سناریوی دوم از سفرهای تجاری

همه‌گیری کرونا را شاید بتوان غیرقابل پیش‌بینی‌ترین شرایط برای ارزیابی آینده در طول تاریخ دانست که پس از هر اوج‌گیری و کاهش ابتلا شرایط متفاوتی را برای بازار گردشگری ایجاد کرده است. تنها دو ماه از داده‌های خبرگزاری بین‌المللی بلومبرگ مبنی بر از دست رفتن گردشگران تجاری در جهان پساکرونا می‌گذرد که اتحادیه جهانی سفرهای تجاری گزارش جدیدی از تغییر وضعیت سفرهای تجاری داده است که براساس آن با تسریع واکسیناسیون در جهان، سفرهای تجاری روند رو به رشدی را در پیش گرفتند.

اتحادیه جهانی سفرهای تجاری (GBTA) در آخرین گزارش خود افزایش خوش‌بینی به صنعت گردشگری، افزایش رزرو سفرهای کاری، حمایت از برنامه‌های واکسیناسیون و اشتیاق برای بازگشت به سفرهای کاری را اعلام کرد. در این گزارش علت اصلی تسریع در افزایش سفرهای تجاری، گشایش مرزهای بین‌المللی عنوان شده است. این اتحادیه در یک نظرسنجی،  نشانه‌های خوش‌بینانه و مشهودی را برای بهبود بخش سفرهای تجاری طی ماه گذشته یعنی اکتبر را مطرح کرده است که براساس آن بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان معتقدند سفرهای تجاری افزایش خواهد یافت.

در این نظرسنجی در ماه اکتبر، ۶۶ درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که شرکت‌هایشان اجازه سفرهای داخلی غیر ضروری را می‌دهند و حدود ۴۲ درصد در حال حاضر امکان سفرهای بین‌المللی برایشان فراهم شده است. همچنین حدود ۵۵ درصد از مراکز تامین‌کنندگان سفر اعلام کردند که رزرو آنها از مشتریان شرکتی نسبت به ماه‌های گذشته افزایش یافته است. در این نظرسنجی بیش از ۷۵ درصد از باز شدن مرزهای آمریکا حمایت کردند و انتظار افزایش سفرهای تجاری بین‌المللی طی ۶ ماه آینده را دارند. اعضا و ذی‌نفعان اتحادیه جهانی سفرهای تجاری کاهش ابتلا به کووید-۱۹ و افزایش واکسیناسیون را دلیل تسریع سفرهای تجاری برای شرکت‌ها می‌دانند و حدود ۵۹ درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند که افزایش میزان واکسیناسیون در سراسر جهان عامل اصلی خواهد بود. اگرچه هنوز راه بسیار طولانی برای بهبود سفرهای بین‌المللی در پیش است اما باز شدن مرزها و بازگشت سفرهای تجاری غیرضروری، فقدان سفرهای بین‌المللی را کاهش داده است و سفرهای داخلی به سفرهای بین‌المللی تبدیل خواهد شد. در حال حاضر کریدور سفرهای تجاری در اروپا و بریتانیا به آمریکا و همچنین باز شدن مرزهای زمینی کانادا به مکزیک اکوسیستم سفرهای تجاری و اقتصاد جهانی را افزایش خواهد داد. کارمندان شرکت‌ها به‌شدت مشتاق سفرهای تجاری در آینده هستند ؛زیرا با همه‌گیری کرونا، سفرها به‌منظور کسب و کار بسیار کاهش یافت. از این رو بخش بسیاری از آنها سفرهای کاری در آینده را از دست نخواهند داد. باتوجه به اینکه شرکت‌ها جهان واکسیناسیون را برای کارکنان خود اجباری کرده‌اند یکی از موانع سفرهای تجاری برداشته شده و شرکت‌ها از امنیت کارکنان خود در سفرها تا حدودی اطمینان دارند. البته نگرانی‌هایی درباره تاخیر در صدور پاسپورت و ویزا برای ازسرگیری سفرهای تجاری بین‌المللی وجود دارد که می‌تواند بر سفرهای تجاری جهانی تاثیرگذار باشد. زیرا هنوز بسیاری از شرکت‌ها بر دورکاری کارکنان خود تاکید دارند و برخی از شرکت‌ها هنوز بازگشایی نشده‌اند. شرکت‌های آمریکایی بیش از کشورهای اروپایی بر دورکاری تاکید دارند و بسیاری از شرکت‌ها به‌طور کامل فعال نشده‌اند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، شرایطی که کرونا بر جهان به‌ویژه در وضعیت سفرها حاکم کرده، چنان پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی است که نمی‌توان با توجه به شرایط موجود آینده بازار گردشگری را پیش‌بینی کرد. همچنان که بلومبرگ در ماه سپتامبر باتوجه به اوج‌گیری‌های مجدد کووید-۱۹ در جهان، بسته بودن مرزهای بین‌المللی و افزایش محدودیت‌های سفر از جانب بسیاری از کشورها، آینده خوش‌بینانه‌ای برای سفرهای تجاری برآورد نکرده بود و حتی پیش‌بینی خود را مبنی بر از دست رفتن بخش پول‌ساز سفرهای تجاری برای صنعت هواپیمایی لحاظ کرده بود، اما تسریع در واکسیناسیون و کاهش ابتلا به کرونا در جهان و باز شدن مرزهای بین‌المللی افزایش سفرهای تجاری را طی یک ماه نشان داده است و سناریو برای آینده را به‌ طور کل تغییر داده است. مسافران تجاری اصولا بلیت درجه یک یا گران‌ترین را خریداری می‌کنند و حدود سه چهارم سود شرکت‌های هواپیمایی قبل از همه‌گیری از این مسافران تامین می‌شد در حالی‌که تنها ۱۲درصد صندلی‌ها به مسافران تجاری تعلق داشته است. همچنین یک مطالعه نشان می‌دهد که بخش هتل‌ها، حدود دو سوم درآمد خود را از مسافران تجاری تامین می‌کنند. از این رو، رونق سفرهای تجاری به نفع صنعت هوایی و صنعت هتلداری است که بیشترین درآمد خود را از سفرهای تجاری کسب می‌کنند.

اما آنچه که نباید نادیده گرفته شود این است که کرونا ثابت کرده همه چیز در جهان موقتی است و هر آن احتمال تغییر وضعیت وجود دارد و نمی‌توان کاملا خوش‌بینانه  یا کاملا بدبینانه به شرایط نگاه کرد و سناریوی حتمی برای آینده جهان وجود ندارد. با توجه به اینکه هنوز نمی‌توان از تاثیر ۱۰۰‌درصدی واکسن‌ها اطمینان داشت و همچنین ویروس مداوم جهش می‌یابد، این امکان می‌تواند وجود داشته باشد که بازار سفرهای بین‌المللی مجددا کاهش یابد یا شرایطی کاملا متفاوت اتفاق بیفتد.

نکته مهم دیگری که با افزایش سفرها ممکن است در حاشیه قرار بگیرد اینکه، پس از همه‌گیری کرونا، جهان به سمت سفرهای سبز پیش رفت و باتوجه به کاهش گازهای کربن اقدام به ساخت هواپیماها یا دیگر وسایل نقلیه بدون سوخت‌های کربن کرده است. اما شروع ناگهانی سفرها ممکن است فعالان گردشگری را که طی دو سال گذشته با خسارت‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شده‌اند از این هدف دور کند و کسب درآمد با مسافران بیشتر جهت جبران خسارت‌ها را بر اجرایی کردن سفرهای سبز ترجیح دهند. این امر می‌تواند کره زمین را که اکنون باتوجه به تغییرات اقلیمی و گازهای کربن گسترده در وضعیت نامساعدی حتی در معرض خطر نابودی در آینده قرار دارد در شرایط وخیم‌تری قرار دهد و این سناریوی نابودی زمین را در آینده‌ای نزدیک‌تر تحقق بخشد.