لزوم توجه به وضعیت محیط‌بانان محیط‌بان مظلوم است

خبر شهادت سه تن از محیط‌بانان کشورمان در هفته‌های گذشته بیش از پیش توجه همگان را به وضعیت این قشر زحمت‌کش جلب کرد. در کمتر از سه روز سه محیط‌بان برای حفظ میراث طبیعی ایران جان خود را از دست دادند. این فاجعه حاکی از این است که مشاغلی مانند محیط‌بانی نه‌تنها طاقت‌فرسا بلکه خطر‌آفرین است؛ افرادی که ۱۸ ساعت شبانه‌روز در گرمای بیش از ۵۰ درجه و سرمای زیر ۲۰ درجه بدون دریافت اضافه کاری و حقوق مکفی کار می‌کنند. محمد دهقانی و پرویز هرمزی محیط‌بانان پارک ملی گنو در هرمزگان در درگیری با شکارچیان کشته شدند.

منوچهر شجاعی نیز محیط‌بان پارک ملی بمو بود که با شلیک گلوله به سر و سینه‌اش و افتادن از یک صخره جان خود را از دست داد. او ۳۹ سال سن داشت و پدر دو فرزند خردسال بود. تاکنون ۱۱۹ محیط‌بان در جریان مقابله با شکارچیان غیرقانونی در زیستگاه‌های حفاظت‌شده ایران کشته شد‌ه‌اند. گفته می‌شود به ازای هر ۶ هزار هکتار، یک محیط‌بان وجود دارد. این مقدار در استانداردهای جهانی ۱۰۰۰ متر است و به ازای هر محیط‌بان بیش از ۳۰۰ اسلحه شکاری مجاز و بیش از یک میلیون سلاح شکاری غیرمجاز وجود دارد. براساس اعلام سازمان محیط‌زیست، دو هزار و ۷۰۰ محیط‌بان، وظیفه پاسداری از ۱۷ میلیون هکتار منطقه حفاظت‌شده را به عهده دارند. محیط‌بانانی که با حقوقی اندک، شبانه‌روز برای حفاظت از محیط‌زیست و حیات‌وحش کشور تلاش می‌کنند. همدردی با محیط‌بانان موجب بحث‌های گسترده‌ای از دولت و مجلس گرفته تا مطبوعات و رسانه‌های مجازی شد. کمپین‌های مختلفی از جمله «اصلاح قوانین در حمایت از محیط‌بانان» و «من یک محیط‌بانم» برای حمایت از محیط‌بانان به راه افتاده که خواستار اصلاح قانون و حمایت قاطعانه از محیط‌بانان هستند. شهروندان بسیاری برای همدردی با حوادث پیش‌آمده برای محیط‌بانان درخواست‌های خود را مبنی‌بر رسیدگی به وضعیت آنها اعلام کرده‌اند. متاسفانه افزایش نرخ جریمه شکار، نتوانسته شکارچیان را از این عمل بازدارد.

سال گذشته سازمان محیط‌زیست اعلام کرد جریمه شکار به‌طور متوسط حدود پنج برابر و برخی از گونه‌ها تا بیش از ۱۰ برابر افزایش داده است، اما در سال ۹۴، پنج‌هزار و ۷۰ مورد تخلف شکار و صید ثبت شده است که در مقایسه با سال ۹۳ کاهش اندکی داشته است. گلایه‌های محیط‌بانان از نداشتن وسایل نقلیه مناسب برای گشت‌زنی در مناطق حفاظت شده، فقدان تجهیزات لازم برای محافظت از تالاب‌ها، کوه‌ها و جنگل‌ها، نداشتن سهمیه بنزین برای گشت‌زنی و از همه مهم‌تر عدم حمایت‌های حقوقی سازمان محیط‌زیست به کرات مطرح شده اما تغییر چندانی به‌وجود نیامده است و مراسم تقدیر و تشکر گاه به گاه از محیط‌بانان برای حمایت از این انسان‌های دلسوز طبیعت کافی نیست. حمایت از این قشر باید به یک مطالبه ملی تبدیل شود و قوانین حمایت از محیط‌بانان اصلاح شده تا وضعیت قانونی و معیشتی آنها بهبود یافته و حداقل تجهیزاتی مانند جلیقه ضدگلوله در اختیار آنها قرار گیرد.