تحلیل روزنامه نیویورک تایمز از آینده مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا
تلاش اوباما برای عبور از کنگره
گروه دیپلماسی: در آستانه نشست کارشناسی ایران و گروه ۱+۵ در اواخر هفته جاری در شهر وین اتریش که قرار است زمینه را برای نشست سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آماده کند، روزنامه نیویورک تایمز دیروز در گزارشی نوشت که باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا خواستار دست یافتن به توافقی با ایران است که تصویب آن در کنگره ضروری نباشد. همزمان مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران نیز دستیابی به توافق هسته‌ای تا سوم آذر ماه را ممکن دانسته است. در حال حاضر تعداد سانتریفیوژها، مهم‌ترین «اختلاف در پرانتز» میان طرفین است که همچنان محل بحث و رایزنی‌های فشرده است. در همین ارتباط روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» مدعی شده است که راه‌حل‌هایی خلاقانه در مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ پیشنهاد شده که تعداد سانتریفیوژهای ایران را کاهش نمی‌دهد. با این وجود و در صورت نرسیدن به توافق تا ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر (۳ آذر) به احتمال زیاد مذاکرات تمدید خواهد شد. موضوعی که همچنان ماموریت کاترین اشتون در مقام هماهنگ‌کننده مذاکرات را نیز تمدید خواهد کرد.
به گزارش «ایرنا»، روزنامه نیویورک‌تایمز دیروز در گزارشی نوشت که اوباما خواستار دست یافتن به توافقی با ایران است که تصویب آن در کنگره ضروری نباشد. این روزنامه آمریکایی در شماره دیروز خود آورده است: «هیچ‌کس نمی‌داند آیا دولت اوباما می‌تواند در پنج هفته آینده به توافقی دست یابد که بسیاری در کاخ سفید به‌عنوان مهم‌ترین توافق در عرصه سیاست خارجی تلقی می‌کنند.» نیویورک تایمز افزود: «کاخ سفید یک تصمیم اساسی گرفته است، اگر توافق حاصل شد، اوباما تمامی قدرت خود را به کار می‌گیرد تا توافق هسته‌ای در کنگره به رای گذاشته نشود. حتی با آنکه گفتوگوها بر سر تعداد سانتریفیوژهایی که ایران می‌تواند داشته باشد و تعداد ناظرانی که می‌توانند بر آن نظارت کنند، هنوز ادامه دارد.»
وزارت دارایی آمریکا نیز در گزارشی محرمانه اعلام کرده است که اوباما اختیارات کافی برای تعلیق بیشتر تحریم‌ها بدون اجازه کنگره را دارد. این منبع می‌نویسد: «اما اوباما نمی‌تواند برای همیشه این تحریم‌ها را لغو کند، تنها کنگره می‌تواند این گام را بردارد و حتی اگر دموکرات‌ها بتوانند بعد از انتخابات ماه آینده (نوامبر/ آبان) اکثریت مجلس سنا را همچنان در اختیار داشته باشند، مشاوران اوباما معتقدند در این صورت نیز کنگره به لغو تحریم‌های ایران رای نخواهد داد.» یکی از مقام‌های ارشد دولت آمریکا گفت: «ما خواستار تصویب توافق جامع (با ایران) در کنگره تا سال‌ها نخواهیم بود.»
مقام‌های کاخ سفید می‌گویند کنگره نباید از این طرح تعجب کند، آنها به نشست توجیهی در اوایل سال جاری اشاره می‌کنند که طی آن مذاکره‌کنندگان ارشد آمریکایی اعتقاد داشتند بهترین راه برای اطمینان از اینکه ایران به تعهدات خود عمل می‌کند تعلیق گام به گام تحریم‌ها به همراه این درک روشن است که رئیس‌جمهوری می‌تواند هر زمان که بخواهد آنها را بار دیگر اعمال کند. «برنادت میهان» سخنگوی شورای امنیت ملی در همین زمینه گفت: «ما به روشنی اعلام کرده‌ایم ابتدا تحریم‌های آمریکا یا تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تنها تعلیق می‌شود و لغو کامل تحریم‌ها زمانی ممکن است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کند ایران معیارهای اساسی و جدی را رعایت کرده است. باید مطمئن شویم ایران در بازه زمانی مشخص از این معیارها کاملا تبعیت می‌کند.»
اما بسیاری از اعضای کنگره آمریکا این طرح را به‌عنوان تلاش دولت آمریکا برای کمرنگ کردن آنها در روند توافق جامع هسته‌ای با ایران می‌دانند، مقام‌های اسرائیلی نیز در این مورد با آنها متفق القولند که رای کنگره را به‌عنوان بهترین راه برای ممانعت از دست یافتن به توافق با ایران می‌دانند. «میهان» می‌گوید: «کنگره نیز در خط‌مشی ما با ایران نقش دارد، اما اعضای کنگره نقشی بیشتر از توصیه و مشورت می‌خواهند. توافق بین ایران و گروه ۱+۵ پیمان‌نامه‌ای رسمی نیست و به تصویب در مجلس سنا با دو‌سوم رای مثبت نیاز ندارد.» «رابرت منندز» رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس سنا در روزهای گذشته گفت اگر هر توافق احتمالی نتواند برنامه هسته‌ای ایران را به شکل کارآمدی متوقف سازد، کنگره در برابر آن واکنش نشان خواهد داد. توافق نباید به ایران اجازه دهد به آستانه تبدیل شدن به کشوری هسته‌ای برسد. او طرفدار لایحه‌ای است که در صورت دست نیافتن به توافق تا ۲۴ نوامبر (۳ آذر) تحریم‌ها تشدید می‌شود. وی که از منتقدان مذاکرات است، معتقد است کنگره به رئیس‌جمهوری اجازه نمی‌دهد به صورت یکجانبه تحریم‌های ایران را بی‌اثر کند. این اظهارات، دولت اوباما را نگران کرده است و نشان می‌دهد اوباما برای دست یافتن به توافق با ایران نباید تنها با یک دسته از مذاکرات مواجه باشد، بلکه سه مذاکره همزمان لازم است. اولین مذاکره، بین مذاکره‌کنندگان اوباما با گروه ایرانی به ریاست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه هوشمند و زبردست ایران است. دومی بین ظریف و نیروهای داخلی در تهران است که دست یافتن به توافق برای آنها مزیتی ندارد و سومی مذاکرات بین اوباما و کنگره است.
جمع‌بندی تا سوم آذر
همزمان عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با بیان اینکه در مذاکرات هسته‌ای هنوز در همه موضوعات میان دو طرف اختلاف وجود دارد، گفت: «اگر طرف مقابل حسن‌نیت داشته باشد و مقداری هم به ایده‌ها و گزینه‌های ایران توجه بیشتری کند، می‌توانیم تا قبل از ۳ آذر به جمع‌بندی برسیم.» سیدعباس عراقچی در جمع خبرنگاران به اختلافات موجود میان ایران و ۱+۵ اشاره کرد و افزود: «هنوز در همه موضوعات میان دو طرف اختلاف وجود دارد و تاکنون هیچ توافقی حاصل نشده است.» او افزود: «با این حال درباره این اختلافات، ایده‌ها و گزینه‌های مختلفی مطرح و بررسی شده که این روند در نشست بعدی هم ادامه خواهد داشت.»
عراقچی همچنین در مورد راهکارهای مطرح شده مبنی بر خروج اورانیوم غنی‌سازی شده از ایران توضیح داد: «هیچ‌یک از حدس و گمان‌هایی که در حال حاضر در رسانه‌ها مطرح می‌شود صحت ندارد؛ تاکنون هیچ موردی توافق نشده و مطالب مطرح شده مورد تایید نیست.» او با یادآوری تولید سانتریفیوژ با دور بالا به‌عنوان دستاورد جدید هسته‌ای ایران تاکید کرد: «به‌طور قطع تمام دستاوردهای ایران پشتوانه محکم تیم ایرانی در مذاکرات بوده و خواهد بود.» عباس عراقچی که عصر یکشنبه پس از پایان جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس سخن می‌گفت، تاکید کرد: «این دستاورد جدید تاثیری مثبت در مذاکرات دارد که تیم ایرانی با اتکا به این دستاوردها مذاکرات را با قوت بیشتری ادامه خواهد داد.»
ماموریت اشتون تا پایان مذاکرات
از سوی دیگر، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره اخبار منتشر شده مبنی بر نقش داشتن در مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ۱+۵ تا پایان این مذاکرات گفت که از او خواسته شده تا پایان مذاکرات با ایران در این زمینه نقش ایفا کند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه آمریکایی «وال‌استریت‌ژورنال» دیروز در مطلبی نوشت: «با توجه به اینکه احتمال تمدید دوباره مذاکرات افزایش یافته است، فضای فکری از این قرار است که اشتون باید مسوولیت خود در مذاکرات را تا انتها ادامه دهد.»
آغاز گفتوگوها در اوایل نوامبر
در آستانه نشست کارشناسی ایران و ۱+۵ در اواخر هفته جاری، معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که مدیران سیاسی گروه ۱+۵ اوایل ماه آینده میلادی دیدار خواهند کرد. سرگئی ریابکوف پنج‌شنبه هفته گذشته و در پایان دور اخیر مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ گفت ایران با جدیت به دنبال بستن پرونده برنامه هسته‌ای خود است و تهران به دنبال بازی تاکتیکی نیست.
سانتریفیوژها کاهش نمی‌یابد
همچنین یک مقام بلندپایه رژیم صهیونیستی مدعی شده راه‌حل‌هایی خلاقانه در مذاکرات هسته‌ای پیشنهاد شده که تعداد سانتریفیوژهای ایران را کاهش نمی‌دهد. روزنامه صهیونیستی هاآرتص از قول یک مقام ارشد اسرائیلی مدعی شد ایران و گروه ۱+۵ به‌‌رغم آنکه توانسته‌اند دیدگاه‌هایشان را به یکدیگر نزدیک کنند، کماکان اختلافات زیادی دارند.
این مقام صهیونیست با بیان اینکه نگرانی رژیم اسرائیل از این مذاکرات رو به فزونی است درباره علت این امر گفته: به نظر می‌رسد گروه ۱+۵ در راستای تلاش برای موفقیت در این مذاکرات و اجتناب از شکست، راه‌حل‌هایی «خلاقانه» را پیش کشیده که انتظار نمی‌رود تعداد سانتریفیوژهای ایران را کاهش دهد. این مقام صهیونیست مدعی شده کشورهای ۱+۵ طی ماه‌های اخیر از مواضع خود درباره تعداد سانتریفیوژهای ایران کوتاه آمده‌اند. وی خاطرنشان کرد: در حالی که در ابتدای مذاکرات سخن از داشتن ۵۰۰ سانتریفیوژ، به‌طور نمادین بود، این رقم به آرامی به ۲۰۰۰ افزایش یافت و اکنون به حد ۵۰۰۰ دستگاه رسیده است. همچنین یک مقام دیگر رژیم صهیونیستی از تشدید نگرانی این رژیم از احتمال توافق هسته‌ای تا سوم آذر خبر داد.
اقدامات شفاف‌ساز
از سوی دیگر، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین سخنان خود گفت که ایران هنوز همه اقدامات شفاف‌ساز را انجام نداده است. یوکیا آمانو با اشاره به توافق اخیر بین ایران و آژانس افزود: «برای حل و فصل مسائل باقیمانده، بسیار مهم است که ایران در یک چارچوب زمانی همه اقدامات اجرایی مورد توافق بر اساس «چارچوب همکاری» را انجام دهد.» ایران و آژانس در مذاکرات ۳۰ اردیبهشت درخصوص ۵ اقدام عملی دیگر که قرار بود تا سوم شهریور ماه اجرا شود به توافق رسیدند. به نظر می‌رسد منظور آمانو دوگام آخر درباره ادعاهای آژانس درباره فعالیت‌های گذشته هسته‌ای ایران است.
ساخت دو نیروگاه اتمی با روس‌ها
در خبری دیگر مرتبط با تحولات هسته‌ای، رئیس سازمان انرژی اتمی از نهایی شدن قرارداد ساخت دو نیروگاه اتمی با کشور روسیه در آینده‌ای نزدیک خبر داد و گفت: «هرکدام از این دو نیروگاه هزار مگاوات ظرفیت دارند.» علی‌اکبر صالحی در جمع خبرنگاران درباره عقد قراردادهای جدید ساخت نیروگاه‌های اتمی با کشورهای دیگر افزود: «انعقاد قرارداد ساخت دو نیروگاه با روسیه در مراحل نهایی است که امیدواریم در آینده نزدیک عملی شود.» او یادآور شد: «این دو نیروگاه که برای ساخت آن با روس‌ها در حال مذاکره هستیم نیروگاه هزار مگاواتی است.» معاون رئیس‌جمهوری که پس از شرکت در جلسه کمیسیون انرژی مجلس سخن می‌گفت، تاکید کرد: «ساخت یک نیروگاه امسال کلید می‌خورد و عملیات اجرایی شدن نیروگاه بعدی نیز دو سال دیگر آغاز می‌شود.»
ارسال نظر