خط قرمز حریم شهری

مهندس‌علیرضا قهاری رئیس انجمن مفاخر معماری ایران براساس قوانین و ضوابط شهر تهران، حد یا خط قرمز تراز ساخت‌و‌ساز در ارتفاعات تهران تا ارتفاع حداکثر ۱۸۰۰متر بالاتر از سطح دریاست و ساخت‌وساز خارج از این محدوده و در زمین‌هایی با ارتفاع بیش از تراز ۱۸۰۰ متر، غیرقانونی است.اما آنچه از سال‌های قبل مشاهده می‌شود این است که بخشی از ساخت‌و‌سازهایی که طی سال‌های اخیر در ارتفاعات شمالی تهران انجام شد، با خط قرمز تراز مشخص‌شده منطبق نیست.این عدم انطباق هم در برخی موارد به صورت عمدی و در برخی دیگر سهوی بوده است.به این ترتیب، در بعضی از این ساخت‌و‌سازها با استناد به اینکه تراز در این مناطق در زمان صدور مجوز ساخت‌و‌ساز و دریافت پروانه، به خوبی و به درستی شناسایی نشده، اجازه ساخت برای این ساختمان‌ها صادر شده است. اما در برخی موارد دیگر که ساخت‌و‌سازهای غیر قانونی به صورت عمدی بالاتر از تراز ۱۸۰۰ متر انجام گرفته است افرادی بدون مجوز، در شکل حاشیه‌نشینی، در ارتفاعات شمال تهران ساکن شده‌اند.با این وجود برای هیچ‌کدام از این دو حالت دلیل منطقی وجود ندارد، به این خاطر که اگر کنترل‌ها و اعمال نظارت‌های کافی و به موقع از سوی شهرداری و سایر مراجع ذی‌ربط در ارتباط با این گروه از ساخت‌و‌سازها صورت گرفته یا اساسا در این زمینه خلط مبحث نشده بود - نظیر کنترل‌های شدیدی که در سایر مناطق پایتخت برای رعایت ضوابط شهرسازی و ساخت‌و‌ساز صورت می‌گیرد - هم اکنون شاهد این ناهنجاری‌ها نبودیم.

البته، این گونه ساخت‌و‌سازها که از خط قرمز حریم شهری تهران عبور کرده‌اند در تمامی مناطق واقع در ارتفاعات پایتخت وجود ندارد و تنها در برخی مناطق می‌بینیم این نوع ساخت‌و‌سازها انجام شده است.با این حال، حتی در مناطقی که چند مورد از این ساخت‌وسازها خارج از حریم شهری و متجاوز از تراز ۱۸۰۰متر صورت گرفته است، افراد دیگری نیز به پشتوانه و دلگرمی ساخت وسازهای قبلی، اقدام به ساختمان‌سازی در کنار آنها کرده‌اند.البته این ساخت‌وسازها خارج از حریم مشخص‌شده، تنها مربوط به بخش خصوصی نیست چنان‌که در برخی مناطق می‌بینیم بعضی نهادهای عمومی هم بالاتر از ارتفاع ۱۸۰۰ متر اقدام به ساخت‌و‌ساز کرده‌اند.با این وجود از آنجا که تخریب این واحدها کار دشوار و عملا نشدنی است، حداقل اقدامی که شهرداری و مراجع ذی‌ربط در این مورد می‌توانند انجام دهند این است که از حالا با تجدیدنظر در محدوده شمالی شهر تهران منطبق بر تراز ۱۸۰۰ متر، از ادامه این ساخت‌و‌سازها جلوگیری کنند.

اینکه مسوولان رسیدگی به این ساخت‌و‌سازها اعلام کنند که این گروه از ساخت‌و‌سازهای بی‌ضابطه در تهران بسیار کمتر از قبل شده است خیلی اظهار نظر موجهی نیست چرا که مدیریت شهری می‌تواند با یک عزم و اراده جدی، این ساخت وسازها را به طور کامل متوقف کند.برای این منظور هر چند ممکن است این اقدام با قدری فشار صورت بگیرد اما عزم مدیریت شهری در این زمینه می‌تواند تخلف را به طور کامل از بین ببرد.البته این مطالبه را در وهله اول با شورای شهر تهران باید مطرح کرد و از شورای شهر باید درخواست کرد تا به نمایندگی از مردم مدافع حقوق شهروندی آنها در این گروه از تخلفات باشد.به هر حال شورای شهر به عنوان مرجع رسیدگی به تخلفات صورت گرفته در شهر باید نقش مهم و کلیدی خود را در این گروه از ناهنجاری‌ها ایفاگر باشد.در واقع نمی‌توان انتظار داشت با رها کردن برخی تخلفات و عدم رسیدگی به آنها، مشکلات موجود در این زمینه از بین برود.