خروج بازار از بلاتکلیفی

گروه خودرو: اعلام فرمول تعیین قیمت خودرو برای دومین بار طی یک سال گذشته، رشد رسمی قیمت محصولات خودروسازان را به همراه داشت. اگرچه سیاست دولت مخالفت با هر نوع افزایش قیمت بوده است، اما گویا صنعت خودرو در این میان استثنا است تا آنجا که بر اساس اعلام شورای رقابت، قیمت‌ها در این صنعت به‌صورت میانگین تا ۵/۵ درصد رشد داشته است. رشد قیمت‌ برای محصولات خودروسازان در حالی بار دیگر مشتریان بازار خودرو را غافلگیر کرده است که از نظر کارشناسان بزرگ‌ترین دستاورد اعلام قیمت‌ها، خروج بازار از بلاتکلیفی است که برای ماه‌ها مشتریان را در انتظار نگاه داشته بود.

اما با توجه به قیمت‌های اعلام شده از سوی شورای رقابت که نتیجه فرمول جدید تعیین قیمت و مذاکرات یک ماهه خودروسازان و این شورا بر سر قیمت‌های نهایی است، به‌نظر می‌رسد روشن شدن تکلیف بازار برای مشتریان کمی گران تمام شده است. حال با توجه به اعلام قیمت‌های نهایی از سوی شورای رقابت و اجرای آن از سوی خودروسازان، این سوال مطرح است که با افزایش قیمت خودرو در کارخانه، فاصله قیمت‌ها در بازار و کارخانه کاهش پیدا خواهد کرد؟

از سوی دیگر با توجه به افزایش قیمت‌‌ها ، بار دیگر انتظار مشتریان برای رشد کیفیت محصولات خودروسازان اوج خواهد گرفت، به این ترتیب سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که افزایش قیمت‌هایی که به تازگی بر خودروهای داخلی اعمال شده است، چه تاثیری بر کیفیت خواهد داشت؟

چنین سوالی یکبار دیگر و زمانی که قیمت خودرو در ماه‌های پایانی سال ۹۱ با رشدی ناگهانی همراه شد، از سوی مشتریان مطرح شد. حال با توجه به اینکه این‌بار شورای رقابت شرط کیفیتی هم برای افزایش قیمت خودروسازان گذاشته است این سوال بیش از پیش‌ خودنمایی می‌کند.

رشد کیفیت محصولات خودروسازان با وجود قیمت‌های فعلی در حالی تبدیل به یکی از جدی‌ترین مطالبات مشتریان شده است که بعد از جهش تاریخی قیمت خودرو در انتهای سال ۹۱، کیفیت محصولات خودروسازان نه تنها رشدی به خود ندید؛ بلکه با کاهش هم مواجه شد. خودروسازان در پاسخ به چرایی افت کیفیت تولیداتشان در شرایطی که قیمت‌ها رشد پیدا کرده بودند، تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه صنعت خودرو را از دلایل اصلی این افت کیفیت عنوان می‌کردند.

حال هرچند تحریم‌های بین‌المللی علیه صنعت خودرو با شدت کمتری نسبت به قبل جریان دارد، اما به‌نظر می‌رسد خودروسازان برای ارتقای کیفیت محصولات خود با توجه به تکنولوژی‌ روز دنیا (آن‌طور که مورد انتظار مشتریان است) به‌دنبال شرایط ایده‌آل‌تری هستند. بر همین اساس یک مدیر ارشد صنعت خودرو کیفیت را مجموعه‌ای از عوامل مختلف می‌داند که قیمت تنها می‌تواند یکی از ابعاد آن را پوشش دهد. این مدیر ارشد به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: کیفیت خودروهای تولیدی با کیفیت تولیدات قطعه‌سازان ارتباط مستقیم دارد، اما با توجه به تحریم‌ها، در بسیاری از موارد قطعه‌سازان برای تامین مواد اولیه با مشکل مواجه بودند. مشکلات ناشی از تحریم‌ها در شرایطی کار را برای قطعه‌سازان دشوار کرده بود که پرداخت مطالبات قطعه‌سازان از سوی خودروسازان، به کندی به پیش می‌رفته است.

اما با وجود اهمیت استراتژیک که صنعت قطعه در کیفیت خودرو دارد، با افزایش قیمت‌ها شرایط قطعه‌سازان برای حرکت به سمت داشتن تولیداتی کیفی تغییر خواهد کرد؟

دبیر انجمن قطعه‌سازان در پاسخ به این سوال، به خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: درست است که قیمت با کیفیت ارتباط مستقیم دارد، اما با این میزان افزایش قیمت، خودروسازان شاید بتوانند مشکلات خود را پوشش بدهند، ضمن اینکه قیمت قطعات برای مدت‌های زیادی از سوی خودروسازان ثابت بوده است.

این پاسخ ساسان قربانی، حاکی از ناامیدی قطعه‌سازان برای داشتن سهمی از افزایش قیمت‌ها است، خصوصا زمانی که این پاسخ قربانی را در کنار مطالبات طولانی‌مدت قطعه‌سازان از خودروسازان قرار می‌دهیم.

اما به غیر از کیفیت، مساله‌ دیگری که با افزایش قیمت‌ها مهم به نظر می‌رسد، کاهش فاصله قیمت‌های کارخانه با بازار است. بعد از اعلام قیمت‌ها از سوی شورای رقابت، فاصله قیمت برخی محصولات در کارخانه با قیمت‌های بازار، بسیار کاهش یافت و به یکدیگر نزدیک شد، اما آیا این کاهش فاصله‌ قیمت‌های کارخانه و بازار حفظ خواهد شد؟

سوال دیگری که با توجه به یکی از شروط شورای رقابت برای افزایش قیمت‌ها مطرح می‌شود، این است که با توجه به فاصله ۴ میلیون تومانی قیمت برخی محصولات در کارخانه و بازار، خودروسازان چه برنامه‌ای برای حذف این فاصله دارند؟

قربانی در پاسخ به این سوال می‌گوید: طبیعتا خودروهایی که شکاف قیمتی بیشتری نسبت به سایر محصولات دارند، بار دیگر با افزایش تقاضا در بازار همراه می‌شوند، این تقاضا می‌تواند از سوی مشتریان عادی بازار باشد یا از سوی دلال‌ها بنابراین خودروسازان باید بتوانند با افزایش عرضه این دست محصولات، فاصله قیمت کارخانه و بازار را کم کنند.

تفاوت قیمت خودروهای داخلی و خارجی

اما اگر قیمت‌های جدید خودروهای ساخت داخل را با ارز حدود سه هزار و ۱۰۰ تومانی معادل‌سازی کنیم، چه نوع خودروهای خارجی را صرف نظر از کیفیت آنها در مقایسه با خودروهای داخلی می‌توان خریداری کرد.

به گزارش «ایرنا» براساس اعلام شورای رقابت، خودروهای پژو پارس، پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۶، پژو ۲۰۶ صندوقدار، رانا، سمند، سمند سورن، ام.وی.ام ۵۳۰، و ام.وی.ام ۳۱۵ ، با قیمت هایی بین ۳۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا ۴۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند. قیمت‌های یاد شده معادل ۹ هزار و ۷۷۴ دلار تا ۱۳ هزار و ۹۰۰ دلار هستند. نیسان ورسا مدل ۲۰۱۵، با جم موتور ۱۶۰۰ سی سی، قدرت ۱۰۹ اسب بخار، مصرف سوخت ۸/۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و دارای ۶ دنده، خودرویی است که با قیمتی معادل ۱۱ هزار و ۹۰۰ دلار عرضه می‌شود که برابر با میانگین قیمتی است که برحسب دلاربرای خودروهای داخلی در نظر گرفتیم.

شورلت اسپارک مدل ۲۰۱۴ نیز با حجم موتور ۱۲۰۰ سی سی، قدرت ۸۴ اسب بخار، مصرف سوخت ۲/۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۶ دنده به قیمت ۱۲ هزار و ۱۷۰ دلار در بازارهای جهانی عرضه می‌شود. میتسوبیشی میراژ مدل ۲۰۱۴ با حجم موتور ۱۲۰۰ سی‌سی، قدرت ۷۴ اسب بخار، مصرف سوخت ۸/۶ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۶ دنده به قیمت ۱۲ هزار و ۹۹۰ دلار و اسمارت فورتو مدل ۲۰۱۴ با حجم موتور ۱۰۰۰ سی‌سی، قدرت ۷۰ اسب بخار، مصرف سوخت ۴/۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۶ دنده به قیمت ۱۳ هزار و ۲۷۰ دلار به مشتریانش عرضه می‌شود.

همچنین خودروی کیا ریو مدل ۲۰۱۴ با حجم موتور ۱۶۰۰ سی‌سی، قدرت ۱۳۸ اسب بخار، مصرف سوخت ۶/۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۶ دنده به قیمت ۱۳ هزار و ۹۰۰ دلار و فورد فیستا مدل ۲۰۱۴ با حجم موتور ۱۶۰۰ سی‌سی، قدرت ۱۲۰ اسب بخار، مصرف سوخت ۵/۶ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۷ دنده به قیمت حدود ۱۴ هزار دلار در بازارهای جهانی در دسترس مشتریان خود قرار می‌گیرد.

شورلت سونیک با حجم موتور ۱۴۰۰ سی‌سی، قدرت ۱۳۸ اسب بخار، مصرف سوخت ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۷ دنده در حدود ۱۴ هزار و ۱۷۰ دلار قیمت دارد و تویوتا یاریس که در بازار داخل کشور نیز خرید و فروش می‌شود، باحجم موتور ۱۵۰۰ سی‌سی، قدرت ۱۰۶ اسب بخار، مصرف سوخت ۶/۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۵ دنده قیمتی برابر با ۱۴ هزار و ۴۳۰ دلار دارد. هیوندا اکسنت نیز با حجم موتور ۱۶۰۰ سی‌سی، قدرت ۱۳۸ اسب بخار، مصرف سوخت ۴/۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و ۷ دنده به قیمت حدود ۱۴ هزار و ۶۰۰ دلار در اختیار خریداران قرار می‌گیرد. حال با توجه به سطح قیمت این دست خودروها، به نظر می‌رسد بحث کیفیت و قیمت خودروهای داخلی بیش‌از‌پیش مطرح شود. در نهایت اگرچه خودروسازان داخلی در مقابل واردات خودرو مصونیت دارند، اما چنانچه تعرفه واردات خودرو مانع ورود این خودروها نشود، مشتریان حاضر به خرید خودروهای تولید داخل با کیفیت و تنوع فعلی خواهند بود؟