محمدحسین بابالو: پس از جهش قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا، معاملات محصولات پلیمری در بورس و بازار وارد فاز شکننده‌ای شده هرچند که نوسان حجم عرضه‌ها در کنار بالابودن موجودی انبارها، شرایطی مبهم را پدید آورده است. به نظر می‌رسد هنوز برای وضعیتی با ثبات در معاملات به زمان بیشتری نیاز داریم، هرچند که جریان غالب در بازار به تبعیت از جهش قیمت‌های پایه می‌تواند صعودی باشد. با توجه به پایین بودن نسبی حجم معاملات در روز گذشته هنوز برای اظهارنظر قطعی درخصوص وضعیت بازار کمی زود است.

معاملات پلیمرها در بورس کالای ایران

روز گذشته رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران شرایط نامتعادلی داشت، زیرا پس از اعلام قیمت‌های پایه جدید با جهت‌گیری افزایشی محسوس، ضعف تقاضای احتمالی در بازار منطقی تلقی می‌شود، اما این بار عرضه‌ها نیز محدود شده بود. با توجه به افزایش حجم عرضه‌ها در پایان سال گذشته و همچنین افزایش محسوس حجم معاملات در اسفندماه به‌صورت نقدی یا سلف، هم‌اکنون بسیاری از واحدهای تولیدی پس از تعطیلات نوروز، هنوز در حال تولید، بسته‌بندی و تحویل محموله‌های پیشین هستند، بنابراین بخشی از ضعف عرضه‌ها نیز منطقی به نظر می‌رسد. این در حالی است که اگر نگاهی بدبینانه به شرایط بازار داشته باشیم می‌توان از این شائبه نیز یاد کرد که عرضه‌کنندگان اصلی تا مصرف کالاهای موجود در انبارها و به منظور مدیریت بازار، از عرضه‌های گسترده خودداری خواهند کرد هرچند که این تنها یک احتمال بدبینانه است.

روز گذشته حجم بزرگی از عرضه‌ها، به انواع پلی‌پروپیلن‌ها، پلی‌اتیلن‌های ترفتالات بطری و پلی‌اتیلن‌های ترفتالات نساجی باز‌می‌گشت که در بازه‌ای از زمان‌، با توجه چندانی رو به رو نبود. معاملات پلیمرها تحت الشعاع پایان سال گذشته قرار داشت و افزایش معاملات سلف را می‌توان یکی از خروجی‌های آن دانست. از سوی دیگر عرضه گریدهایی که در پایان سال گذشته معاملات چندانی نداشتند را شاهد بودیم که در کل موجب شد تا جذابیت برخی گریدها به شدت افزایش یابد تا جایی که نزدیک به نیمی از عرضه‌ها با رقابت رو‌به‌رو شدند که رخدادی جالب به شمار می‌رود. عدم عرضه برخی پلی‌اتیلن‌های جذاب، عدم عرضه گسترده PVC، کم‌توجهی بسیاری از فعالان بازار به برخی از عرضه‌ها را می‌توان مهم‌ترین‌ ویژگی‌های بازار در روز گذشته دانست.

پس از برداشته شدن سقف مجاز نوسان قیمتی EX۳ و CRP۱۰۰ در ۱۶ اسفندماه سال گذشته، در روزهای اخیر پلی‌اتیلن سنگین دورانی ۳۸۴۰ و PVC گرید S۶۵ نیز با برداشته شدن سقف قیمتی رو به رو شدند. این شرایط در نگاه اول می‌تواند شرایط بهتری را پیش روی فعالان بازار قرار دهد، ولی این سوال نیز پیش می‌آید در شرایطی که عرضه‌کننده غالب در بورس کالا و حتی بازار داخلی شرایطی انحصاری دارد، این گونه آزادسازی‌ها آیا در نهایت به نفع عرضه‌کنندگان اصلی تمام خواهد شد یا خیر؟ این سوال برای برخی گریدهای خاص که تولیدکنندگان بسیار محدودی دارد بیشتر جلوه خواهد کرد. اعطای ارز مبادله‌ای به کالاهایی همچون پلی‌استایرن معمولی (GPPS) و پلی‌استایرن مقاوم در برابر ضربه (HIPS) ممنوع اعلام شده است.


بازار آزاد پلیمرها

اعلام افزایشی قیمت‌های پایه کافی بود تا بازار خود را برای جهشی چند درصدی آماده کند، البته همان‌گونه که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، چنین رخدادی به‌صورت کامل پتانسیل بروز و ظهور را در بازار آزاد نداشت، هرچند که بسیاری از گریدها افزایش قیمت داشتند. با توجه به افزایش حجم معاملات در پایان سال گذشته، موجودی انبارها در بازار داخلی و دقیق‌تر، حجم عرضه‌ها به نسبت بالاست، بنابراین معاملات پلیمرها در بازار آزاد توان جهش محسوس قیمت‌ها را ندارد. این در حالی بود که برخی از کالاهای خاص که البته موجودی محدودی داشتند همچون 0035، BL3، 3840، 7240 و 1540 با جهش قیمت‌ها رو به رو شدند. نکته جالب‌تر آن که در بازار روز گذشته گریدهایی همچون 0075، 020، EX3 یا سایر گریدهای سبک خطی با کاهش قیمت همراه شدند که البته تعجب بسیاری از فعالان بازار را برانگیخت.

با توجه به این شرایط وضعیت بازار پلیمرها را باید شکننده توصیف کرد؛ زیرا واقعیت‌های آن چندان هم مشهود نبوده و رخدادهای زیرپوستی مهمی در جریان است. از یکسو باید به این نکته توجه داشت که در هر حال حجم عرضه‌ها در بازار داخلی بالاست ولی در هر حال موجودی انبارها تا روزهای آینده به پایان خواهد رسید و باز هم بازار باید چشم به راه عرضه‌کنندگان غالبا انحصاری در بورس کالا بماند. به‌عنوان مثال درخصوص گریدهایی همچون EX3 (که در پایان سال گذشته با آزادسازی سقف مجاز نوسان قیمت‌ها، حجم عرضه‌های آن به یکباره رشد داشت) یا سایر گریدهای مشابه، موجودی انبارهای فراوانی داشته که توجه اغلب تولیدکنندگان به این گرید پرمخاطب و جذاب، تا حدودی بازار را با ثبات همراه ساخته است. این در حالی است که تا زمان اوج تقاضای این کالا و گریدهای مشابه همچون انواع مواد اولیه لوله‌های انتقال آب، فاصله چندانی باقی نمانده است، یعنی بازار می‌تواند مستعد تغییر باشد. رشد تقاضا در بورس کالا برای EX3 نیز به این احتمال دامن می‌زند. این در حالی است که هنوز نرخ‌های بین‌المللی از کاهش محسوسی خبر نمی‌دهد و بهای ارز در بازار داخلی هم تغییرات چندانی ندارد. تجمیع این موارد باعث خواهد شد دورنمای مبهمی پیش روی بازار قرار بگیرد؛ زیرا خریداران نیز شرایط موجود را نظاره کرده و با افزایش حجم خرید خود، تاثیر بیشتری بر بازار خواهند گذاشت. با توجه به این شرایط مبهم و پیچیده، شاید بازار داخلی پلیمرها مستعد تغییرات بسیاری باشد که پس از یک فاز ابهام بازار می‌تواند به استقبال افزایش قیمت‌ها همگام با نرخ‌های پایه برود. اتفاقی که از هم اکنون کلید خورده، ولی ممکن است برای تمامی فعالان بازار جذاب نباشد.

ظن بازار به عرضه‌ها