اجرای انبوه‌سازی ایرانی در عراق

پروتکل «صدور خدمات مسکن‌مهر» امضا شد
اجرای انبوه‌سازی ایرانی در عراق
۵۰ شرکت ایرانی باید ۱۰۰ هزار واحدمسکونی برای کارمندان دولت عراق و ۱۰۰ هزار واحد برای مردم عراق بسازند
گروه مسکن- هاجر شادمانی: قصد مشترک دولت و انبوه‌سازان برای تکرار تجربه ساخت مسکن‌مهر در یکی از کشورهای شریک تجاری ایران، سرانجام به بار نشست.
مدیران مسکن‌مهر که اوایل امسال رایزنی ابتدا در ترکیه و سپس در سوریه را برای احداث دو پروژه مسکونی ۵۰هزار واحدی انجام داده بودند و سپس توافق‌نهایی را به دلیل اختلاف‌نظر بر سر قیمت ساخت عملا معلق گذاشتند، روز گذشته پروتکل ساخت ۲۰۰ هزار واحدمسکونی در کشور همسایه -عراق- را نهایی کردند.
در قالب این پروتکل علی نیکزاد،‌ وزیر راه‌وشهرسازی به نمایندگی از دولت تقویت روابط اقتصادی و تجاری ایران‌وعراق را دنبال می‌کند و انبوه‌سازان نیز بازار تازه‌ای از ساخت‌وساز را بعد از نزدیک‌شدن به پایان پروژه‌های مسکن‌مهر، در اختیار می‌گیرند.
توافق مکتوب بین وزرای مسکن ایران ‌و عراق که بعد از ظهر دیروز در ساختمان وزارت راه‌وشهرسازی به امضا رسیده حاصل گفت‌وگوهای یک روز قبل بین انبوه‌سازان ایرانی و مسوولان مسکن عراق بر سر نحوه ساخت‌وساز و از همه مهم‌تر قیمت ساخت، بوده است.
طبق این پروتکل 50 شرکت ساختمانی از ایران باید در یک مناقصه بین‌المللی که دولت عراق آن را علاوه بر ایران برای کشورهایی از جمله ترکیه، کره، چین و برخی کشورهای اروپایی نیز برگزار می‌کند، شرکت کنند که در این صورت هر کشوری که بتواند قیمت کمتر برای ساخت مسکن به عراق پیشنهاد کند، برنده بازار یک میلیون واحدی این کشور خواهد بود. این در حالی است که قائم مقام وزیر راه‌وشهرسازی در امور بین‌الملل با رد موضوع مناقصه، به «دنیای‌اقتصاد» گفت: قرار شده بعد از عید نوروز شرکت‌های ساختمانی با حضور در بازار عراق قیمت ‌تمام‌شده ساخت مسکن را برآورد و به دولت عراق اعلام کنند.
هم‌اکنون در عراق بیش از ۴۰ شرکت ساختمانی ایرانی مشغول به کار هستند که به صورت مستقل -بدون سفارش دولت ایران- در آنجا مشغول به کار هستند اما ظاهرا نگرانی از کیفیت و قیمت از سوی دولت عراق باعث شده، وزیر مسکن عراق ساخت‌وسازهای جدید را از طریق توافق با دولت‌ها جلو ببرد.
طبق پروتکلی که دیروز امضا شد 50 شرکت ایرانی باید 100 هزار واحدمسکونی برای کارمندان دولت عراق و 100 هزار واحد برای مردم عراق بسازند.
تفاوت عمده ساخت‌وساز بین ایران‌وعراق
شاید عاملی که این روزها باعث تقویت انگیزه انبوه‌سازان برای صادرات خدمات مسکن‌مهر به دیگر کشورها شده، در نوع و روشی است که هم‌اکنون این گروه از سازنده‌ها برای ساخت مسکن، به کار گرفته‌اند.
در مسکن‌مهر، انبوه‌سازان عملا پیمانکار دولت هستند و با تسهیلات ویژه‌ای که از بانک‌ها دریافت می‌کنند، واحدهای مسکونی‌ را تقریبا به صورت کامل تحویل متقاضی می‌دهند.
اما آنطور که مقامات عراقی در دو روز مذاکره با طرف ایرانی، اعلام کرده‌اند، پیش‌شرط این کشور برای صدور مجوز ساخت‌وساز، ارائه تعهد انبوه‌ساز به ساخت و تکمیل واحدهای مسکونی و کلیه خدمات زیربنایی و روبنایی آنهاست به این معنی که انبوه‌ساز وظیفه دارد فضاهای تجاری، آموزشی و فرهنگی موردنیاز ساختمان‌هایی که می‌سازد را نیز احداث و تامین کند.
به این ترتیب، در قالب صدور تجربه مسکن‌مهر به عراق، قرار است عملا شهرک‌سازی مسکونی در این کشور به اجرا دربیاید که با این حساب، انبوه‌سازان خرد کشورمان بعید است بتوانند چنین مسوولیتی را تقبل کنند و کار احتمالا به شرکت‌های بزرگ ساختمانی واگذار خواهد شد.
به گزارش «دنیای اقتصاد» مسوولان ارشد وزارت راه و شهرسازی، برای جلوگیری از بروز مشکلی که روند تفاهم بر سر ساخت مسکن ارزان قیمت در کشور سوریه را با موانع اساسی رو‌به‌‌رو کرده است، این بار تفاهم بر سر قیمت‌های ساخت مسکن در کشور عراق را منوط به برگزاری مناقصه بین حداقل 50 و حداکثر 100 شرکت ایرانی انبوه‌ساز اعلام کردند تا بر اساس این تصمیم هر شرکتی که با حداقل قیمت بر مبنای آنچه مدنظر میزبان است، اعلام آمادگی کند، وارد ساخت و ساز 200 هزار واحد مسکن مهر شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، مسوولان ارشد وزارت راه و شهرسازی ایران و مسکن و آبادانی عراق پس از سه روز بحث و بررسی پیرامون ساخت انبوه مسکن در عراق در نهایت سند تفاهم دوجانبه را عصر دیروز به امضا رساندند که براساس آن انبوه‌سازان ایرانی متعهد به ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارکنان ادارات عراقی به علاوه ۱۰۰ هزار واحد برای اسکان عموم مردم عراق شدند.
آن طور که مسوولان ارشد حاضر در مراسم امضای تفاهم نامه همکاری دو کشور در عرصه عمران و آبادانی عراق عنوان کرده اند، دولت عراق قرار است با اختصاص 80 درصد هزینه ساخت به عنوان تسهیلات، با کمک انبوه‌سازان ایرانی ساخت 200 هزار واحد مسکونی مقرر شده را ظرف دو سال به اتمام برساند.
مسوولان دو کشور برای انبوه‌سازان ایرانی نیز علاوه بر برخورداری از جوایز صادراتی، تسهیلاتی همچون معافیت مالیاتی و تسهیل نقل و انتقال تجهیزات، مصالح و پول را در نظر گرفته اند.
همچنین، قرار است این 200 هزار واحد که در چهار شهر عراق احداث خواهند شد در سه متراژ 100، 120 و 140 متر به متقاضیان تحویل شود.
سه روش برای ساخت مسکن عراق
در این زمینه، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل، با اشاره به توافق ساخت 200 هزار واحد مسکونی در عراق از سوی انبوه‌سازان ایرانی، به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: همکاری برای ساخت 100 هزار واحد مسکونی کارکنان ادارات دولتی به علاوه 100 هزار واحد مسکونی برای عموم مردم بلافاصله از روزهای ابتدایی سال 91 آغاز می‌شود.
جمشید نورصالحی افزود: در حال حاضر ۵۰ شرکت انبوه‌ساز ایرانی در عراق فعال هستند که با تفاهم جدیدی که در این زمینه صورت گرفته است به زودی تعداد این شرکت‌ها به ۱۰۰ شرکت افزایش می‌یابد.
وی در خصوص نحوه پرداخت هزینه‌های ساخت به انبوه‌سازان تصریح کرد: ساخت و ساز 200 هزار واحد مسکونی در عراق از سوی انبوه‌سازان ایرانی به سه شیوه سرمایه‌گذاری، فاینانس و پیمانکاری انجام می‌شود که در شیوه فاینانس هزینه‌های ساخت سه سال پس از اجرا و در روش سرمایه‌گذاری 50 درصد هزینه‌ها در زمان ساخت و 50 درصد پس از پایان کار، به سازندگان پرداخت می‌شود.
نورصالحی با بیان اینکه در حال حاضر کشورهای ترکیه، کره و چین در بازار ساخت و ساز عراق حضور دارند به «دنیای اقتصاد» گفت: تفاهم ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در چهار شهر بغداد، بصره، اربیل و نجف در سه متراژ ۱۰۰، ۱۲۰ و ۱۴۰ متر اجرا می‌شود. وی با بیان اینکه در حال حاضر نمی‌توان در مورد قیمت‌های ساخت اظهارنظر کرد، گفت: قیمت‌ها براساس نوع پروژه در مناطق مختلف متفاوت خواهد بود و هنوز توافقی در این زمینه حاصل نشده است.
نورصالحی یکی از مهم‌ترین دلایل این امر را مناقصه ای بودن تعیین قیمت بین انبوه‌سازان ایرانی عنوان کرد و گفت: یک بند قرارداد منعقد شده بین دو کشور مربوط به تسهیلات در نظر گرفته شده برای انبوه‌سازان ایرانی است.
وی ادامه داد: براساس توافق به عمل آمده، برای شرکت‌های ایرانی تسهیلاتی همچون معافیت مالیاتی، تسهیل روند انتقال مصالح و تجهیزات به عراق، تمهیدات لازم به منظور صدور ضمانت نامه‌های مورد نیاز و تسهیل روند نقل و انتقال پول از عراق به ایران و بالعکس، در نظر گرفته شده است.
قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل همچنین در خصوص تسهیلات مورد نظر برای تامین هزینه‌های ساخت اظهار کرد: دولت عراق با تامین 80 درصد هزینه‌های ساخت در قالب وام، تسهیلات مورد نظر را در زمان مقرر در اختیار پیمانکاران ایرانی قرار می‌دهد.
گزارش ۱۵ روز یک بار به وزیر
وزیر راه و شهرسازی در جریان مراسم امضای سند تفاهم ساخت 200 هزار واحد مسکونی در عراق گفت: دو نماینده ویژه از دو کشور ایران و عراق، برای ارائه گزارش 15 روز یکبار به وزرای دو کشور انتخاب می‌شوند.
علی نیکزاد افزود: همچنین ترتیبی اتخاذ شده است که هیاتی از مهندسان عراقی، از سوی مشاوران ایرانی در خصوص آخرین دستاوردهای ساخت‌وساز در ایران آموزش‌های لازم را دریافت کنند.
وی همچنین تصریح کرد: براساس تفاهم نامه موجود، ساخت و تکمیل کارخانه‌های سیمان و تولید مصالح نوین ساختمانی از سوی این وزارتخانه در کشور عراق، در اولویت‌های اجرایی دو کشور قرار دارد.
نکته تلخ وزیر عراقی
در همین مراسم، وزیر مسکن و آبادانی عراق هم ضمن تاکید بر روند مثبت همکاری‌های اقتصادی و سیاسی بین دو کشور خاطرنشان کرد: همزمان با آغاز عملیات ساخت 200 هزار واحد مسکونی توافق شده در کشور عراق، نمایشگاه و همایش ساختمان‌سازی و شیوه‌های نوین تولید انبوه مسکن در این کشور برگزار ‌شود.
محمد صاحب الدراجی افزود: دلیل برگزاری این مراسم و همچنین تاکید دولت عراق برای ساخت واحدها پس از تعطیلات نوروز انجام پیش‌بینی‌های لازم در این زمینه در قانون بودجه سال ۲۰۱۲ عراق است.
وی در پایان سفر یک هفته‌ای خود به کشور ایران خطاب به مسوولان وزارت راه و شهرسازی گفت: نگاه دست‌اندرکاران ساخت مسکن و شرکت‌های ایرانی به کشور عراق نگاهی ابتدایی است. وزیر مسکن و آبادانی عراق افزود: عراق 2012 تفاوت‌های زیادی با عراق 2008 دارد و مسوولان ایرانی نیز باید این امر را مورد توجه قرار دهند.
عکس: نگار متین‌نیا