اصلاح تدریجی در سیاست‌های توریسم

از همان روزهای ابتدایی انتخاب سید ابراهیم رئیسی به عنوان سیزدهمین رئیس‌جمهور،‌ بحث درباره کابینه آغاز و لیست‌های مختلفی هم منتشر شد. در این بازه زمانی در فهرست‌ها نامی ‌از  وزیر گردشگری برده نمی‌شد و گمانه‌زنی در این حوزه بیشتر بین کارشناسان و در شبکه‌های اجتماعی و نشست‌های آنلاین جریان داشت. انتخاب عزت‌الله ضرغامی‌ رئیس پیشین صدا و سیما به عنوان وزیر جدید میراث فرهنگی،  گردشگری و صنایع دستی در نهایت تکلیف این حوزه را مشخص کرد. او پیش از رای اعتماد برنامه‌هایش را در ۲۲ صفحه منتشر کرد که «دنیای‌اقتصاد» هم به شکل مفصل و از جوانب مختلف از دیدگاه کارشناسان حوزه‌های مختلف به آن پرداخت. حال که ضرغامی‌ با گرفتن رای اعتماد از مجلس بر کرسی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نشسته و کار خود در این حوزه آغاز کرده است،‌ اولویت‌هایی که باید در این حوزه به آن پرداخت از جمله موضوعاتی است که کارشناسان و فعالان این حوزه در حال پرداختن به آن هستند. آرش نورآقایی از چهره‌های مطرح گردشگری ایران است و سابقه فعالیت صنفی در این حوزه را دارد‌ و به عنوان تورلیدر به کشورهای مختلفی سفر کرده است. او در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: درباره معیارهای انتخاب وزیر جلسه‌های متعددی از سوی بخش‌خصوصی و فعالان این حوزه برگزار شد که در نهایت رئیس‌جمهور از بدنه مدیران قبلی تصمیم گرفت وزیر این حوزه را انتخاب کرده و عزت‌الله ضرغامی ‌بر کرسی وزارت صنعت گردشگری قرار گرفت. این کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه برنامه‌ای که از سوی وزیر پیشنهاد شده آنچنان کامل نیست، می‌افزاید: صحبت‌های وزیر جدید در مجلس هم دارای نکات مثبت و نکات دیگری بود که چندان خوب به آنها پرداخته نشد با این حال نه برنامه پیشنهادی و نه سخنان او در مجلس تمام آن چیزی نیست که وزیر جدید به آنها بپردازد.

او می‌گوید: به عنوان کسی که هم مسوولیت صنفی داشته و هم تور داخلی و خارجی برگزار کرده‌ام پیشنهادم به وزیر جدید این است معاونان و مشاورانی را به کار بگیرد که آشنایی کافی با این صنعت داشته باشند و به دنبال یک تحول خیلی خاص و شگفت‌انگیز در این وزارتخانه نباشند که بخواهند در یک بازه زمانی محدود تغییرات وسیعی ایجاد کنند. نورآقایی اضافه می‌‌کند: برخی تصور می‌کنند باید به دنبال اتفاق عجیب و غریب یا تحولی عظیم باشیم در حالی که بهتر است روی قدم‌های کوچک ولی پیوسته،‌ منطقی و امیدوارکننده متمرکز شویم.   گردشگری از زمان شیوع کرونا تاکنون روزهای بدی را گذرانده و شاغلان و فعالان بخش‌های مختلف وزارتخانه یعنی گردشگری،  صنایع دستی و میراث فرهنگی می‌خواهند از این وضعیت خلاص شوند،‌ با این حال نورآقایی می‌گوید: ما راه‌حل میانبری برای بهبود حال گردشگری نداریم و نمی‌توانیم با تحول انقلابی شرایط را بهتر کنیم بلکه باید این کار را با درایت و طمانینه پیش ببریم.  او با بیان اینکه گردشگری یک صنعت فرابخشی و دارای دو بخش فرهنگی و اقتصادی است، می‌افزاید: در حال حاضر و به واسطه شرایط کشور درباره وجه اقتصادی گردشگری بیش از بخش فرهنگی گردشگری صحبت شده و از گردشگری به عنوان صنعتی نام می‌برند که قرار است جای نفت را بگیرد،  طبیعی است در جامعه‌ای که درگیر مسائل اقتصادی است و زندگی مردم در تنگنا قرار دارد این جنبه از گردشگری برایشان از اهمیت بیشتری برخوردار است اما چنانچه ما عملکردمان روی این وجه از صنعت توریسم متمرکز شود ممکن است در دراز مدت دچار مشکل شویم.

نورآقایی اضافه می‌‌کند: بخش فرهنگی گردشگری نباید مغفول بماند، زیرا این بخش می‌تواند به شکل غیرمستقیم اثرات سیاسی، دیپلماتیک،‌ ایجاد نشاط و شادابی در جامعه و... را به همراه داشته و اقتصاد را هم بهبود بخشد. از این روست که نباید نگاه تک‌بعدی به این حوزه داشت چون ممکن است سایر ابعاد گردشگری که در درازمدت منافع اقتصادی به همراه دارد را نادیده بگیریم.