غزال گلشیری در ایران مقامات و شبکه‌های اجتماعی نقش پاریس در مذاکرات را مورد سرزنش قرار می‌دهند لبخندهای مودبانه و خویشتن‌داری اجباری به پایان رسیده است. روز دوشنبه 11 نوامبر کمتر از 48 ساعت پس از بن‌بست مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 (پنج عضو شورای امنیت سازمان ملل به‌علاوه آلمان) در مورد پرونده هسته‌ای ایران در ژنو، زمان تلخی و سرزنش فرا رسید.

جان کری وزیر خارجه آمریکا که از بیان اشتباهات این گفت‌وگوها خودداری می‌کرد روز دوشنبه در بازدیدی رسمی از ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی به مسوولیت ایران اشاره کرد و گفت: «روز شنبه و زمانی که ما پیشنهادمان را به ایرانی‌ها ارائه دادیم گروه ۱+۵ متحد بود، اما ایران در آن زمان خاص نتوانست آن را بپذیرد.» همان شب همتای ایرانی او محمد جواد ظریف که گویی از الزام مدارا با دشمن سی‌ ساله رها شده بود با یک توییت به او جواب داد: «بازی با کلمات چیزی از آنچه بین ساعت ۱۸ روز پنج‌شنبه و ساعت ۱۷ و ۴۵ دقیقه روز شنبه بین ایران و ۱+۵ در ژنو گذشت را تغییر نمی‌دهد، تنها می‌تواند اعتماد را تضعیف کند.» او در این جمله به سکوتی که قرار بود برای حفظ اعتماد میان شرکت‌کنندگان در گفت‌و گوهای ژنو رعایت شود اشاره می‌کرد که وزیر خارجه آمریکا این‌چنین آن را شکسته بود و همچنین به اختلاف داخلی میان گروه ۵+۱.
در توییت دیگری به نظر می رسید ظریف، وزیر خارجه فرانسه لوران فابیوس را مورد انتقاد قرار داده که پیش از پایان بحث‌ها اعلام کرده‌بود پاریس از توافق پیشنهادی راضی نیست. «آقای وزیرخارجه آیا این ایران بود که بیش از نیمی از پروژه آمریکا را پنج‌شنبه شب نابود کرد و جمعه صبح علنا به انتقاد از آن پرداخت؟»
رهبر عالی ایران نیز روز دوشنبه با انتشار مجدد بیانات ماه مارس خود که چکیده‌ای از سخنرانی ایشان در مشهد است به این مساله واکنش نشان دادند: «در چند سال اخیر مقامات فرانسوی آشکارا با ملت ایران دشمنی کرده‌اند. این کار دور از تدبیر و منطق است.»
نقشی که فرانسه در شکست گفت‌و گوها در پیش گرفت موجب خشم بسیاری از ایرانیان شد که ساعت به ساعت مذاکرات ژنو را دنبال می‌کردند. بسیاری از آنها از شبکه‌های اجتماعی برای بیان خشم و ناامیدی‌شان استفاده کردند. صنم ه در صفحه فیس‌بوک وزیر خارجه فرانسه نوشت: «برای فرانسه کشور حقوق بشر! ... این کار شرم‌آور است.» سایر کاربران اینترنت ایرانی هم فرانسه را به دلیل بازی در نقش اسرائیل و برخی کشورهای عربی مخالف این توافق متهم کرده‌اند. مهدی پ در صفحه فیس بوک فابیوس نوشته ‌است: «شما بیش از این که وزیر امورخارجه کشور فرانسه باشید وزیر خارجه اسرائیل هستید.» برخی پیشنهاد داده‌اند شعار مرگ بر فرانسه جایگزین شعار مرگ بر آمریکا شود.
موضع ناعادلانه
اعضای کمپین علیه تحریم، مرکب از اقتصاددانان بنام ایرانی نیز به همین شکل ابراز ناامیدی کرده‌اند. موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان و عضو این کمپین در گفت‌و گویی با روزنامه دنیای اقتصاد خاطر نشان می‌کند که «پافشاری فرانسه بر موضع ناعادلانه خود می‌تواند به طور دائم به روابط اقتصادی، فرهنگی و تاریخی میان دو کشور صدمه بزند.»
تندروهای ایرانی عدم توافق در ژنو را مانند نعمتی غیرمنتظره مورد استقبال قرار دادند. روزنامه کیهان نوشته که از این شکست احساس آرامش می‌کند، چرا که پیش‌بینی‌هایش مبنی بر عدم حسن نیت غربی‌ها درست از آب درآمده است. کیهان روز دوشنبه تیتر زد: مذاکرات بدون نتیجه پایان یافت. کیهان عملکرد تیم مذاکره کننده ایرانی را تحسین کرده است، چرا که به اعتقاد این روزنامه عدم توافق در اصل به این دلیل بوده که ایران بر حقوقش پافشاری کرده و در برابر فشارها از اصول خود صرف‌نظر نکرده‌است.
حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران، روز یکشنبه در حالی که از وزیر ورزش خود در پارلمان دفاع می‌کرد، برای اولین بار پس از پایان مذاکرات در این باره سخن گفته و حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را تکرار کرد. وی با اشاره‌ای سربسته به اسرائیل گفت «این اشغالگرانی که از خواب بیدار شده‌اند» و «این جنگ‌طلبانی که از تحولات اخیر جهان می‌ترسند.»
رییس دولت ایران اضافه کرد که کشور «طی گفت‌و گوها نیازمند حمایت رهبر معظم انقلاب و مجلس است.»
* لوموند/مترجم: سهیلا قاسمی