اختلاف‌ واشنگتن-پاریس بر سر مذاکرات هسته‌ای

گروه دیپلماسی: در شرایطی که قرار است تیم هسته‎ای ایران و اعضای گروه ۱+۵ چهارشنبه ۲۶ آذرماه در شهر ژنو سوییس دور جدیدی از مذاکرات فنی و کارشناسی در سطح معاونان را آغاز کنند، خبرگزاری فرانسه از اختلاف‌نظر شدید آمریکا و فرانسه در مذاکرات هسته‌ای با ایران خبر داد. خبرگزاری فرانسه با اشاره به اختلاف مواضع شدید واشنگتن و پاریس در مذاکرات هسته‌ای با ایران، اختلاف‌نظر این دو کشور را به سان مسابقه «شمشیربازی» خواند. به نوشته این خبرگزاری، فرانسه سال‌ها است که در بین اعضای گروه ۱+۵ سخت‌ترین مواضع را دارد، اما در مجامع جهانی پاریس و واشنگتن تلاش دارند خود را بهترین کشورها در مسیر حصول توافق تاریخی هسته‌ای با ایران نشان دهند. این در شرایطی است که دو کشور پشت درهای بسته به سختی سرخوردگی خود را پنهان می‌کنند. به گزارش خبرگزاری فارس و براساس این گزارش، باوجود نبود اطمینان لازم در حصول توافق با ایران با گذشت ساعت‌ها مذاکره، نبود اعتماد بین آمریکا و فرانسه به‌عنوان ۲ کشور مهم حاضر در مذاکرات هسته‌ای با ایران، منجر به تضعیف جبهه گروه ۱+ ۵ خواهد شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه یکی از دغدغه‌های فرانسه تاسیسات هسته‌ای آب سنگین اراک است و این کشور خواهان نظارت شدیدتر بر مراکز هسته‌ای ایران و از بین بردن گسترده مراکز اتمی این کشور است. فرانسه از آغاز مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ همواره مواضع سخت‌گیرانه‌تری را نسبت به دیگر کشورهای مذاکره‌کننده در قبال برنامه هسته‌ای ایران داشته است. از همین رو آمریکا تاکنون در جریان مذاکرات هسته‌ای تلاش کرده است تا مواضع این کشور را در برابر ایران ملایم‌تر کند. شاید یکی از دلایل این مواضع سخت‌گیرانه در قبال ایران نزدیکی این کشور به رژیم صهیونیستی از یکسو و از سوی دیگر نزدیکی پاریس به کشور عربستان به‌عنوان یکی از کشورهایی باشد که از آغاز مذاکرات نگران به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و ۱+۵ و توافق جامع بوده‌اند.

مذاکرات بدون ظریف و اشتون

در همین حال همزمان با گذشت نزدیک به ۳ هفته از پایان آخرین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ در وین، عباس عراقچی اعلام کرده که ۲۶ آذر (۱۷ دسامبر) معاونان وزرای امور خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ در ژنو با هم دیدار می‌کنند. محمدجواد ظریف و کاترین اشتون در این دور از مذاکرات حضور نخواهند داشت. آمریکا و اتحادیه اروپا نیز جداگانه ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران در ۱۷ دسامبر در ژنو را تایید کردند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه آمریکا، وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه این کشور در رأس تیم مذاکره‌کننده آمریکا در قالب گروه ۱+۵ روزهای ۱۵ و۱۶ دسامبر در ژنو با مقامات ایرانی دیدار و گفت‌وگو می‌کند. این دیدار دوجانبه در راستای مذاکرات هسته‌ای گروه ۱+۵ خواهد بود. همچنین در بخشی از این دیدار دوجانبه هلگا اشمید معاون کاترین اشتون شرکت خواهد کرد. همچنین ۱۷ دسامبر شرمن در نشست معاونان وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ شرکت می‌کند. تیم مذاکره‌کننده آمریکا متشکل از رابرت مالی مدیر ارشد امور ایران، عراق و کشورهای خلیج‌فارس، جیمز تیمبی مشاور ارشد معاون کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی، پل ایروین رئیس عدم اشاعه، نول‌‌های اسمیت مشاور حقوقی وزارت امور خارجه، کوین ویل رئیس دفتر راستی‌آزمایی هسته‌ای و امنیت از وزارت انرژی، فلیسیا سوئیندلز مشاور سیاسی تحریم‌ها از وزارت خزانه‌داری و جولیا جاکوبی دستیار ویژه وزارت امور خارجه است.

تکذیب پرداختن به بحث موشکی

اما در حالی که تنها چند روزی به آغاز مجدد گفت‌وگو‌ها باقی است، یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران اظهارات سیدمحمود نبویان، نماینده مجلس شورای اسلامی در مورد توافق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای برای پرداختن به بحث موشکی در مذاکرات را ناصحیح دانست و تاکید کرد که این‌گونه سخنان در چارچوب موارد تهدیدزای جدی برای امنیت ملی کشور تلقی می‌گردد. پیش‌تر نبویان در گفت‌وگویی تفصیلی با وب‌سایت رجانیوز ضمن انتقاد شدید از عملکرد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران تاکید کرده بود: «مقام معظم رهبری تصریح فرمودند که پرداختن به بحث موشکی ایران احمقانه است. زیرا ما اگر موشک نداشته باشیم دیگر برای برخورد نظامی با ما مکث نمی‎کنند و این موشک‎ها است که دشمن را سر جایش نشانده است. البته آنها آمدند دست گذاشتند که این موشک‎ها باید از بین برود.» نبویان در ادامه با انتقاد از این موضوع که چرا مذاکره‌کنندگان، روند مذاکرات را به مجلس گزارش نمی‎دهند، گفت خانم شرمن در یکی از مصاحبه‎هایش که پس از مذاکرات انجام داده است در واکنش به این سخنان رهبری گفته است: «چه چیزی ابلهانه است؟ چه چیزی احمقانه است؟ ظریف و عراقچی آمدند تعهد کردند و امضا کردند که ما باید به بحث موشکی ایران بپردازیم.» ادعای این نماینده مجلس ایران در شرایطی است که تاکنون هیچ خبری درباره این اظهارات وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا در رسانه‌ها منتشر نشده است. پیش تر نیز پس از مذاکرات وین ۴، حرف و حدیث‎هایی مطرح شده بود مبنی بر اینکه ایران و آمریکا در مذاکرات بر سر بحث در مورد مسائل موشکی توافق کرده‌اند. در آن زمان این ادعاها بلافاصله توسط اعضای تیم هسته‌‎ای ایران تکذیب شد. همچنان‌که سیدعباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران در سخنانی با بیان اینکه کشورهای ۱+۵ به دلیل وجود بحث موشکی در قطعنامه، اصرار به مذاکره دارند، گفت: «به آنها اعلام کرده‌ایم که سیستم‌های دفاعی کشورمان غیرقابل مذاکره است.»

راه ما در مذاکرات دشوار است

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز روز گذشته در سخنانی در خصوص مذاکرات هسته‌ای با بیان اینکه ما در چارچوب اصول نظام حرکت کرده و از این راه دست بر نخواهیم داشت، گفت: «راه ما در مذاکرات دشوار است زیرا به دشمنان ملت نمی‎توان اعتماد کرد و امروز طرف‌های غربی از روی ناچاری به پای میز مذاکره آمده‌اند، اما در این راه پرپیچ و خم با تلاش مضاعف به اهداف خود خواهیم رسید.» به گفته روحانی، دشمن همواره به شیوه‌های گوناگون علیه ملت ایران اقدام کرده و امروز با توطئه‌ای به نام تحریم علیه مردم وارد صحنه شده است که باید از این موضوع عبور کنیم و این جز با همیاری و همکاری مردم امکان‌پذیر نیست.

امکان توافق در ۳ یا ۴ ماه

همزمان با تعیین زمان دور جدید مذاکرات، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه می‎گوید امکان رسیدن به توافق نهایی میان ایران و ۱+۵ ظرف ۳ یا ۴ ماه آینده وجود دارد. به گزارش «ایرنا» به نقل از راشاتودی، ریابکوف روز جمعه ابراز امیدواری کرد که گروه ۱+۵ و ایران در دور جدید از گفت‌وگوهای هسته‌ای که قرار است ۱۷ دسامبر جاری (۲۶ آذرماه) در ژنو برگزار شود، گام‎های مطلوبی را به جلو بردارند.

انتقاد نجفی از آژانس

از دیگر سو و در شرایطی که طرف‌های مذاکره‌کننده در حال آماده شدن برای حضور در مذاکرات کارشناسی و فنی ژنو هستند برخی اختلافات میان ایران و آژانس بر سر سایت ادعایی در مریوان خبرساز شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که برای بازرسی تاسیسات اتمی ایران به ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار یورو بودجه بیشتر نیاز دارد. همزمان رضا نجفی نماینده دائم ایران در آژانس می‏گوید ظاهرا آژانس با ارسال ایمیلی به خبرگزاری رویترز پیشنهاد بازدید از سایت ادعایی در مریوان را رد کرده است. نجفی با اعلام این مطلب به «ایسنا» و با اشاره به خبر خبرگزاری رویترز مبنی بر اینکه آژانس پیشنهاد بازدیدش از سایت ادعایی در مریوان را رد کرده است، گفت: «آژانس نمی‎تواند فقط با ارسال یک ایمیل برای یک خبرگزاری از مسوولیت خود شانه خالی کند. بلکه آژانس باید پس از پیشنهاد ایران خیلی سریع تیم خود را اعزام می‌کرد، نه اینکه پیشنهاد ایران را رد کند آن هم به شکلی غیررسمی.» نجفی تاکید کرد اکنون تنها راه این است که آژانس به طور کاملا بی‌طرفانه و به صورت حرفه‎ای اعلام کند که اطلاعات داده شده توسط یک کشور یا کشورهای عضو درخصوص آزمایش‌های انفجاری در سطوح بالا در منطقه مریوان غلط بوده است. همچنین نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه در نشست شورای حکام با اشاره به اتهامات و اظهارات نماینده کانادا در آژانس گفت: «ایران به‌طور کامل با آژانس همکاری کرده و بیشتر اقدامات عملی مورد توافق را به انجام رسانده است.»

بعید است کنگره تحریم جدید تصویب کند

در عین حال سیدحسین موسویان، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در گفت‌وگو با «ایرنا» راجع به احتمال تصویب تحریم‎های جدید کنگره علیه ایران گفت بعید می‎دانم کنگره آمریکا تا مارس ۲۰۱۵ قطعنامه جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب کند زیرا قرار بر این است دو طرف تا مارس روی اصول و کلیات توافق‌نامه جامع به نتیجه نهایی برسند. او همچنین در پاسخ به این پرسش که فضای سیاسی داخلی آمریکا نسبت به گفت‌وگو با ایران چگونه دیده می‎شود، گفت: «فضای عمومی و مردم آمریکا به نفع مذاکرات است.» همچنین به گفته موسویان، اوباما با کنگره بر سر مسائل بسیاری اختلاف دارد که مساله تحریم‎های ایران یکی از آنها است. در ادامه عضو سابق تیم هسته‌ای تاکید کرد: «لغو تحریم‌ها توسط کنگره معمای پیچیده‌‌ای است که من نگران بودم اما به این هم خوش‌بین هستم که کنگره آمریکا تا چند سال آینده تحریم‎ها را لغو کند.»