ضرورت کاهش واردات مواد غذایی
امسال شعار روز جهانی غذا "کشاورزی خانوادگی؛ تغذیه جهان، مراقبت از زمین" بود. شعاری که بار دیگر بر اهمیت حوزه کشاورزی و نقش تعیین کننده آن در تامین غذا و امنیت غذایی جهان تاکید می‌کند. این شعار از سوی دیگر، بر لزوم به هم پیوستگی دو بخش کشاورزی و صنایع غذایی نیز تاکید دارد. دو بخشی که بدون اتحاد و تعامل با یکدیگر، نمی توانند به درستی به وظیفه اصلی خود؛ یعنی تامین امنیت غذایی مردم عمل کنند.
با توجه به واردات گسترده کالاهای غذایی اساسی موردنیاز مردم طی سال های گذشته، حال این سوال پیش آمده که اهمیت تامین امنیت غذایی مردم چیست و فعالان حوزه صنایع غذایی و کشاورزی چه نقشی می‌توانند در تحقق این هدف کلیدی ایفا کنند.
در همین زمینه محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن های صنایع غذایی ایران و دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران در گفت وگویی با خبرنگار روزنامه «دنیای اقتصاد»، نیازها و چالش های کنونی صنعت غذای کشور را تشریح کرد. وی درباره اهمیت تامین امنیت غذایی کشور گفت: نقش صنایع غذایی و به ویژه صنایع تبدیلی در تامین غذا از اهمیت خاصی برخوردار است؛ چرا که موضوع غذا در ابتدا به زراعت، زمین و آب و بعد از خروج از مزرعه، به نگهداری و بهینه‌سازی و پس از آن، به صنایع تبدیلی غذا مربوط می‌شود. در این صنایع، بزرگترین نام‌های جهان در صحنه تولید و تجارت به شرکت‌های تولیدکننده غذا بازمی‌گردد. به نظر بنده، غذا در تامین امنیت کره زمین، قطعا و حتما نقش روشن و بدیهی دارد و دسترسی آسان به غذا از تکالیفی است که برعهده صنایع تبدیلی و تولیدی غذا گذاشته شده است.
وی با اشاره به اینکه میزان تولید غذا و منابع موردنیاز برای تولید آن محدود هستند، افزود: امروزه در تمام جهان به این نتیجه رسیده‌اند که زنجیره تامین غذای مردم جهان بدون اختلال باید انجام شود. به همین دلیل، دسترسی آسان به غذا توسط تمام دولت‌ها در جهان به الزام تبدیل شده است.
رییس هیات مدیره کانون انجمن های صنایع غذایی ایران ادامه داد: در اقتصادهای کلان نیز از آنجا که موضوع سوءاستفاده از غذا موضوع مهمی است، هم در مذهب و هم در قوانین عمومی دنیا، کسانی که اخلالی در تامین غذای مردم ایجاد می‌کنند، غیرقابل بخشش هستند. به همین دلیل، بشر امکانات گسترده‌ای برای توزیع فرآورده‌های صنعت غذا در دنیا ایجاد کرده است.
آن طور که مرتضوی می گوید؛ بیشترین گردش‌های مالی متعلق به شرکت‌هایی است که در حوزه توزیع غذا فعالیت می‌کنند. همه این نکات نشان‌دهنده این است که هیچ کشوری بدون تامین غذای خود نمی‌تواند مدعی داشتن امنیت غذایی باشد.
وی عنوان کرد: متاسفانه ضریب تامین امنیت غذایی ایران در سال‌های گذشته نسبت به سال‌های اوایل دهه ۸۰، پایین‌تر آمده است. به طور کل، در یک جمع‌بندی آماری می‌توان گفت؛ ما بیشتر از ۵۰ درصد برای تامین نیاز غذایی مردم به خارج وابستگی داریم.
مرتضوی با اشاره به اینکه کشور با محدودیت در منابع آبی مواجه است و متاسفانه در همین شرایط، آبیاری مزارع با غلط ترین روشها در حال انجام است، اضافه کرد: بیشتر مزارع ما با روش‌های سنتی و غرقابی، آبیاری می‌شوند. راه‌حل این است که روش‌های جدید جایگزین روش‌های غلط گذشته شود.
وی ادامه داد: همانطور که می‌دانید، ۹۰ درصد آب قابل استحصال ما در زراعت مصرف می‌شود. دولت باید به جای پرداخت یارانه به غذا، این مبالغ را در توسعه زیرساخت‌های زمین‌های زراعی مصرف کند. این کار سه مزیت دارد؛ اول اینکه زارعان دیگر نیاز به کمک‌های دولت ندارند؛ چرا که روزی خود را از زمین به دست می‌آورند و می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند. دیگر اینکه، منابع محدود آبی ما ذخیره و از آن محافظت می‌شود. سوم اینکه امنیت غذایی تضمین می‌شود.
این کارشناس اقتصادی در پایان جمع بندی کرد: تا زمانی که ما نیاز داریم در حجم وسیع، مواد غذایی وارد کشور کنیم، نمی‌توانیم عنوان کنیم که کشور امنیت غذایی دارد و بنابراین این روند باید هرچه سریع تر اصلاح شود.