تغییر فضای روانی جنگ در کوبانی

محمدحسین باقی: پیشمرگه‌های کرد عراقی برای تقویت جبهه برادران خود در کوبانی وارد خاک ترکیه شده و راه کوبانی را در پیش گرفتند. یکی از مبارزان کرد سوری به سی‌ان‌ان می‌گوید ۱۰ پیشمرگه کرد از مرز ترکیه با دو خودرو وارد کوبانی شدند. تخمین زده می‌شود که ۱۶۰ پیشمرگه کرد که در حال عبور از ترکیه هستند به زودی به کوبانی وارد شوند. این گروه با خود سلاح‌های سنگین، توپخانه و سایر ادوات سبک و سنگین را حمل می‌کنند. پیش از این ترکیه مانع هرگونه کمک‌رسانی به کردهای کوبانی شده بود، چرا که آنها را بخشی از پ‌ک‌ک می‌دانست. با این حال پس از کمک‌های هوایی آمریکا به کردهای کوبانی، ترکیه چاره‌ای جز همکاری ندید و پس از آن بود که مقام‌های ترک به استقبال «برادران کرد عراقی» رفتند. پیشمرگه‌های کرد عراقی البته با داعش بیگانه نیستند، چرا که ترکش هجوم آنها به عراق، کردها را نیز بی‌نصیب نگذاشت.

تاثیر پیشمرگه‌ها بر تغییر معادلات

برخی کارشناسان معتقدند اعزام حدود ۱۶۰ پیشمرگه تغییر چندانی بر معادلات در میدان نبرد نخواهد داشت. سی‌ان‌ان این اقدام را «نمادین» می‌خواند و «استیو بیدل» محقق ارشد در شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید: «این جنگ اگرچه اهمیتی‌اندک برای آمریکا یافته اما اعزام ۱۶۰ کرد عراقی تغییر چندانی در میدان نبرد نخواهد داشت.» از سوی دیگر، «جف وایت» محقق موسسه واشنگتن برای خاور نزدیک می‌گوید: کوبانی اهمیت استراتژیک ‌اندکی برای منافع آمریکا دارد. با این حال، این شهر پس از ایستادگی در برابر حملات داعش، ممانعت ترکیه از هرگونه امدادرسانی به کردهای کوبانی و امکان دسترسی روزنامه‌نگاران از طریق ترکیه به این منطقه باعث شد کوبانی در صدر اخبار بین‌المللی قرار گیرد. پیش از این نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه اعلام کرده بود در صورتی که کمک رسانی فوری به کوبانی صورت نگیرد و این شهر توسط داعش سقوط کند، امکان وقوع «سربرنیتسای دیگر می‌رود.»

سرازیر شدن هواداران داعش به سوریه

اعزام پیشمرگه‌های کرد عراقی به کوبانی در حالی است که بیش از یک هزار مبارز خارجی هر ماه روانه سوریه می‌شوند. این نشان می‌دهد که حملات هوایی ایالات‌متحده نتوانسته از مهاجرت هواداران داعش به سوریه بکاهد. «گرِگ میلر» خبرنگار واشنگتن پست می‌نویسد: «شدت مهاجرت فعلی به سوریه نشان می‌دهد که حملات هوایی آمریکا نه تنها مانع مهاجرت افراطی‌ها به سوریه نشده، بلکه باعث خشم این گروه‌ها از مداخله آمریکا در کشوری اسلامی شده و بر سیل مهاجرت آنها افزوده است. یک مقام اطلاعاتی آمریکا هم به شرط فاش نشدن نام اعلام کرد که «سیل مهاجرت افراطی‌ها به سوریه هنوز ادامه دارد و این روند در حال افزایش است.» این مقام آمریکایی اعلام کرد که احتمالا ارزیابی‌های سیا و سازمان‌های جاسوسی آمریکا درست نبوده است. آمارها نشان می‌دهد که در سال گذشته تعداد کل مبارزان در سوریه ۱۶ هزار نفر بود و این رقم از تعداد مبارزان در دهه ۸۰ در افغانستان هم پیشی گرفته است. آمارهای رسمی ایالات‌متحده نشان می‌دهد که از جمعیت ۱۶ هزار نفری داعش در سوریه و از کل نیروی ۳۰ هزار نفری داعش تنها ۴۶۰ نفر در حملات هوایی کشته شده‌اند و ۶۰ نفر نیز از نیروهای جبهه النصره تلف شده‌اند. حملات هوایی آمریکا و متحدانش در عراق و سوریه به بیش از ۶۰۰ مورد حمله رسیده است. سخنگوی پنتاگون اعلام کرد که حملات نیروهای ائتلاف «در حال مختل کردن عملیات‌های داعش است» اما تصریح کرد که زمین‌گیر کردن کامل آنها «مدت‌ها طول می‌کشد.»

احتمال تشدید درگیری‌ها در کوبانی

گزارش‌ها حاکی است که اعزام پیشمرگه‌های کرد عراقی باعث اعزام تعداد بیشتری از نیروهای داعش به سوریه خواهد شد و احتمال تشدید درگیری‌ها در کوبانی در روزهای آینده می‌رود. «جف وایت» محقق موسسه واشنگتن می‌گوید: داعش در حال تقویت مواضع خود در کوبانی است و چشم‌انداز درگیری‌های بیشتر دور از انتظار نیست. او می‌گوید اگرچه کوبانی اهمیت چندانی برای آمریکا ندارد، اما از دو زاویه برای آمریکا اهمیت دارد: یکی اینکه فرصتی برای نابودی داعش به آمریکا می‌دهد و دیگر اینکه درگیری برای نجات کوبانی جنبه‌ای «حیثیتی» برای غرب یافته؛ چرا که سقوط این شهر نشان از ناکارآمدی حملات غرب به این گروه دارد.

تغییر سیاسی در ترکیه

تصمیم ترکیه برای عبور پیشمرگه‌های کرد نوعی «تغییر سیاسی چشمگیر» در سیاست این کشور تلقی می‌شود. ترکیه مبارزان کرد سوری را شاخه‌ای از پ.ک.ک می‌داند که ۳۰ سال است با دولت مرکزی ترکیه در حال جنگ هستند. اوایل همین ماه اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرده بود که کردهای سوری و داعش هیچ فرقی با هم ندارند و «هر دو تروریست هستند.» سیاست عدم مداخله ترکیه در تحولات کوبانی، اعتراضات کردهای این کشور را برانگیخت. کردهای ترکیه حدود ۲۰ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. با تشدید این درگیری‌ها عبدالله اوجالان هشدار داد در صورت سقوط کوبانی، «اردوغان به عزا خواهد نشست.» کارشناسان اقدام ترکیه برای عبور کردهای عراقی را تغییر سیاسی چشمگیری در سیاست خارجی این کشور پس از روی کار آمدن دولت جدید در این کشور می‌دانند.