کاهش فاصله قیمتی بین بورس و بازار

محمد‌حسین بابالو: روز دوشنبه عرضه‌های پلیمرها از تنوع بالایی برخوردار بود که در کنار این پراکندگی گریدها شاهد کاهش آرام حجم برخی از عرضه‌های خاص نیز بودیم، اما به‌صورت کلی روز مطلوبی برای عرضه‌های محصولات پلیمری نامیده می‌شود. افزایش جذابیت پلی‌اتیلن‌های سنگین تزریقی در کنار افزایش قیمت این نوع پلیمرها در بازار داخلی، توجه بازار به پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۱۹۰ آریاساسول که باعث شد فاصله قیمتی بین بورس و بازار تقریبا از بین برود، رقابت بر سر پلی‌پروپیلن‌های نساجی و برای گریدهای HP۵۵۲R، HP۵۵۰J و V۳۰S، پلی‌پروپیلن شیمیایی C۳۰G، پلی‌استایرن‌های انبساطی ۳۰۰ و ۴۰۰ (همچون گذشته)، ادامه رکود نسبی برای اغلب پلیمرها، تزریق شوک قیمتی از سوی افزایش قیمت دلار (که تاثیر چندانی بر بازار نگذاشت) و برخی ویژگی‌های فنی عرضه‌ها را می‌توان مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار دانست. با توجه به کاهش نسبی فاصله قیمتی بین بورس و بازار مخصوصا برای پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم به نظر می‌رسد جذابیت خرید برای این قبیل کالاها از بورس کالا در حال کاهش بوده که نیاز به دقت و بررسی دارد. روز گذشته شاهد عرضه گسترده محصولات پلیمری بودیم تا جایی که به نسبت هفته‌های قبل از تنوع و جذابیت بالاتری برخوردار بود. پلی‌اتیلن سنگین بادی BL۳، پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۲ و EX۳، پلی‌اتیلن سبک خطی AA ۰۲۰۹، پلی‌اتیلن سبک خطی AA ۲۲۵۰۱، پلی‌اتیلن سنگین دورانی UA ۳۸۴۰، پلی‌اتیلن سبک خطی دورانی UV ۳۲۶۰۴، پلی‌پروپیلن‌های نساجی گریدهای V۳۰S، F۳۰G، V۷۹S، HP۵۵۰J، HP۵۵۲R، RG۱۱۰۲K، ۱۱۰۲L، PYI۲۵۰، RG۱۱۰۲XK، RG۱۱۰۲XL، ZH۵۵۲R، HP۵۵۲R، ZH۵۱۵MA، پلی‌پروپیلن شیمیایی C۳۰G، EPC۴۰R، ZH۵۰۰M، ZB۳۳۲C، ZR۲۳۰C، پلی‌استایرن انبساطی گریدهای ۳۰۰، ۴۰۰، پلی‌استایرن معمولی ۱۵۴۰، پلی‌استایرن مقاوم ۷۲۴۰، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی EA ۵۶۲۰، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی ۶۰۵۱۱، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی ۵۲۵۱۸، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی UV ۶۰۵۰۷، پلی‌اتیلن سنگین لوله CRP۱۰۰N، پلی‌اتیلن سنگین فیلم HF۵۱۱۰، پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۱۹۰ بخشی از عرضه‌های محصولات پلیمری را در روز گذشته تشکیل می‌دادند.

همان گونه که در گذشته به آن اشاره شد، احتمال افزایش عرضه به بازارهای داخلی به دلیل کاهش جذابیت صادرات وجود دارد. این رویکرد دقیقا در حال خودنمایی است، زیرا عرضه‌های روز گذشته تنوع و حجم بالایی داشت که به نسبت هفته‌های قبل افزایش مطلوبی را تجربه کرد. حجم بزرگی از عرضه‌ها به گریدهای سنگین تعلق داشت که در روزهای قبل با افزایش قیمت در بازار رو به رو شدند که انتظار بالابودن جذابیت را در بورس کالا تقویت می‌کرد. در بازارهای جهانی قیمت نفت هنوز هم در مسیر کاهش است تا جایی که حتی به ۶۵ دلار در هر بشکه یا کمترین حد در پنج سال اخیر نیز برای نفت سبک آمریکا رسیده است. اگر نرخ نفت را پتانسیلی برای تعیین قیمت محصولات پتروشیمی در آینده بدانیم باید انتظار کاهش ۳۰ درصدی قیمت محصولات پتروشیمی را به نسبت روزهای اوج آن در بازارهای جهانی داشته باشیم. این در حالی است که نرخ ارز هم در بازار آزاد هم‌اکنون و از سطح قیمتی ۳۲۵۰ تومان تاکنون بیش از ۷ درصد افزایش داشته، اما افت بیشتر قیمت نفت باعث خواهد شد تا این جهش قیمتی باز هم سودآوری عرضه‌های صادراتی را کاهش دهد. در صورت کاهش قیمت دلار (که چندان هم دور از ذهن نیست) سودآوری عرضه‌های صادراتی باز هم کاهش خواهد یافت.

در بازار داخلی شرایط تغییر چندانی نداشته است. هنوز هم قیمت پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم در حال کاهش است و این روند نزولی شاید ادامه یابد. در هر صورت باید پذیرفت که قیمت‌های گذشته تا حدودی بالابوده و روند نزولی فعلی را می‌توان یک اصلاح قیمتی دانست نه یک سقوط در بازار. البته با توجه به افزایش شدید قیمت دلار در بازار داخلی انتظار محدودی برای افزایش قیمت‌ها به چشم می‌خورد ولی گمانه زنی بانک مرکزی برای کاهش قیمت‌ها و بازگشت ثبات به بازار ارز در کنار ضعف مبرم تقاضا دورنمای مثبتی را پیش روی بازار قرار نمی‌دهد. از سویی شنیده‌ها حکایت از آن دارد که تغییری در مرزهای عراق برای محموله‌های صادراتی کشور به‌وجود نیامده و این شرایط به ضعف مبرم تقاضا برای محصولات پلیمری با محوریت پلی‌اتیلن‌های ساده می‌افزاید.

هم‌اکنون بهای تمام شده پلیمرها مخصوصا پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم در بورس کالا با قیمت‌های پیشنهادی در بازار داخلی تفاوت چندانی ندارد. با احتساب ۸ درصد مالیات بر ارزش افزوده، ۲۶۲/۰ درصد برای کارمزد بورس و کارگزاری‌ها و همچنین احتساب هزینه حمل بین ۵۰ تا ۱۰۰ تومان در هر کیلوگرم از مبدأ تا بازارهای داخلی و محلی مثلا انبار تهران می‌توان قیمت تمام شده محصولات پلیمری را محاسبه کرد. این جدول به ترتیب زمان عرضه، از ابتدای آذرماه تاکنون تنظیم شده است.

توجه به جدول زیر نشان می‌دهد که هم‌اکنون فاصله قیمتی بین بورس و بازار شدیدا کاهش داشته و جذابیت خرید از بورس را تضعیف خواهد کرد. این شرایط که جذابیت عرضه به‌صورت مستقیم توسط تولیدکنندگان بزرگ در بازار را افزایش خواهد داد می‌تواند جایگاه بورس را تضعیف کرده و به کاهش درآمدهای مالیاتی دولت نیز منجر شود، البته در صورت توجه مسوولان به این احتمال، می‌توان انتظار ریزش قیمت‌ها در بورس را داشت، زیرا حجم فروش عرضه‌کنندگان اصلی کاهش خواهد یافت و ساده ترین اقدام برای جلب توجه خریداران هم کاهش قیمت‌ها خواهد بود.

پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم گریدهای ۰۱۹۰، ۰۲۰۰ و ۰۰۷۵ تنها کالاهایی بودند که با رقابت و افزایش قیمت در بورس کالا رو‌به‌رو شدند، البته پس از افت مجدد قیمت‌ها اهمیت این رخداد تا حدودی کاهش یافته است. البته افزایش قیمت پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۱۹۰ پتروشیمی آریا ساسول در روز گذشته نکته قابل توجه بازار تلقی می‌شود که این افزایش فاصله قیمتی بین بورس و بازار را شدیدا کاهش داد.