نتایج نامطلوب گردشگری دولتی
گروه گردشگری- فاطمه باباخانی*: گردشگری با سابقه 100 ساله به گفته فعالان این عرصه، همچنان صنعتی نوپا است که نیاز به حمایت‌های دولتی برای رشد و ارتقای خود دارد، این نوپایی به فراز و فرودهای مداوم این صنعت بازمی‌گردد که در دهه‌های مختلف با سیاست‌های در پیش گرفته شده جهش پیدا کرده یا به محاق رفته است.
فعالان عرصه گردشگری ایران معتقدند مشابه کشورهای همسایه که با حمایت‌های دولتی در چند سال اخیر شاهد جهش عظیم صنعت گردشگری و نقش موثر در اقتصادشان بوده‌اند؛ در ایران نیز قوای تقنینی و اجرایی برای جلوگیری از خروج سرمایه‌های کشور و به جای آن ارزآوری و سرمایه‌گذاری باید قوانین حمایت‌کننده در این حوزه را وضع کرده و آنها را اجرایی کنند. حفظ تخفیف مالیاتی در بخش گردشگری در صورت حذف سایر تخفیف‌های مالیاتی که تاکنون برای برخی نهادها و سازمان‌ها اعمال می‌شد بخشی از این خواسته‌ها است. از همین رو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، ‌صنایع و ‌معادن ایران در نشستی که عصر روز دوشنبه اول اردیبهشت ماه برگزار کرد، این مقوله را در دستور کار خود قرار داد.
طرح انگشت‌نگاری از اتباع اروپایی به‌صلاح نیست
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این نشست با بیان این مطلب که صدها میلیون دلار ارز با سفر گردشگران از کشور خارج می‌شود گفت: ما باید مشوق‌هایی را در نظر بگیریم تا نه‌تنها خروج ارز را کاهش دهیم، بلکه بتوانیم با ایجاد بسترهای مناسب، رونق گردشگری ورودی را دنبال کنیم و ارزآوری داشته باشیم.
ارسلان فتحی‌پور در همین رابطه به معافیت ۱۰۰ درصدی مالیات گردشگران ورودی اشاره و اظهار کرد: من مخالف تور خروجی نیستم، اما این تورهای ورودی است که می‌تواند بهبود اقتصادی ما را به دنبال داشته باشد.
وی حضور بخش خصوصی را از ضروریات دسترسی به این هدف عنوان کرد و افزود: این امر تنها با دست توانمند بخش خصوصی محقق می‌شود، زیرا دولت اقتصادگر خوبی نیست و هر جا در این حوزه ورود پیدا کرده، شکست خورده و موفق نبوده است، ضمن اینکه ایجاد رانت از دیگر مشکلاتی است که با ورود دولت به این عرصه ایجاد می‌شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در بخش دیگری از سخنان خود به جایگاه پایین ایران در فضای کسب و کار جهانی اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل این امر محروم بودن ما از درآمدهای گردشگری است که می‌‌توان آن را با ترسیم یک نقشه راه، آماده‌سازی زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری‌های کلان و تصویب قوانین مشوق جبران کرد.
فتحی‌پور در پاسخ به پرسش خبرنگار «دنیای اقتصاد» که آیا طرح دو فوریتی انگشت‌نگاری از اتباع اروپایی در تضاد با رونق گردشگری نیست، اظهار کرد: در برخی موارد حرکت‌هایی که صورت می‌گیرد مقابله به مثل است، اما جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که دارای رأفت اسلامی است و ما باید بر همین اساس فضا را آرام نگه داشته و از تنگ شدن عرصه جلوگیری کنیم.
وی اضافه کرد: رفتار ما در زمینه گردشگری و تجارت با کشورهای دیگر باید بر مبنای تعامل و ارتباط باشد تا بتوانیم در این حوزه‌ها رشد پیدا کرده و از این جهت من چنین طرحی را به صلاح نمی‌دانم.
از سیاه‌نمایی بپرهیزیم
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی نیز در این نشست از مذاکرات مثبت با نمایندگان مجلس خبر داد و گفت: دولت لایحه‌ای را برای حذف کل تخفیف‌های مالیاتی ارائه کرده است که لایحه بسیار مثبتی است و می‌‌تواند موجب رونق اقتصاد شود، اما در صنعت گردشگری که ارتباط مستقیمی با اشتغال دارد، این لایحه می‌تواند موجب پدید آمدن مشکلاتی برای فعالان این عرصه شود،
محمدحسن کرمانی تاکید کرد: ما در این رابطه در خصوص تصویب بند «ج» تبصره ۱۴ که در آن مقرر شده بود ۵ درصد حق سفر مسافران در هتل‌ها به شهرداری برای هزینه‌کرد با اولویت حوزه پسماند پرداخت شود مخالفت‌های خود را ابراز کرده و خوشبختانه موفق به حذف آن شدیم.
این عضو اتاق ایران همچنین خواستار هم‌اندیشی فعالان عرصه گردشگری برای ارسال پیشنهاد به نمایندگان مجلس شد و افزود: تنها با پیشنهادهای مشخص می‌توان معضلات پیش رو را برطرف کرد و انحصارهای شکل گرفته در این حوزه را کاهش داد؛‌ از این رو لازم است که از بحث‌های حاشیه‌ای و انحرافی خودداری کنیم و به معضلات اصلی بپردازیم.
وی همچنین با انتقاد از رویه‌ای که در آن تنها به معضلات گردشگری ایران توجه می‌کند، گفت: ما شاهدیم که برخی تنها به مشکلات اشاره می‌کنند و عنوان می‌کنند در ایران جاده مناسب، وسیله حمل‌ونقل مناسب یا اقامتگاه مناسب موجود نیست، این در حالی است که کشورهایی نظیر هند یا ترکیه نیز در برخی از این موارد تفاوت چندانی با ما ندارند، اما ما با سیاه‌نمایی حتی قدرت تبلیغ در جذب گردشگر را نیز از خود می‌گیریم.
صنف‌های فعال گردشگری به اتاق بازرگانی بپیوندند
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران نیز در سخنان خود در این نشست ضمن معرفی کمیسیون گردشگری اتاق ایران و دعوت از فعالان این حوزه برای عضویت در اتاق بازرگانی و کمیسیون گردشگری گفت: ما درصدد هستیم در این کمیسیون با صنف‌های مختلف در ارتباط بوده و در جهت کاهش و رفع موانع رشد این صنعت تلاش کنیم.
شبنم بهرامی در همین رابطه با اعتراض‌های شکل گرفته پس از لایحه بودجه سال ۱۳۹۳ اشاره و اظهار کرد: ما این لایحه را برای صنف‌های مختلف فرستادیم و سپس اعتراض‌های شکل گرفته به آن درباره صنعت گردشگری، جمع‌بندی این اعتراض‌ها را در قالب یک بسته پیشنهادی از طریق معاونت پارلمانی اتاق ایران به مجلس فرستادیم که خوشبختانه مورد توجه نیز قرار گرفت.
حضور نامحسوس پلیس و نقش آن در جذب گردشگر
مشاور عالی اتاق صنایع و معادن ایران نیز در این نشست به ظرفیت‌های بالای ایران در عرصه گردشگری اشاره کرد و گفت: کشورهایی که چند صدم از این امکانات را هم ندارند توانسته‌اند به پیشرفت خوبی در این حوزه دست یابند.
حسین نقره‌کار شیرازی بخشی از دلایل رکود گردشگری را به تبلیغات سوء که در سال‌های گذشته علیه کشورمان صورت می‌گرفت مرتبط دانست و افزود: افکار عمومی در این کشورها چنین تبلیغاتی را باور کرده و حاضر به سفر به ایران نبودند. وی به تجربه خود در مقام سفیر کشورهای اتریش و ایسلند اشاره و عنوان کرد: در این کشورها از کمترین جاذبه‌ها توانسته بودند برای جذب گردشگر آن هم از طبقه مرفه اروپایی استفاده کنند.
وی به عدم حضور محسوس پلیس به عنوان تجربه خود نام برد و افزود: در ایسلند با توجه به حضور پایگاه ناتو در این کشور و حساسیت‌های امنیتی برخوردهای صورت گرفته در فرودگاه بسیار مناسب بود و گاهی حتی از مهر زدن روی گذرنامه‌ها برای تسریع کار خودداری می‌کردند و پلیس نیز به ندرت مشاهده می‌شد.
نشست اتاق بازرگانی با موضوع بررسی تبصره ۳ ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم در حالی به‌کار خود پایان داد که فعالان این عرصه موظف به ارائه پیشنهادهای خود و جمع‌بندی آن برای دفاع از آنها در کمیسیون اقتصادی مجلس شدند. با این امید که چرخ گردشگری که این روزها با ورود گردشگران خارجی کمی به تحرک افتاده با سرعت بیشتری بچرخد و سهم هر فعال اقتصادی تنها بر اساس میزان فعالیت او باشد.
*Fateme.babakhani۶۰@gmail.com