موارد اختلافی با غرب در مذاکرات هسته‌ای

غربی‎ها برای توافق تا ابد فرصت ندارند ظریف به مجلس درباره چالش‌های مذاکرات با 1+5 گزارش داد

اختلاف بر سر‌غنی‌سازی، تحریم‌ها و آب سنگین اراک

گروه دیپلماسی: در شرایطی که تمدید چهار ماهه مهلت مذاکرات هسته‏ای ایران و ۱+۵، فرصتی دوباره برای طرفین برای رسیدن به توافق جامع به شمار می‏آید، وزیرخارجه ایران هشدار داده است که «غربی‎ها برای توافق تا ابد فرصت ندارند».

رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‎ای که پس از چند هفته مذاکرات فشرده و سخت به تازگی از وین به تهران بازگشته، «حق غنی‌سازی، آب سنگین و تحریم‎ها» را جزو موارد اختلافی میان ایران و ۱+۵ برشمرد و گفت که در مورد همه آنها بحث خواهند کرد. اخیرا علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور ارشد مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز سه چالش اصلی مذاکرات هسته‌ای را «پافشاری ایران بر ۱۹۰ هزار سو توان غنی‌سازی، تاسیسات فردو و به‌کارگیری آب سنگین اراک» عنوان کرده بود. از دیگر سو همزمان با تمدید مهلت مذاکرات، شورای اروپا و وزارت خزانه‌داری آمریکا، کاهش تحریم‌ها علیه ایران را چهار ماه دیگر تمدید کردند.

محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که روز گذشته برای توضیح درمورد آخرین دور مذاکرات وین و تمدید چهار ماهه توافق ژنو، در صحن علنی مجلس حاضر شده بود در گفت‌وگو با خانه ملت تاکید کرد: «در این دوره از مذاکرات هسته‎ای احساس کردم، طرف مقابل به حرف ما گوش می‎دهد و در مورد آن فکر می‏کند.»

وزیر خارجه می‏گوید: «۱+۵ به این نتیجه رسیده است که تا ابد فرصت برای توافق وجود ندارد.» ظریف با بیان اینکه طرف‎های مذاکره هسته‎ای می‎دانند که تنها راه برای حل موضوع هسته‏ای «توافق» است، توضیح داد: «آنها مشاهده کردند که فشار بر مردم ایران تاثیر نداشته و ملت ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری با شکوهی هر چه بیشتر شرکت کردند، بنابراین هرچه جلوتر می‎رویم طرف مقابل برای ورود به مذاکره آمادگی بیشتری پیدا می‏کند.» رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‎ای که به تازگی از وین به تهران بازگشته با اشاره به موارد مورد اختلاف در مذاکرات هسته‎ای بین ایران و ۱+۵گفت: «حق غنی سازی، آب سنگین و تحریم‎ها از موارد مورد اختلاف است که در مورد همه آنها بحث خواهیم کرد.» ظریف همچنین تاکید کرد که مواضع ایران در‌خصوص تعداد سانتریفیوژها مشخص است و اصرار طرف مقابل روی این موضوع بی‌تاثیر است. به گفته وزیر خارجه ایران اگر غربی‎ها با نگاه مبتنی بر توافق ژنو و اطمینان بر صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‎ای ایران، پیش بروند موضوع حل خواهد شد.

تمدید کاهش تحریم‎های ایران توسط آمریکا

از دیگر سو در پی توافق تهران و گروه ۱+۵ برای ادامه مذاکرات هسته‌ای، وزارت خزانه‌داری آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد که کاهش تحریم‌های ایران بر‌اساس برنامه اقدام مشترک برای چهار ماه دیگر تمدید شده است. به گزارش «ایلنا» به نقل از پایگاه خبری ورلد‌تریبون، تمدید کاهش تحریم‌ها از ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۴ (دوشنبه) آغاز شده است. در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده است که ایران و گروه ۱+۵ در تاریخ ۱۹ جولای تایید کردند که تعهدات خود بر‌اساس برنامه اقدام مشترک را ادامه خواهند داد و بر این اساس دولت آمریکا کاهش تحریم‌ها در این چارچوب را تا ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ تمدید می‌کند. این تحریم‌ها مربوط به محدودیت‌های اعمال شده بر صنعت خودرو، حمل‌و‌نقل هوایی، طلا و فلزات گرانبها و صادرات پتروشیمی است.

به موفقیت مذاکرات هسته‎ای امیدواریم

باوجودی که پس از تمدید مهلت مذاکرات، بسیاری نسبت به آینده گفت‌وگوها خیلی خوش‌بین نیستند، اما حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران با تاکید بر اینکه تنها راه‌حل و فصل موضوع هسته‎ای، مذاکره و گفت‎و‎گو است، گفت: «به موفقیت در این مذاکرات امیدواریم.» به گزارش «ایرنا» از پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، حسن روحانی در مراسم دریافت استوارنامه «گونار پالسن» سفیر جدید آکرودیته ایسلند این سخنان را بیان کرد. همچنین او افزود: «در چارچوب مقررات بین‌المللی آماده همکاری هستیم.» رئیس‌جمهور در ادامه تاکید کرد توقع ملت ایران صرفا این است که از حقوق حقه خود در زمینه فناوری‎های صلح آمیز برخوردار باشد.

عراقچی لغو ۱۰ ساله تحریم‏ها را رد کرد

عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‎ای ایران در واکنش به اخبار منتشر‌شده درباره تعیین بازه زمانی ۱۰ساله برای لغو تحریم‌ها می‏گوید: هرگونه احتمال در مورد زمان اجرای گام نهایی توافق هسته‎ای را رد می‌کنم. عراقچی در گفت‌و‌گو با «اقتصاد‌نیوز» برخی از اظهاراتی را که به نقل از او در رسانه‌ها منتشر می‌شود، رد کرد و گفت: «من نگفته‌ام که به مذاکرات خوش‌بین نیستم. خوش‌بین نبودن من ارتباطی به مذاکرات ندارد؛ زیرا تیم ایرانی با عزمی جدی پای میز مذاکرات حاضر شده است.»

او افزود: «خوش‌بین نبودن بنده تنها به جهت اهدافی است که در پای میز مذاکرات هسته‌ای از سوی گروه ۱+۵ بیان شده و به وضعیت فعلی آن انجامیده است.» مذاکره‌کننده ارشد هسته‎ای ایران با بیان اینکه، همواره از اعضای ۱+۵ خواسته‎اند که در اهداف خود صادق باشند، تاکید کرد:«۴ماه پیش رو فرصت مناسبی برای این تغییر رویکرد است.» همچنین معاون وزیر امور خارجه ایران در واکنش به اخبار منتشر شده درباره تعیین بازه زمانی ۱۰ساله برای لغو تحریم‏ها نیز گفت: «هر‌گونه احتمال در مورد زمان اجرای گام نهایی توافق هسته‏ای را رد می‏کنم و آن را موضوعی می‎دانم که بر پایه اغراض خاص سیاسی مطرح می‏شود.» عراقچی در ادامه به روند مذاکرات ایران و ۱+۵ در هفته‌های پیش رو و آنچه موجب توقف این مذاکرات در وین شد، اشاره کرد و گفت: «طرفین مذاکره‌کننده پرونده هسته‌ای ایران تصمیم گرفتند تا با ارزیابی مجدد روند گفت‌و‌گوها و بررسی گزینه‌های مذاکرات بعدی در ۲۰ روز آینده گردهم آیند.» در نهایت او ابراز امیدواری کرد که در مذاکرات آتی که با هدف دستیابی به توافق جامع هسته‏ای برگزار می‏شود، مذاکرات هسته‌ای ایران به نتیجه برسد.

لابی صهیونیست نگران است

اما تمدید مهلت مذاکرات همچنان‌که خوش‌بینی‎هایی را در رابطه با به نتیجه رسیدن مذاکرات به وجود آورده است، اما برخی گروه‏ها و افراد را نیز به شدت نگران کرده است؛ لابی صهیونیست در این دسته جای می‏گیرد. لابی صهیونیست‎ها در آمریکا اعلام کرد به شدت از تمدید مهلت مذاکرات هسته‏ای ایران و ۱+۵ متاسف شده است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه صهیونیستی «تایمز اسرائیل»، کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) در‌خصوص تمدید مهلت مذاکرات هسته‏ای ایران و ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین به علاوه آلمان) در بیانیه‏ای گفت: «ما نگرانیم که ایران به جای هماهنگی و پیروی از قطعنامه‎های شورای امنیت سازمان ملل، از مهلت تعیین شده برای از بین بردن ائتلاف بین‌المللی و تقویت برنامه تسلیحات هسته‎ای خود استفاده کند. ما بسیار متاسف شدیم که گروه ۱+۵ حتی کاهش تحریم‎های اقتصادی بیشتری را به ایران پیشنهاد داد.» لابی صهیونیستی آیپک مدعی شد: «فشار اقتصادی بود که ایران را به میز مذاکرات آورد و افزایش فشار برای هرگونه چشم‌انداز منطقی رسیدن به یک توافق خوب (با ایران) مهم و حیاتی است.» این در شرایطی است که جان کری، وزیر خارجه آمریکا تصریح کرده است که ایران به شرایط توافق موقت هسته‏ای ژنو پایبند بوده است و با این حال شکاف‏هایی در‌خصوص برخی موضوعات هسته‎ای ایران وجود دارد.

هارف خواستار برگزاری مذاکرات در آمریکا است

پس از توقف مذاکرات وین ۶ و تصمیم به ادامه گفت‌وگوها، سوالی که مطرح است زمان آغاز دور بعدی مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ است. در این رابطه سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا می‎گوید: «هنوز تصمیمی در این باره گرفته نشده است اما امیدواریم که طی هفته‌های آینده مذاکرات آغاز شود.»

به گزارش «ایسنا»، ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه خود در پاسخ به این سوال که دور بعدی مذاکرات ایران و ۱+۵ چه زمانی برگزار خواهد شد، گفت: «ما هنوز در مورد جزئیات آن تصمیم نگرفته‌ایم اما مسلما هر زمان که ممکن باشد آن را برگزار خواهیم کرد.» بر‌اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، هارف ادامه داد: «من فکر می‌کنم مذاکرات در ماه‌های آینده ترکیبی از نشست‌های کارشناسی، دیدارهای دوجانبه و چندجانبه باشد و ما هنوز تلاش می‌کنیم تا این جزئیات را مشخص کنیم.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه محل برگزاری مذاکرات وین، پایتخت اتریش خواهد بود، گفت: «ما در حال کار روی جزئیات این مذاکرات و چگونگی و محل آن هستیم. وین طی هفته‌های گذشته میزبان بسیار خوبی بود اما من از اینکه این مذاکرات اینجا(آمریکا) برگزار شود، خرسند خواهم بود.» هارف در این نشست خبری در مورد امکان گفت‌وگوی جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با اعضای کنگره در مورد تمدید مذاکرات، توضیح داد: «ما با کنگره وارد تعاملاتی شده‌ایم که در سطح اعضای کارکنان آن با کاخ سفید و وزارت خزانه‌داری است. من به‌طور دقیق نمی‌دانم که وزیر امور خارجه تاکنون برای دیدار با اعضای کنگره سفری کرده باشد اما مطلعم که گفت‌وگو و دیدارهایی را در طول هفته‌های گذشته داشته است.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا علاوه‌بر این در پاسخ به سوال دیگری در‌خصوص رایزنی آمریکا با ایران در مورد مسائل منطقه‌ای، تاکید کرد: «همان‌طور که می‌دانید ما در چند هفته گذشته در مذاکرات با ایران روی مساله هسته‌ای تمرکز کرده بودیم و همان‌گونه که پیش از این نیز مرسوم بوده است مسائل منطقه‌ای مطرح نبود.»

تذکر ایوانف به حفظ همکاری استراتژیک با ایران

از ابتدای مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵، روسیه یکی از کشورهایی بوده که به نوعی در جبهه مخالف کشورهای غربی قرار داشته است. در واقع روس‎ها با وجودی‌که در بحث قطعنامه‏های تحریمی سازمان ملل علیه ایران، کشورهای دیگر را همراهی کردند اما در بسیاری موارد با حمایت از ایران و حق غنی‌سازی در این کشور، در برابر کشورهای غربی ایستادند. روسیه مخالف عملیات نظامی و افزایش فشارها بر ایران است و از اظهارنظرهای مقامات این کشور نیز این مساله پیدا است. در این راستا، ایگور ایوانف، وزیر خارجه سابق روسیه، در یادداشتی که در روزنامه راسیسکایا گازتا منتشر کرد، نوشت که سیاست فشار بر ایران کوته‌بینانه است و به زیان بانیان آن تمام خواهد شد. ایگور ایوانف، نسبت به عواقب اعمال فشار بر ایران برای دادن امتیاز در مورد برنامه هسته‎ای هشدار داد و نوشت: «هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت کنونی ایران اگر کنار برود جای خود را به گروه ضدغربی ندهد. در آن صورت شکست دولت ایران شکست شرکای آن در مذاکرات هسته‎ای و نیروهای سیاسی در غرب خواهد بود.» این مقام روسی با بیان اینکه شکست سیاسی روحانی، شکست مشترک همه ما خواهد بود، تاکید کرد: «بدون شک در این صورت روند مذاکرات ایران و ۱+۵ به شدت پسرفت می‎کند و روند حل مسائل‌ سوریه هم پیچیده‌تر خواهد شد.» دبیر سابق شورای امنیت روسیه همچنین معتقد است: «سیاستمدارانی که خواهان تشدید سیاست‎های ضدایرانی غرب در قبال این کشور هستند باید عواقب این سیاست را بسنجند.» او در مقاله خود افزود: «در روسیه هم بسیاری از سیاست فشار غرب بر ایران حمایت می‌کنند و معتقدند که این سیاست تا اندازه‌ای با منافع روسیه مطابقت می‌کند زیرا زمینه بیشتری برای توسعه روابط ویژه مسکو و تهران را فراهم می‌کند. این گروه معتقدند که دوری ایران از غرب، تهران را مجبور به همکاری با مسکو می‌کند.» وزیر خارجه سابق روسیه در ادامه این دیدگاه را کوته‌بینانه و خطرناک خواند و نوشت: «نباید مشارکت راهبردی با کشوری مثل ایران را بر‌اساس شرایط زودگذر سیاسی بنا کرد زیرا این زیربنا بسیار متزلزل بوده و هر لحظه می‎تواند فرو بریزد.»

موارد اختلافی با غرب در مذاکرات هسته‌ای