تفاهم‌نامه‌های اروپایی فولاد در راه چابهار
گروه بورس کالا، سارا مالکی: بعد از سفر هیات اقتصادی همراه رئیس‌جمهوری به اروپا، رقم نهایی تفاهم‌نامه‌های فولادی ایران و ایتالیا 5 و نیم میلیارد یورو اعلام شد. روز گذشته «دنیای اقتصاد» در حالی در گفت‌وگو با کارشناسان به بررسی ابعاد مختلف تفاهم‌نامه‌های فولادی پرداخت که اطلاعات چندانی از جزئیات این تفاهم‌نامه‌ها وجود نداشت. حال «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با رئیس هیات عامل ایمیدرو، به جزئیات بیشتری از تفاهم‌نامه‌های 5 و نیم میلیارد یورویی سفر به اروپا در زمینه همکاری‌های فولادی رسیده است که می‌تواند زمینه‌های همکاری فولادی ایران، ایتالیا و فرانسه را شفاف‌تر کند. در همین زمینه رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به اینکه تمام صحبت‌های فولادی که با طرف‌های اروپایی شده است در سطح یادداشت تفاهم است، به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: گفت‌وگوها برای رسیدن به یادداشت تفاهمی در زمینه همکاری ایران و ایتالیا در صنعت فولاد که در سفر اروپا از آن رونمایی شد از ماه‌ها قبل آغاز شده بود.مهدی کرباسیان در ادامه گفت: ظرف چند ماه گذشته ما به جمع‌بندی‌هایی در رابطه با نوع همکاری با ایتالیایی‌ها رسیدیم و تفاهم‌نامه‌هایی هم امضا کرده بودیم که نخستین تفاهم ما مربوط به تشکیل شرکت پرشین متالیک بود.

به گفته کرباسیان بعد از سفر هیات اقتصادی ایران به ایتالیا قرار بر این شد تا سرمایه این شرکت به ۲ میلیارد یورو افزایش پیدا کند. او در ادامه می‌گوید: قرار است طرف‌های ایتالیایی تا چند هفته دیگر به چابهار بیایند تا کارهای مربوط به تعیین مکان انجام شود و برخی اقدامات فنی و قانونی دیگر نیز مورد بحث قرار گیرد. شرکت پرشین متالیک شرکتی مادرتخصصی در زمینه فولاد خواهد بود که با همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) وشرکت دانیلی ایتالیا، برای فعالیت و توسعه در زنجیره صنعت فولاد ایران ایجاد خواهد شد و تمامی بخش‌ها از جمله کنسانتره و گندله سنگ‌آهن، آهن اسفنجی و‌ محصولات پایین‌دستی را در‌بر‌می‌گیرد.به گفته رئیس هیات عامل ایمیدرو، این سازمان تلاش دارد همکاری جدید خود در زمینه ایجاد یک زنجیره فولاد را در مدلی جدید اجرایی کند. کرباسیان در این زمینه می‌گوید: تلاش ما این است که هم سرمایه‌گذاری شرکت پرشین متالیک و هم شرکت‌های زیرمجموعه آن، توسط دانیلی و دیگر شرکای خارجی انجام شود زیرا ما می‌خواهیم برای نخستین بار یک هلدینگ شرکت‌های فولادی در کشور داشته باشیم که جانمایی آن در مناطق آزاد خواهد بود. این یک مدل جدید از همکاری است که می‌تواند سودآوری خوبی برای ما به همراه داشته باشد.

اما کرباسیان دومین تفاهم‌نامه را مربوط به یک همکاری در زمینه تولید آلومینیوم اعلام می‌کند و می‌گوید: این تفاهم‌نامه با شرکت ایتالیایی فاتا منعقد شده که پیش از این تماما توسط شرکت دانیلی خریداری شده و حالا دانیلی مالک آن است. او در توضیح بیشتر می‌گوید: با توجه به افق سال ۱۴۰۴ و برنامه تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تنی آلومینیوم در کشور برنامه ما برای این شرکت این است که سالانه ۳۵۰ هزار تن شمش آلومینیوم به تولید برسانیم. نوع همکاری ما نیز بر اساس تامین سرمایه خواهد بود. به گفته کرباسیان این کارخانه فقط به تولید شمش آلومینیوم محدود نخواهد بود و شامل زیرمجموعه‌هایی مانند تولید ورق‌ برای استفاده در صنعت خودرو، مفتول و محصولاتی از این دست خواهد بود. کرباسیان رقم تامین مالی برای این همکاری را ۲میلیارد یورو اعلام می‌کند و می‌گوید: ما در این پروژه یک سرمایه‌گذاری مشترک میان ایران و ایتالیا برای تامین مالی و اجرا خواهیم داشت. این تفاهم‌نامه برای همکاری با فاتا در زمینه تولید مشترک آلومینیوم در حالی در سفر اخیر هیات اقتصادی ایران به ایتالیا رنگ نهایی شدن به خود گرفته است که نزدیک به دو سال پیش از این نیز رئیس هیات عامل ایمیدرو از همکاری فاتا با سازمان متبوع خود در زمینه تولید آلومینیوم خبر داده بود. در حال حاضر ظرفیت تولید آلومینیوم در کشور چیزی حدود ۷۰۰ هزار تن در سال است. این ظرفیت در حالی وجود دارد که یک کارخانه جدید با ظرفیت چهارصد هزار تن در سال در جنوب کشور در حال ساخت است.


لوله‌های بدون درز، سومین پروژه

با توجه به دو تفاهم‌نامه‌ای که کرباسیان به آنها اشاره کرد، تاسیس شرکت مادر تخصصی فولاد پرشین متالیک و همچنین شرکت 350هزار تنی آلومینیوم 4 میلیارد یورو سرمایه نیاز خواهد داشت که ایمیدرو تلاش دارد این میزان سرمایه‌گذاری با همکاری خارجی‌ها انجام شود. کرباسیان در ادامه گفت‌وگوی خود با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: با تاسیس شرکت‌ها، مشاورانی را برای پیشبرد کار در نظر می‌گیریم و بعد از آن تلاش می‌کنیم تا پروژه‌ها را تعریف کنیم. بر این اساس سومین تفاهم‌نامه‌ای که در سفر به اروپا نهایی شده و حالا قرار است به پروژه‌ای اجرایی تبدیل شود، در زمینه تولید لوله‌های بدون درز با همکاری شرکت اس ام اس ایتالیا است. کرباسیان در این زمینه می‌گوید: پروژه سوم مربوط به تولید لوله‌های بدون درز با همکاری فولاد مبارکه و شرکت اس ام اس است. همچنین قرار است طرح توسعه فولاد هرمزگان، طرح توسعه داخلی فولاد مبارکه و نیز طرح توسعه فولاد سپید دشت نیز در همکاری با ایتالیایی‌ها انجام شود که در مجموع حجم تفاهم‌نامه‌های ما به 5 و نیم میلیارد یورو می‌رسد. اما در سفر هیات همراه رئیس‌جمهور به اروپا، تفاهم‌نامه‌های همکاری تنها با طرف‌های ایتالیایی نبوده و یک تفاهم‌نامه 400 میلیون یورویی نیز با شرکت fives فرانسه منعقد شده است. کرباسیان در رابطه با این تفاهم‌نامه می‌گوید: این تفاهم‌نامه در زمینه صنایع پایین‌دستی آلومینیوم است.


ایمیدرو به نفع بخش خصوصی کنار می‌کشد؟

اما در حالی که بسیاری از کارشناسان تفاهم‌های فولادی انجام شده در سفر پساتحریمی به اروپا را دستاوردی مثبت ارزیابی می‌کنند، برخی دیگر عقیده دارند چنانچه بخش خصوصی در این بازی نادیده گرفته شود، این دستاوردها تاثیر چندانی بر تقویت اقتصاد نخواهد داشت و برعکس باعث بزرگ‌تر شدن بخش دولتی فعال در صنعت فولاد خواهد شد. در همین زمینه کرباسیان در پاسخ به این سوال که نقش بخش خصوصی در قراردادهای ۵ و نیم میلیارد یورویی صنعت فولاد چه خواهد بود، می‌گوید: به هر حال ایمیدرو سازمانی توسعه‌ای، قانونی و مشروع است و وظیفه دارد در زمینه سرمایه‌گذاری پیشتاز باشد. از سویی باید قبول داشته باشیم که بخش خصوصی در برخی فعالیت‌ها به دلیل سنگین بودن حجم سرمایه‌گذاری‌ها ورود پیدا نمی‌کند. در چنین مواردی ایمیدرو با وارد شدن به سرمایه‌گذاری بعدا سهام خود را به بخش خصوصی واگذار می‌کند که این اقدام کاملا منطقی است. کرباسیان در ادامه تاکید می‌کند: با این وجود اگر بخش خصوصی آمادگی ورود به هرکدام از این پروژه‌ها را دارد، ایمیدرو حاضر است از سهم خود بکاهد تا بخش خصوصی بتواند به پروژه‌ها ورود پیدا کند. کرباسیان در ادامه در پاسخ به این سوال که نوع سرمایه‌گذاری ایمیدرو در تفاهم‌نامه همکاری ۵ و نیم میلیارد یورویی چگونه خواهد بود، می‌گوید: برای شروع ما پول یا برخی ظرفیت‌هایی را که ایمیدرو دارد، به میان خواهیم آورد.

اما همکاری ایمیدور و شرکت‌های ایتالیایی و فرانسوی در حالی قرار است در آینده‌ای نه چندان دور به شکل رسمی آغاز شود که برخی کارشناسان عقیده دارند بهتر است تمرکز این سرمایه‌گذاری‌ها روی انبوه پروژه‌های نیمه‌ تمام فولادی در کشور باشد. کرباسیان اما در این زمینه عقیده دارد تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری به منظور اتمام طرح‌های نیمه‌تمام یا شروع طرح‌های جدید کمی زود است. او در ادامه می‌گوید: در مراحل بعدی هیات مدیره شرکت‌ها می‌توانند پیشنهاد تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام را بررسی کنند و اگر اقتصادی باشد قطعا به آن ورود پیدا خواهند کرد. اما در نهایت کرباسیان هدف اصلی تاسیس شرکت‌های مشترک با ایتالیایی‌ها و فرانسوی‌ها را استفاده از ظرفیت‌های سنگ‌آهن و انرژی ارزان در کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: این دو امتیاز بزرگ در حالی برای فعالیت در حوزه فولاد در کشور وجود دارند که ما می‌خواهیم از این امتیازها حسن استفاده را داشته باشیم و بتوانیم صادرات در دو حوزه یاد‌شده را از حالت خام فروشی به محصول نهایی تغییر دهیم.