دو میلیون و 700هزار کودک درایران کار می‌کنند

عکس: سعید عامری

گروه جامعه- اگر تعداد کودکان ۱۰ تا ۱۸ ساله در ایران نسبت به ده سال گذشته با کاهش روبه‌رو بوده، اما تعداد کودکان کار در همین فاصله زمانی از ۱۱درصد به ۷/۱۲درصد افزایش یافته است. این در حالی است که براساس ماده ۷۹ قانون کار و طبق مقاوله‌نامه «۱۳۸» سازمان بین‌المللی کار نسبت به منع کار کودکان تاکید شده است. کودکانی که مشکلات اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی آنان را در سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی از کانون امن خانواده و مدرسه می‌راند و به کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، مزارع و خیابان‌ها هدایت می‌کند. این گروه از کودکان نه تنها در کودکی از حقوق خود محروم می‌شوند که در بزرگسالی نیز در صف مجرمان جامعه قرار می‌گیرند، شاید از همین‌رو است که مدیرعامل انجمن حمایت از کودکان با استناد به اطلاعات مرکز آمار ایران که در سال ۸۵ منتشر شده نسبت به رشد جمعیت کودکان کار در ایران هشدار داده و مسوولیت این امر را متوجه مدیران، به خصوص مدیران آموزش و پرورش می‌داند.

به گفته فرشید یزدانی «علاوه بر وجود یک میلیون و ۶۰۰هزار کودک کار در کشور، ۹۱۵هزار کودک نیز با عنوان کودک خانه‌دار (کودکانی که به دلیل ازدواج زودهنگام، خانه‌دار شده‌اند) نیز توسط مرکز آمار ایران ثبت شده که حدود ۹۰۴هزار نفر از آنها را دختران و بقیه را پسران تشکیل می‌دهند. در عین حال عده دیگری از این کودکان را کودکان بازمانده از تحصیل تشکیل می‌دهند که در مجموع حدود دو میلیون و ۷۰۰هزار کودک در کشور مشغول کار هستند.»

او گفت: «از مجموع ۱۳میلیون و ۲۵۳هزار کودک رده سنی ۱۰ تا ۱۸ سال در کشور، سه میلیون و ۶۰۰هزار کودک خارج از چرخه تحصیل و یک میلیون و ۷۰۰هزار کودک به صورت مستقیم درگیر کار هستند.»

البته مرکز آمار ایران نسبت کودکان کار در نقاط شهری و روستایی را نیز مشخص کرده است؛ به نحوی که ۸۳۰هزار کودک در شهرها و ۸۵۰هزار کودک نیز در روستا مشغول کار هستند.

یزدانی با تفکیک نسبت جنسیتی یک میلیون و ۶۷۰‌هزار کودک کار کشور به ایسنا گفت: یک میلیون و ۳۰۰هزار نفراز این آمار را پسران و ۳۷۰‌هزار نفر را دختران ۱۰ تا ۱۸ سال تشکیل می‌دهند.

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان در مورد نسبت کودکان کار پسر به دختر در رده سنی ذکر شده و در نقاط شهری و روستایی خاطر نشان کرد: ۴/۱۵‌درصد (۶۷۴‌هزار نفر) از پسران و ۶/۳‌درصد دختران (۱۵۰‌هزار نفر) در شهرها زندگی می‌کنند.

وی در ادامه در تشریح نسبت تعداد کودکان کار پسر و دختر ساکن در روستاها افزود: از مجموع کودک کار ساکن در روستاها، ۶۲۷‌هزار نفر (۵/۲۶‌درصد) از پسران و حدود ۲۲۰‌هزار نفر از کودکان کار دختر (۱۰‌درصد) در روستاها به‌سر می‌برند. یزدانی در مورد تعداد کودکان خانه‌دار شهری و روستایی نیز گفت: ۲۱‌درصد (۴۷۳‌هزار نفر) از دختران و دودهم‌درصد (پنج‌هزار و ۵۰۰ نفر) از پسران روستایی که در رده سنی ۱۰ تا ۱۸ سال قرار دارند، در زمره کودکان خانه‌دار به شمار می‌روند که این جمعیت در میان کودکان دختر شهری به ۴۲۸‌هزار نفر (۱۰‌درصد) و پسران شهری به پنج‌هزار نفر (یک دهم‌درصد) می‌رسد.

وی در مورد آمار کودکان خارج از چرخه تحصیل نیز گفت: حدود ۲۷‌درصد (حدود چهار میلیون نفر) از کودکان رده سنی یاد شده، در سال ۷۵ خارج از چرخه تحصیل قرار داشتند که این رقم در سال ۸۵ با افزایش نیم‌درصدی به ۵/۲۷‌درصد (سه میلیون و ۶۰۰‌هزار نفر) رسیده است. به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، ۳/۲۹‌درصد (یک میلیون و ۸۰۰‌هزار نفر) از دختران و ۴/۲۶‌درصد (یک میلیون و ۸۰۰‌هزار نفر) از پسران در سال ۸۵ خارج از چرخه تحصیل قرار داشته‌اند.

یزدانی با بیان این که در سال ۸۵، حدود ۲۲‌درصد از پسران و حدود ۲۱‌درصد از دختران ساکن در نقاط شهری خارج از چرخه تحصیل بودند، نسبت این جمعیت در نقاط روستایی را این گونه بیان کرد: ۳۴‌درصد پسران و ۴۲‌درصد از دختران روستایی خارج از چرخه تحصیل بودند.

او توجه به آمارهای یاد شده را برای برنامه‌ریزی مسوولان آموزش و پرورش و جذب بودجه ضروری دانست و تصریح کرد: هر چند به نظر می‌رسد، مهم‌ترین هدف وزارت آموزش و پرورش پرداختن به آموزش کودکان خارج از چرخه تحصیل است، اما با توجه به این آمارها، این وزارتخانه هم‌اکنون از ۳۰‌درصد حداقل وظایف خود، یعنی پوشش اجباری آموزش برای همه عقب است.