رئیس‌جمهور آمریکا : عربستان فرصت‌طلب است
نصیحت اوباما به سعودیها
گروه دیپلماسی: تنش در روابط تهران-ریاض، رئیس‌جمهوری آمریکا را بر آن داشت تا به متحد دیرین خود، عربستان سعودی نصیحت‌هایی مهم و صریح بکند. باراک اوباما در گفت‌وگو با نشریه آتلانتیک که متن کامل آن روز پنج‌شنبه با عنوان«دکترین اوباما» منتشر شد، تاکید کرد: «آمریکا در منطقه خلیج‌فارس و همچنین در اروپا، «متحدان فرصت‌طلب و راحت‌طلبی» دارد که می‌خواهند آمریکا را به درگیری‌هایی بکشانند که ارتباطی با منافع آمریکا ندارد.» به گزارش رویترز، او در این زمینه به‌طور خاص به عربستان سعودی و سیاست‌های این کشور علیه ایران اشاره و تاکید کرد که «عربستان سعودی باید بیاموزد تا در منطقه سهمی به ایران بدهد.» پس از به‌ثمر رسیدن برجام و نگرانی‌هایی که سعودیها از افزایش نقش منطقه‌ای ایران احساس کردند، تنش در روابط دو قدرت بزرگ خاورمیانه رو به فزونی گذاشت. به دنبال اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه عربستانی، انتقادهای جهانی بسیاری از رعایت نشدن حقوق بشر در عربستان انجام گرفت اما در این میان حمله عده‌‌ای به سفارت عربستان در تهران بهانه لازم را به حاکمان این کشور داد تا با ایران قطع رابطه کنند و سفیر خود را فرابخوانند. البته تنش میان دو کشور به همین‌جا ختم نشد و پس از آن نیز همواره شاهد اظهارنظرهای خصمانه سعودیها به‌ویژه عادل الجبیر، وزیر خارجه این کشور علیه ایران بوده‌ایم. تمام اینها در شرایطی است که ایران بارها از موضع قدرت دست دوستی به سمت ریاض دراز کرده و خواهان آن شده است که دو کشور مسلمان و همسایه اختلافات را کنار بگذارند اما ریاض قصد کوتاه آمدن ندارد و از این‌روست که باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان هشدار داده است که باید بیاموزد به ایران در منطقه سهمی بدهد.
اوباما در گفت‌وگوی تفصیلی با نشریه آتلانتیک با بیان اینکه عربستان به‌عنوان کشوری که نیمی از جمعیت خود را سرکوب می‌کند، نمی‌تواند در دنیای مدرن زندگی کند، تاکید کرد که عربستان و ایران باید در خاورمیانه به یک راهکار موثر برای تقسیم همسایگی دست پیدا کنند. به گزارش «ایسنا» این نشریه که گفت‌وگوی خود را با اوباما به صورت یک مقاله تحت عنوان «دکترین اوباما» منتشر کرده است، در بخشی از مقاله خود درباره روابط ایران و عربستان و خاورمیانه آورده است: «صبوری رئیس‌جمهور اوباما در مقابل عربستان سعودی چندان زیاد نبوده است. او در نخستین تحلیل سیاست خارجی خود در سال ۲۰۰۲ در یک راهپیمایی ضدجنگ در شیکاگو خطاب به بوش گفت که آیا جنگ می‌خواهید؟ ابتدا مطمئن شوید که کشورهای به اصطلاح متحدمان در خاورمیانه، یعنی سعودیها و مصری‌ها سرکوب مردم خودشان را متوقف می‌کنند.»
این روزها نیز در کاخ سفید برخی اوقات شنیده می‌شود که مقامات شورای امنیت ملی دولت اوباما به گردشگران یادآوری می‌کنند، اکثر هواپیمارباهای ۱۱ سپتامبر سعودی بوده‌اند، نه ایرانی و خود اوباما نیز علیه زن‌ستیزی در عربستان موضع‌گیری می‌کند و در خفا می‌گوید: «کشوری که نیمی از جمعیت خود را سرکوب می‌کند، نمی‌تواند در دنیای مدرن زندگی کند.» اوباما در ادامه این مصاحبه با ادعای اینکه رقابت میان سعودیها و ایرانی‌ها کمک کرده است تا جنگ‌های نیابتی و هرج و مرج در سوریه، عراق و یمن ایجاد شود، گفت: «سعودیها باید خاورمیانه را با ایرانی‌ها سهیم شوند. ما علاوه‌بر دشمنان، به دوستان خود نیز می‌گوییم که باید روش موثری برای سهیم شدن همسایگی بیابند و نوعی صلح سرد برقرار کنند.» اوباما افزود: «این رویکرد که به دوستان خود بگوییم شما راست می‌گویید و ایران منبع همه مشکلات است و ما از شما حمایت می‌کنیم، اساسا به این معنا خواهد بود که این تنش‌های فرقه‌ای ادامه یابد و شرکای ما در خلیج‌فارس، یعنی دوستان سنتی‌مان نمی‌توانند به تنهایی شعله‌های آتش را خاموش کنند و پیروز شوند.» او تاکید کرد: «همچنین بدین معناست که ما باید وارد میدان شویم و با استفاده از نیروی نظامی خود برای آنها امتیاز بگیریم و این نه به نفع آمریکاست و نه به نفع خاورمیانه.» رئیس‌جمهوری آمریکا در بخشی دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا سعودیها دوستان شما هستند، با خودداری از دادن جواب صریح لبخند زد و گفت: «این مساله بسیار پیچیده است.» آتلانتیک در ادامه مقاله خود که در آن به تصمیمات سخت و دشوار اوباما درباره نقش آمریکا در جهان پرداخته است، نوشت: «اوباما معتقد است که یکی از مخرب‌ترین نیروها در خاورمیانه، قبیله‌گری است، نیرویی که هیچ رئیس‌جمهوری قادر به خنثی کردن آن نیست. از نظر اوباما این مساله عامل اصلی مشکلات خاورمیانه است.» این نشریه آمریکایی همچنین با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ که در ژوئیه سال ۲۰۱۵ در وین میان این کشورها حاصل شد، نوشت: «توافق هسته‌ای نشان داد که اوباما از خطر کردن نمی‌گریزد. هرچند برخی منتقدان می‌گفتند که تلاش اوباما برای رسیدن به توافق با ایران به این دلیل بوده است که او رویایی برای بهبود روابط ایران-آمریکا دارد، اشتیاق اوباما برای توافق هسته‌ای به همان اندازه که بر مبنای بدبینی بود، بر اساس خوش‌بینی نیز بود.» به نوشته آتلانتیک، اوباما در برخورد با حکومت سوریه نیز که مورد حمایت ایران و روسیه قرار دارد، روی این شرط‌بندی کرد که هزینه اقدام مستقیم واشنگتن در سوریه بالاتر از هزینه بی‌عملی خواهد بود. در بخش دیگری از این مصاحبه اوباما به ارزیابی کارنامه سیاست خارجی رونالد ریگان، رئیس‌جمهوری آمریکا بین سال‌های ۱۹۸۹-۱۹۸۱ پرداخت و گفت: «یک روایت در بین جمهوری‌خواهان تبلیغ می‌شود مبنی بر اینکه دلیل انتخاب رونالد ریگان به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا در سال ۱۹۸۰ این بود که فردی سرسخت به نظر می‌رسید و ایرانی‌ها به این نتیجه رسیدند که بهتر است گروگان‌ها را آزاد کنند.» او ادامه داد:« اما آنچه در واقعیت رخ داد این بود که مذاکرات طولانی با ایرانی‌ها انجام شد و آنها به خاطر اینکه با جیمی کار‌تر خوب نبودند به‌رغم پایان یافتن مذاکرات و توافق برای آزادی گروگان‌ها، دست نگه‌داشتند و پس از انتخاب رونالد ریگان گروگان‌ها را آزاد کردند.»
ارسال نظر