراگیر در بخش گردشگری ایجاد کرد. زیرا گردشگری برای تمامی بازدیدکنندگان، جوامع محلی و کیفیت زندگی بهتر مزایای بسیاری را به‌همراه دارد.