آسا چوهدری مهرزاد منتظری* ارزش کل معاملات، تناژ فروش و بهای هر کیلو محصول عرضه شده چه در بازار آزاد و چه در بورس کالا برای معامله‌گران، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران قابل توجه است و چشم‌اندازی از وضعیت شرکت‌ها در گزارش‌های مالی را ارائه خواهد داد. از این‌رو سعی می‌شود تا با بررسی وضعیت فروش شرکت‌های فلزی یک گمانه‌زنی کلی از محتوای گزارش‌های شش‌ماهه انجام شود.به‌این منظور ارزش کل معاملات، تناژ فروش و بهای هر کیلوگرم فروش از ۵ شرکت تولید فلزات اساسی از بورس کالا استخراج شده است و تغییر ارزش کل معاملات، تغییر در تناژ فروش و تغییر قیمت فروش در دو فصل تابستان و بهار مقایسه شده است. شرکت‌های بررسی شده عبارتند از: فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان، آلومینیوم ایران، ذوب‌آهن اصفهان و ملی صنایع مس ایران. از مقایسه مزبور می‌توان به نتایج زیر دست یافت:

۱- ارزش کل معاملات محصولات فولاد مبارکه اصفهان (انواع ورق گرم، سرد، گالوانیزه) در بورس کالا، ۱۹درصد در فصل تابستان کاهش داشت. کل فروش ۳ماهه دوم ۹۲ نسبت به ۳ماهه اول سال ۹۲ نیز حدود ۲۰درصد کاهش داشته است.

معاملات ۶ماهه شرکت فولاد مبارکه با تاریخ تحویل شهریور ماه ۹۲ به پایان رسیده است و امکان بهبود وضعیت فروش برای این شرکت وجود ندارد.

۲- ارزش کل معاملات محصولات شرکت فولاد خوزستان (تختال و شمش بلوم) و کل تناژ فروش ۳ ماهه دوم سال نسبت به ۳ماهه ابتدایی هر کدام به ترتیب ۱۴درصد و ۱۸درصد کاهش داشت.

معاملات محصولات فولاد خوزستان با تاریخ تحویل شهریور ۹۲ به اتمام رسیده است و احتمال بهبود وضعیت این شرکت برای ۳ ماهه دوم سال وجود ندارد.

۳- ارزش کل معاملات محصولات شرکت ایرالکو (سبد‌های متشکل شمش آلومینیوم و بیلت) و کل تناژ فروش ۳ ماهه دوم سال نسبت به ۳ماهه ابتدایی هر کدام به ترتیب ۱۱ و ۸ درصد افول داشت.

ایرالکو عرضه‌هایی نیز با تاریخ تحویل پایان شهریور ۹۲ خواهد داشت که می‌تواند کمی به بهبود وضعیت شرکت کمک کند و کاهش ارزش معاملات و تناژ فروش را جبران کند.

۴- ارزش کل معاملات محصولات شرکت ذوب‌آهن اصفهان (سبد‌های متشکل از تیر‌آهن و میلگرد) و همچنین کل تناژ فروش ۳ ماهه دوم سال ۹۲ نسبت به ۳ ماهه ابتدایی سال به ترتیب ۲۷درصد و ۳۳درصد کاهش داشت.

عرضه محصولات شرکت ذوب‌آهن تا پایان شهریور ۹۲ ادامه خواهد داشت اما تاریخ تحویل از شهریور ماه ۹۲ گذشته است، به همین منظور انتظار بهبود ارزش معاملات و تناژ فروش از این شرکت نخواهیم داشت.

۵- ارزش کل معاملات شرکت ملی مس (تنها کاتد و مفتول در این تحلیل مد نظر قرار گرفته‌اند) و همچنین کل تناژ فروش به ترتیب ۱۷درصد و ۲درصد کاهش داشته است.

عرضه‌های محصولات ملی مس با تاریخ تحویل شهریور ۹۲ هنوز به پایان نرسیده و این خود می‌تواند باعث بهبود عملکرد فروش شود.

بررسی قیمت فروش: بهای فروش هر کیلوگرم محصولات فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و ذوب‌آهن اصفهان (مجموعا و نه به تفکیک محصول) در ۳ ماهه دوم سال ۹۲ نسبت به ۳ ماهه اول سال ۹۲ رو به رشد بوده است که مقدار آن به درصد به ترتیب برابر با ۲/۱ درصد، ۳/۵ درصد و ۸/۸ درصد بوده است.از سوی دیگر، بهای فروش هر کیلوگرم محصولات ایرالکو و ملی مس (مجموعا و نه به تفکیک محصول) در تابستان ۹۲ نسبت به بهار ۹۲ کاهش داشته که این افت قیمت به ترتیب برابر با ۳ درصد و ۱۰ درصد بوده است.همانطور که قبلا اشاره کردیم، عرضه محصولات ایرالکو و ملی مس همچنان با تاریخ تحویل شهریور ۹۲ ادامه خواهد داشت و این موضوع می‌تواند به تغییر بهای فروش هر کیلو محصول منجر شود.

نتیجه‌گیری: مطالعه عملکرد پنج شرکت فوق در فصل تابستان تصویری کلی از عرضه و تقاضای سه کالای مهم صنعتی و فلزی در کشور را نشان می‌دهد. علاوه بر این، تقاضای محصولات شرکت فولاد مبارکه نشان‌دهنده رونق یا رکود تقاضای صنعتی و محصولات شرکت ذوب‌آهن معرف تقاضای بخش ساختمان است که هر دو سیگنال‌های رکودی را نشان می‌دهند.

مرور کلی بر آمار فوق نشان می‌دهد که آلومینیوم و مس در داخل کشور تقاضای مناسبی داشته اند و روند فروش فصلی آنها تقریبا بدون تغییر مانده است. اما در مورد صنعت فولاد وضع این‌گونه نیست. افت فروش شرکت‌های این صنعت نشان‌دهنده رکود شدید در بخش ساختمان و صنایع مرتبط (عمدتا خودرو سازی) است. در شرکت‌های آلومینیوم ایران (فایرا) و شرکت ملی مس (فملی) به‌رغم حجم فروش مناسب، افت بهای فروش به چشم می‌خورد.

محدودیت‌های صادراتی این شرکت‌ها از دیگر مشکلات صنایع فلزات اساسی است. محدودیت‌های مزبور در پاییز سال ۹۱ وضع شد و اجازه صادرات نامحدود را از این شرکت‌ها گرفت. اخیرا صحبت‌هایی مبنی بر لغو محدودیت‌ها شنیده می‌شود که در صورت وقوع آن، موجودی کالای انبار شده در شرکت‌ها که فعلا برای آنها یک تهدید است، در بازارهای خارجی جذب خواهد شد و به یک فرصت برای افزایش سود سازی بنگاه‌ها تبدیل می‌شود. در صورت تحقق این رویداد، شرکت‌های فولادی افت فروش تابستان را به راحتی با حجم فروش بیشتر در پاییز جبران خواهند کرد و گزارش‌های ۹ ماهه بهتری را نسبت به عملکرد شش ماهه به بازار ارائه خواهند نمود.

نتیجه بررسی مقایسه‌ای فوق گویای این نکته است که از سرفصل فروش این شرکت‌ها در گزارش‌های شش ماهه نمی توان انتظار بالایی داشت؛ یعنی اینکه نه تنها افزایش نرخی اتفاق افتاده نیفتاده است، بلکه تناژ فروش هم دچار کاهش بعضا قابل توجه شده است.

بنابراین انتظار می‌رود گزارش‌های شش ماهه این شرکت‌ها دارای پوشش سودآوری معمولی یا حتی ضعیف‌تر از میزان انتظار باشد. البته با توجه به محافظه کاری در بودجه اکثر شرکت‌ها امکان تعدیل سود مثبت تا پایان سال وجود دارد. ولی تعدیل‌های مزبور احتمالا قابل توجه نیست.

در این میان شاید فولاد مبارکه یک استثنا باشد، چرا که سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها را در سه ماهه دوم شناسایی کرده و این سود می‌تواند ضعف عملکرد فروش شرکت در تابستان را پوشش دهد و موجب پوشش متعارف سود خالص شرکت در گزارش شش ماهه شود.

*www.hamfekran.com