جنگ قرون وسطایی

عبدالرحمن الراشد/ سردبیر سابق الشرق‌الاوسط ترجمه: حسین موسوی پیش از ششم ژوئن، نوری المالکی، نخست‌وزیر سابق عراق، در مورد افراد خلافت خودخوانده اسلامی هشدار داده بود اما اعلام کرده بود که این گروه در واقع به دنبال این است که فشارها را علیه وی افزایش دهند. همزمان هواپیماهای بدون سرنشین ایالات متحده از آسمان عراق در حال نظارت مستمر بودند و بارها به واشنگتن هشدار داده شد که این افراد در حال تجهیز خود و در پی تدارک نظامی هستند. با این وجود هم ایالات متحده بی توجه به این موضوع بود و هم نوری‌المالکی ترجیح داد به اطلاعات مشاوران خود اطمینان مجددی داشته باشد؛ مشاورانی که دارای کمترین اطلاعات از این گروه بودند.

اما حقیقت به سرعت رخ نمود و موصل و تمامی پایگاه‌های نظامی آن به دستان نیروهای داعش افتادند. چندی بعد نیز بیشتر شهرهای استان الانبار به همین سرنوشت دچار شدند و آنها نیز به دست نیروهای داعشی افتادند و تازه مشخص شد که این گروه تروریستی یک خطر واقعی و آشکار است، نه یک مانور سیاسی یا بازی دادن افکار عمومی.

با روی کار آمدن حیدرالعبادی، نخست‌وزیر تازه عراق، او هم برای جلب اطمینان مجدد مردم اعلام کرد که ۷۰ درصد خبرهایی که از درگیری‌های موصل می‌شنوند، بازی روانی و فاقد صحت است. در راستای حمایت از این ادعا، وزیر دفاع عراق در تلویزیون ظاهر شد و با نشان دادن تصاویری اعلام کرد که اوضاع آرام است و بغداد نیز در امنیت کامل به سر می‌برد.

اگر ۷۰ درصد خبرهایی که مردم عراق می‌شنوند، بازی روانی است چگونه است که آنها هر روز شاهد پرواز هواپیماهای جنگنده بر فراز آسمان خود هستند؟ چگونه عبادی می‌خواهد به مردم توضیح دهد که هم اینک یک سوم خاک این کشور در دستان داعش است؟

شاید مقامات بغداد به این فکر می‌کنند که مردم این شهر با شنیدن خبرهای مربوط به جنگ، تصمیم به مهاجرت بگیرند و شهر را بی دفاع بگذارند. حکومت حق دارد که نگران چنین موضوعی باشد، اما انکار آن هم باعث نمی‌شود که مشکل حل و گروه داعش خود به خود حذف شود. صداقت کلام عبادی در هفته‌ها و ماه‌های بعد مورد آزمون قرار خواهد گرفت. اگر نیروهای عراقی بتوانند نیروهای داعش را شکست دهند و ثبات را به این کشور بازگردانند، پروپاگاندا و جنگ روانی را برده است. اما اگر بخش‌های دیگری از عراق سقوط کند چه؟

چنانچه نیروهای تروریستی به سمت بابل و کربلا پیش بروند این موضوع را دیگر نمی‌شود با دیپلماسی و استفاده از تئوری بازی روانی نادیده گرفت. این در شرایطی است که نیروهای عراقی با گروه تروریستی داعش در فلوجه در حال جنگ هستند. نقطه‌ای که به بغداد به شدت نزدیک است و باید در مورد آن واکاوی بیشتری صورت پذیرد.

اتفاقاتی که در عراق و سوریه در حال رخ دادن است، شکلی از جنگ نیست، بلکه یک جنگ «واقعی» و تمام عیار در آن رخ داده است. این، مهم‌ترین‌ جنگ در این منطقه در طول تاریخ است. بیشتر جنگ‌های این منطقه مثل بازی‌های ویدئویی، مدرن بوده است. مردم این منطقه کشته می‌شوند بدون آنکه صورت دشمن خود را ببینند. در واقع این کشتار با بمب و موشک و جنگنده‌ها حاصل می‌شد و مردم تنها صدای غرش هواپیماهای جنگنده و زوزه موشک‌ها را می‌شنیدند. اما این جنگ بیشتر از اینکه مدرن باشد، شبیه جنگ‌های قرون وسطایی است. در حالی که این گروه تروریستی از اسلحه‌های آمریکایی و اروپایی استفاده می‌کند، با خودروهای ژاپنی به دنبال قربانیان خود می‌گردد و در مقابل دیدگان مردم گردن می‌زند و سر می‌برد.

عبادی می‌تواند بگوید که ۷۰ درصد آن جنگ روانی است، اما او باید به یاد بیاورد که سلف خود پیش از اینکه از کار کنار برود، چه گفت. او نیز در تصاویر تلویزیونی سربازانی را نشان داد، در شهری که به کلی نابود شده بود، سربازان عراقی آواز پیروزی می‌خوانند و در حال پایکوبی هستند.

چه اتفاقی خواهد افتاد اگر گروه تروریستی داعش کنترل کل استان الانبار را به دست آورد و پایتخت و فرودگاه را محاصره کند؟ شاید نزدیک به یک میلیون نفر از مردم این شهر تصمیم به مهاجرت بگیرند.

عبادی هنوز از خود یک تصویر واضح نشان نداده و باید در این راه تلاش بیشتری کند. قول و قرار او در مورد آشتی ملی هنوز در حد گفتار باقی مانده است. مگر اینکه واقعیت را بپذیریم و قبول کنیم که جنگ با افراد خلافت خودخوانده اسلامی فراتر از یک جنگ داخلی است. این یک سناریوی کابوس وار است که در ذهن عبادی جا افتاده است.

گروه داعش یک گروه تروریستی است و شیعه و سنی حاضرند در کنار هم با این گروه مبارزه کنند و جهان هم به آنها کمک خواهد کرد. اما عبادی ابتدا باید پیش از جنگ با داعش با خود بجنگد.