سرانه اندک در استفاده از صندلی هواپیما

گروه صنعت و معدن- سرانه استفاده از صندلی هواپیما در ایران، از متوسط کشورهای جهان سوم نیز کمتر است.

نشریه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در واپسین شماره خود، با ارائه آماری از ناوگان حمل‌ونقل هوایی کشور، نوشت: در کشورهای جهان سوم به ازای هر سه‌هزار تا ۳۵۰۰نفر یک صندلی ملکی وجود دارد در حالی که در کشور ما هر ۵۹۰۰ نفر یک صندلی ملکی در اختیار دارند. این رقم نشان می‌دهد تعداد صندلی‌های موجود کشور ۸۱درصد کمتر از استانداردهای کشورهای جهان سوم است. کشورمان برای رسیدن به سطح استاندارد کشورهای جهان سوم باید صندلی‌های ملکی (هواپیما) را از ۱۱۹۰۰فعلی به ۲۳هزار و پانصد صندلی افزایش دهد.

توسعه ناوگان هوایی کشور تاکنون برای توسعه با دلایلی همچون بازار غیررقابتی و تحمیل تعرفه‌های تکلیفی (نامتناسب با هزینه‌های نوسازی ناوگان هوایی) از سوی دولت، مواجه است.

تا اسفندماه سال گذشته ۱۵شرکت صنعت حمل‌ونقل هوایی کشورمان را بر عهده داشتند که سه شرکت هما، ایران ایرتور و ساها صددرصد دولتی و مابقی نیمه دولتی و خصوصی محسوب می‌شوند. شرکت‌های نیمه‌دولتی و خصوصی شامل، ماهان، کیش‌ایر، کاسپین، آریا، نفت، چابهار، سفیران، تابان، ارم، قشم، فارس قشم و شرکت خدمات هوایی کشور هستند.

این شرکت‌ها با داشتن ۱۲۲ فروند هواپیمای مسافری که ۷۴ فروند (۷/۶۰درصد ) آنها ملکی و ۳۸ فروند (۳/۳۹درصد) آنها استیجاری است جابه‌جایی مسافران را درمسیرهای داخلی و خارجی برعهده دارند.

۳۲درصد ناوگان هوایی مسافری موجود کشور در اختیار بخش دولتی و ۶۸درصد آن در اختیار بخش عمومی و خصوصی است که این نسبت در تعداد صندلی‌های ناوگان با توجه به اینکه ناوگان هوایی پهن پیکر به طور عمده در اختیار بخش دولتی است برای بخش دولتی ۴۲درصد و برای بخش عمومی و خصوصی ۵۸درصد است.

تعداد کل صندلی‌های ناوگان هوایی کشور از حدود ۱۵هزار و ۱۰۰ صندلی در اسفندماه سال ۱۳۸۳ به ۱۹هزار و ۶۰۰ صندلی در اسفندماه ماه سال ۸۴ و ۲۱هزار و ۶۰ صندلی در اسفندماه سال گذشته افزایش یافته است.

افزایش هواپیماهای اجاره‌ای

تغییرات یاد شده نسبت به اسفندماه سال ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ بیانگر افزایش ۶/۳۲درصدی ظرفیت ناوگان نسبت به اسفندماه سال ۱۳۸۳ و ۵/۲درصدی نسبت به اسفندماه سال ۱۳۸۴، کاهش ۹/۱۲درصدی هواپیماهای ملکی نسبت به اسفندماه ۱۳۸۳ و ۸/۱۰درصدی نسبت به اسفندماه سال ۸۴، افزایش ۷/۵۸۵درصدی هواپیماهای استیجاری نسبت به اسفندماه ۱۳۸۳ و ۳۳درصدی نسبت به اسفندماه ۸۴ است.

در اسفندماه سال گذشته نیز میانگین سنی ناوگان ملکی کشور حدود ۱۸ سال، ناوگان استیجاری ثبت داخل ۳/۱۵ سال و ناوگان استیجاری ثبت خارج ۳/۱۳ سال و در مجموع حدود ۹/۱۶ سال بوده است.

ساها پیرترین هواپیماها را دارد

بالاترین سن ناوگان درمیان شرکت‌های هواپیمایی مربوط به شرکت هواپیمایی ساها با سن ۳۱ سال و در رده‌های بعدی هواپیمای جمهوری اسلامی ایران با سن ۶/۲۲ سال، ماهان ۲۰، نفت ۲/۱۸، ارم ۷/۱۷ سال، ایران ایرتور۳/۱۷، سفیران ۱۷، کیش ایرو تابان ۳/۱۶، آسمان و کاسپین ۱۶،آریا ۸/۱۵، چابهار۱/۱۳، قشم ۱۳ و فارس قشم ۸ سال عمر دارند.

در سال گذشته حدود ۱۲میلیون و ۴۲۳هزار مسافر داخلی توسط شرکت‌های ایرانی جابه‌جا شده که این رقم نسبت به رقم مشابه سال ۱۳۸۴از رشدی حدود ۲/۱۸درصد برخوردار است.

سهم سه شرکت هما، ایران ایرتورو ساها در این سال به ترتیب ۶/۳۸، ۲۰ و ۸/۱درصد و در مجموع ۴/۶۰درصد کل پروازهای داخلی بوده است.

این رقم در سال‌های ۸۲، ۸۳ و ۸۴ برای سه شرکت یاد شده به ترتیب ۹/۶۵ ، ۸/۶۴ و ۶۴درصد بوده است.

سهم از دست رفته

با بررسی سهم بازار شرکت‌های ایرانی از کل بازار پروازهای خارجی مشاهده می‌شود که سهم شرکت‌های ایرانی از ۷۷درصد در سال ۱۳۷۵ به ۷/۷۵درصد در سال ۱۳۸۰ و ۳/۶۸درصد در سال ۱۳۸۵ کاهش یافته که سهم از دست رفته به وسیله شرکت‌های خارجی جبران شده است.