گروه بازار پول: قیمت دلار روز گذشته از کانال ۳۴۰۰ تومان عبور کرد و وارد کانال ۳۵۰۰ تومان شد. ورود شاخص بازار ارز به کانال ۳۵۰۰ تومان باعث شد بخشی از هیجان بازار که در ساعات اولیه فعالیت بازار مشاهده شده بود، رفع شود. دلار روز سه‌شنبه روی سطح قیمتی ۳۴۸۵ تومان ایستاد تا تغییر کانال روز چهارشنبه به کاهش دامنه نوسانات این روز کاری کمک کند. دامنه نوسانات روزانه دلار چهارشنبه نسبت به روزهای ابتدایی هفته کمتر شد. عوامل اصلی کاهش دامنه نوسانات شاخص بازار ارز را تغییر تاکتیک سیاست‌گذار در نحوه عرضه ارز به بازار و همچنین چگونگی مدیریت نوسانات موجود عنوان کرده‌اند.

تغییر روند شروع

دلار روز گذشته معاملات را با قیمت ۳۴۸۵ تا ۳۴۹۰ تومان آغاز کرد. این قیمت در حالی ثبت شد که در دو روز ابتدایی هفته جاری، بهای دلار با قیمت‌هایی بالاتر از قیمت بعدازظهر روز پیش از آن کار خود را آغاز ‌کرده بود. این افزایش تحت‌تاثیر تحرکات بازیگران غیررسمی صورت می‌گرفت که در ساعات پایانی و خلوت بازار با انجام معاملات محدود و جوسازی قیمتی زمینه رشد بهای این ارز در روز بعد را فراهم ‌می‌کردند. در واقع بازیگران غیررسمی تمام تلاش خود را می‌کردند که نرخ روز بعد بازار با قیمت‌های بسته شده آنها آغاز شود. این بازیگران با اعلام برخی نرخ‌های آینده و بالاتر از قیمت روز بازار، زمینه روانی بالا رفتن قیمت‌ها را ایجاد می‌کردند اما به‌نظر می‌رسد اقدامات نهاد سیاست‌گذار در دو روز اخیر که جزئیات آن را در گزارش پیشین «دنیای اقتصاد» خوانده‌اید، تا حدودی اثر تحرکات بازیگران غیر‌رسمی را کاهش داده است. بهای دلار در ابتدای روز چهارشنبه کار خود را با اختلاف کمی نسبت به روز سه‌شنبه آغاز کرد، اما دلار تحت‌تاثیر عواملی که به آنها اشاره خواهد شد تا ساعت یک بعدازظهر از مرز ۳۵۰۰ تومان گذشت و در نهایت به قیمت ۳۵۱۰ تومان رسید. چنان که اشاره شد انتقال نوسان به کانال بالاتر به آرام‌تر شدن روند بازار کمک کرد. هر سکه بهار آزادی نیز روز گذشته با بهای ۹۹۶ هزار تومان معامله شد که افزایشی ۲ هزار تومانی نسبت به روز سه‌شنبه را نشان می‌داد.

تغییر تاکتیک در بازار ارز

بازار ارز از ابتدای هفته جاری صحنه تقابل برخی از صرافی‌های بانک‌ها و بازیگران غیررسمی است و دلار قیمت خود را تحت‌تاثیر این دو نیروی ناهمسو تنظیم می‌کند. در پنجمین روز هفته، نهاد سیاست‌گذار تاکتیک خود را تغییر داد و با آرایش جدیدی به بازار ارز وارد شد؛ درحالی‌که روز سه‌شنبه برخی از صرافی بانک‌ها با ۶۰ تومان اختلاف نسبت به نرخ بازیگران غیررسمی به فروش ارز خود پرداختند، دیروز اختلاف نرخ فروش این صرافی‌ها با بازیگران غیررسمی به

۵ تا ۱۰ تومان رسید. این اختلاف جزیی تا حدودی نشان‌دهنده این است که سیاست‌گذار برای مدیریت بازار رو به عرضه ارز با اختلاف کم قیمتی آورده است تا نوسان‌ها را با این تاکتیک جدید کنترل کند. در نظام‌های ارزی شناور مدیریت شده نهاد سیاست‌گذار در مواقع نوسانات کوتاه‌مدت سعی می‌کند با خرید و فروش ارز به تنظیم عرضه و تقاضا بپردازد و به این ترتیب نوسانات کوتاه‌مدت بازار را مدیریت کند. در این بین گروهی از کارشناسان پیشنهاد می‌کنند نهاد سیاست‌گذار به جای عرضه ارز با قیمت‌های پایین‌تر از نرخ فروش بازار به انجام معاملات دو سویه بپردازد و با انجام هم‌زمان عملیات خرید و فروش نامحدود نوسانات کوتاه‌مدت بازار را کنترل کند. به گفته این کارشناسان بهتر است سیاست‌گذار ارزی هنگام نوسانات، هم‌زمان اقدام به خرید نامحدود ارز با قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار و فروش نامحدود آن با قیمت‌هایی کمی بالاتر از قیمت بازار کند و از این طریق به کنترل نوسانات و سطح قیمتی بپردازد.

به هر حال در مورد روند افزایشی روز گذشته، برخی از فعالان بازار افزایش قیمت دلار را ناشی از آثار روانی کاهش قیمت نفت، ریزش شاخص بازار سهام و تحرکات بازیگران غیررسمی عنوان می‌کنند. به اعتقاد آنها افت بهای نفت به زیر ۶۰ دلار و احتمال کاهش بیشتر آن، از عواملی است که موجب انتظار برای افزایش بیشتر قیمت‌ها شده است. در حالی که در صورت کاهش قیمت نفت و منابع ارزی حاصل از آن نهاد سیاست‌گذار می‌تواند با مجوز مجلس از صندوق توسعه ملی برداشت کند و نیازهای ارزی خود را برطرف کند. همچنین واریز ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های بلوکه شده به حساب‌های بانک مرکزی از دیگر امکانات دولت برای رفع نیازهای ارزی است.