۷ دلیل سقوط روبل

اریک کراوس کارشناس جهانی اقتصاد روسیه تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه شکستی تماشایی برای غرب هستند که موضع روسیه را سخت‌تر و محبوبیت ولادیمیر پوتین را بیشتر کرده‌اند. این شکست آنجا بیشتر خودنمایی می‌کند که رنج اقتصادی عمدتا متوجه اتحادیه اروپا و نه روسیه بوده است. گرچه بازار روسیه تنها به چند درصد از تولید ناخالص اروپا گره خورده، اما در زمانی که اتحادیه اروپا در آستانه ورود به رکودی تازه است، این چند درصد هم می‌تواند تعیین‌کننده باشد. رسانه‌های غربی تلاش می‌کنند روایتی را تبلیغ کنند که در آن تحریم‌ها موفق نشان داده می‌شود، درست مانند تبلیغ برای اشغال عراق و افغانستان و جنگ علیه «ترور.»

رشد روسیه در حال افت است، اما این به زمان قبل از تحریم‌ها بازمی‌گردد. کاهش قیمت کالاهای اساسی و کاهش تقاضا به دلیل رکود در بازارهای اروپا می‌تواند از دلایل این افت باشد. روبل روسیه ار ابتدای سال ۲۰۱۴ در مقابل دلار حدود ۱۷ درصد افت داشته که دلایلی به جز تحریم‌های غرب دارد:

۱

مهم‌ترین دلیل سقوط روبل سقوط بهای نفت است. روبل یک ارز نفتی است و ضعف قیمت نفت در ارزش روبل هم بازتاب یافته است.

۲

عدم اعتماد به بازارهای نوظهور تشدید شده است که باعث شده تقریبا تمام ارزهای اقتصادهای نوظهور در برابر دلار افت کنند. لیر ترکیه، رئال برزیل و حتی دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا افت داشته‌اند.

۳

تقویت دلار برابر با تضعیف یورو است. ارزش روبل در برابر سبدی شامل دلار و یورو سنجیده می‌شود پس وقتی یورو تضعیف شود، روبل هم با آن افت می‌کند.

۴

یک مساله دیگر بالا رفتن بیش از اندازه ارزش روبل در گذشته است. در حالی که روسیه شاهد کاهش تدریجی تورم است، تورم آن هنوز در برابر تورم شرکای تجاری اش بالا است. بنابراین اگر ارزش اسمی روبل در طول زمان ثابت باشد، خطر بیماری هلندی وجود دارد.

۵

بانک مرکزی روسیه با توجه به بالا رفتن بیش از اندازه ارزش روبل در گذشته و در مسیر کاهش تورم، به دنبال شناور کردن روبل است. پیش‌بینی می‌شود این امر در سال ۲۰۱۵ تکمیل شود.

۶

پروپاگاندا هم یکی از دلایل افت روبل است. به رغم انکار مکرر بانک مرکزی روسیه، وزیر دارایی و شخص پوتین، بلومبرگ به نقل از «منابع آگاه» از کنترل سرمایه در روسیه خبر می‌دهد. نتیجه چنین اخباری ایجاد وحشتی است که تا حدی موفق بوده است.

۷

یک دلیل دیگر افت روبل تصورات غلط درباره خروج سرمایه از روسیه است. بخشی از سرمایه‌ها از روسیه خارج شده، اما روسیه هنوز تراز تجاری مثبت دارد. البته کاهش ارزش روبل شمشیری دو لبه است.

در نهایت باید توجه داشت که بر خلاف بحران مالی آمریکا در سال ۲۰۰۸، بحران مالی روسیه ثبات مالی این کشور را تهدید نمی‌کند. خطر اصلی این است که اگر سقوط روبل ادامه یابد و از کنترل خارج شود، تمام سرمایه‌های روبلی ممکن است تبدیل به دیگر ارزها شود. نرخ برابری روبل مقابل دلار در تمام کوچه‌های روسیه روی تابلو نوشته شده و این می‌تواند خطر را تشدید کند. متاسفانه مردم روسیه هم مانند تمام غیرحرفه‌ای‌های بازار به خرید دلار

روی آورد‌ه‌اند.