دریک نشست مشترک مطبوعاتی در کاخ سفید مطرح شد
اوباما – کامرون مقابل کنگره
دنیای اقتصاد: همزمان با رایزنی‌های فشرده محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با همتایان خود در قلب اروپا، در آن سوی اقیانوس اطلس و در کاخ سفید، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالاتمتحده در یک نشست مطبوعاتی مشترک با دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا بار دیگر بر مخالفت خود با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران از سوی کنگره مخالفت و تاکید کرد که باید به مذاکرات فرصت داد؛ موضعی که کامرون هم آن را تایید کرد. اوباما اضافه کرد که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، از کنگره خواهد خواست تا سختگیری علیه ایران را تشدید کند.
مخالفت اوباما و کامرون با تشدید تحریم‌ها علیه ایران
سعیده‌سادات فهری: در حالی که از روز چهارشنبه، چهار دور گفت‌وگوی فشرده میان محمدجواد ظریف و جان کری، وزرای خارجه ایران و ایالاتمتحده در ژنو و پاریس برگزار شد و گفت‌وگوهای جدی مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی ادامه دارد، یکبار دیگر باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالاتمتحده به کنگره آمریکا هشدار داد که در صورت تصویب لایحه تشدید تحریم‌های ایران، آن را وتو خواهد کرد. او در عین حال احتمال دستیابی به توافق با ایران را کمتر از ۵۰ درصد دانست. در آستانه برگزاری نشست نهایی میان معاونان وزیران خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ در شهر ژنو سوئیس، عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی، فضای مذاکرات را جدی توصیف کرد اما همزمان تاکید کرد که هنوز برای قضاوت در‌مورد پیشرفت مذاکرات زود است.
اوباما که در یک کنفرانس خبری مشترک با دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا حضور یافته بود، تاکید کرد که تحریم‌های جدید «امکان دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک برای پرونده هسته‌ای ایران را به مخاطره می‌اندازد» و آن را به یکی از «دشوارترین و طولانی‌ترین مشکلات امنیت ملی آمریکا» تبدیل می‌کند که این کشور با آن مواجه بوده است. کامرون نیز با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران مخالفت کرد و گفت که مذاکرات نیازمند زمان و شرایط مناسب برای موفقیت است. او افزود: «ما کاملا متعهد هستیم که از امکان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنیم.»
سخنان اوباما و کامرون در مخالفت با اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران در شرایطی بیان می‌شود که کنگره جدید آمریکا که در کنترل جمهوری‌خواهان است در تلاش برای تصویب لایحه‌ای است که در صورت دست نیافتن به توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵، تحریم‌ها علیه تهران را افزایش می‌دهد. این لایحه در کنگره پیشین به دلیل مخالفت دموکرات‌ها و کاخ سفید به رای گذاشته نشد. در این شرایط باراک اوباما تاکید دارد که تشدید تحریم‌های ایران می‌تواند واکنش منفی شرکای بین‌المللی آمریکا را نیز به دنبال داشته باشد، موضوعی که نخست‌وزیر بریتانیا هم در این نشست خبری به‌طور تلویحی آن را تایید کرد. اوباما در ادامه سخنان خود به کنگره هشدار داد که اگر تحریم‌های ایران تشدید شود، ایران می‌تواند از آن به‌عنوان بهانه‌ای برای توقف گفت‌وگوها استفاده کند. به گزارش «ایرنا»، او خطاب به نمایندگانی از کنگره که در پی تحریم بیشتر ایران هستند، گفت: «چرا باید اقدامی کنیم که توافق‌ها خدشه‌دار شوند؟» اوباما تاکید کرد در صورتی که کنگره، کاخ سفید و مذاکره‌کنندگان را از مسیر مذاکرات دور کند، باید مسوولیت آن را بپذیرد و به مردم آمریکا پاسخگو باشد. او از نمایندگان کنگره خواست، بردبار باشند و تلاش برای تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران را متوقف کنند. اوباما در این نشست خبری ادامه داد: «کنگره باید بردباری نشان دهد. پیام اصلی من به کنگره این است.»
برپایی نشست خبری مشترک با کامرون شدید‌ترین تلاش کاخ سفید برای جلوگیری از تلاش قانون‌گذاران هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برای تصویب مجازات‌های جدید علیه ایران است.
پیش‌تر نیز اوباما طی دیدار پرتنشی که با رابرت‌منندز، نماینده دموکرات نیوجرسی و یکی از طراحان تحریم‌های جدید علیه ایران داشت تاکید کرد که از حق وتوی خود برای باطل کردن طرح صدور دور جدید تحریم‌ها علیه ایران پیش از پایان مذاکرات در تابستان امسال استفاده خواهد کرد. پیش‌تر و در روز نخست مذاکرات نیز ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود تصویب هرگونه لایحه در کنگره که موجب تحریم‌های جدید علیه ایران همزمان با ادامه مذاکرات هسته‌ای بین‌المللی شود از سوی رئیس‌جمهور آمریکا وتو خواهد شد.
احتمال دستیابی به توافق کمتر از 50درصد
نمایندگان گروه ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) و ایران تا اول ژوئیه ۲۰۱۵ (۱۰ تیر ۱۳۹۴) فرصت دارند تا به توافقی جامع و نهایی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران دست یابند. اوباما در ادامه نشست خبری‌اش با دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا با بیان اینکه طی ماه‌های آینده مشخص می‌شود که آیا ایران می‌تواند پاسخی مثبت به جامعه جهانی بدهد یا نه، احتمال دستیابی به توافق با ایران را کمتر از ۵۰ درصد دانست اما همزمان تاکید کرد که در شرایط کنونی همچنان هدف اصلی باید دستیابی به یک معامله دیپلماتیک با ایران باشد. رئیس‌جمهور آمریکا سپس تاکید کرد که اگر راه‌حل‌های دیپلماتیک در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران به شکست بینجامد، احتمال آنکه در نهایت، کار به تقابل نظامی بکشد، افزایش می‌یابد. با این حال اوباما اضافه کردکه دست نیافتن به توافق هسته‌ای الزاما به معنای آن نیست که واشنگتن به گزینه نظامی روی آورد. باراک اوباما با وجود ابراز مخالفت شدید خود با اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران در شرایط کنونی، تاکید کرد: «اگر ایران نتواند ما را مطمئن کند که در پی تسلیحات هسته‌ای نیست، من نخستین کسی خواهم بود که به سراغ تحریم‌های بیشتر میروم، اما اعمال این تحریم‌ها نیز تنها راه‌حل نیست.» به گفته اوباما، در این صورت او به کنگره خواهد گفت که شرایط را برای ایران سخت کنید. به گفته رئیس‌جمهور آمریکا در شرایط کنونی، این فرصت وجود دارد که موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران به‌گونه‌ای صلح‌آمیز حل‌وفصل شود، اما توافق احتمالی نیز به معنای آن نیست که «روابطی فوق‌العاده» با ایران شکل خواهد گرفت.
اوباما نمیخواهد انتظارات را بالا ببرد
امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر برجسته روابط بین‌الملل و متخصص امور ایالاتمتحده درباره مواضع اخیر اوباما به «دنیای اقتصاد» گفت: «از ماهها پیش روند پیگیری مذاکرات از سوی دولت اوباما تغییر نکرده و کاخ سفید معتقد است راهی که میروند صحیح است و اگر ایران براساس توافق ژنو عمل کند، امکان رسیدن به توافق وجود دارد.»
ابوالفتح معتقد است چون دولت باراک اوباما مبتکر گشوده شدن مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ است، نمیخواهد روند مذاکرات به دلیل تحریم‌های کنگره با مشکل و چالش مواجه شود. این تحلیلگر در ارزیابی صحبت اوباما مبنی بر اینکه شانس رسیدن به توافق کمتر از ۵۰ درصد است نیز گفت: «رئیس‌جمهور آمریکا از ابتدا این رویکرد را داشت و این به دلیل آن است که نمیخواهد انتظارات و خوشبینیها را بالا ببرد، زیرا در این صورت اگر توافقی حاصل نشود همه از آن به‌عنوان یک شکست سیاسی برای دولت یاد می‌کنند.» به گفته ابوالفتح حتی اگر مذاکره‌کنندگان پشت میز مذاکرات روند مثبت و رو به پیشرفتی را طی کنند باز هم رئیس‌جمهوری در افکار عمومی این‌طور القا می‌کند که هنوز راه زیادی تا رسیدن به توافق مانده است. او همچنین فضای مذاکرات را نسبت به دورههای گذشته مثبتتر ارزیابی می‌کند.
روند مذاکرات مثبت است
داوود هرمیداس باوند، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علوم و تحقیقات نیز ضمن مثبت ارزیابی کردن فضای این دور از مذاکرات به «دنیای اقتصاد» گفت که هشدارهای اوباما «اتمام حجت» او با کنگره است تا از هرگونه اقدام ناظر بر تحریم‌های جدید خودداری کند. او احتمال رسیدن به توافق سیاسی پیش از موعد تعیین شده را قابل انتظار دانست و ادامه داد که اگر فضای فعلی مذاکرات کارشناسی به صورت مثبت ادامه پیدا کند، زمینه مساعد برای گفت‌وگوهای وزیران خارجه ایران و ۱+۵ فراهم خواهد شد. باوند در عین حال پیش‌بینی اوباما مبنی بر احتمال زیر ۵۰ درصد حصول توافق را مطابق با شرایط فعلی میداند و میگوید در آینده و با پیشرفت مذاکرات، ارزیابیها نیز تغییر خواهد کرد.
گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه ایران و بریتانیا
در شرایطی که در آمریکا، باراک اوباما در تلاش برای راضی کردن کنگره جهت تصویب نکردن لایحه تحریم‌های جدید علیه ایران است، روز گذشته هیات‌های کارشناسی و معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا در ژنو برای سومین روز گفت‌وگوهای سخت و فشردهای را برگزار کردند؛ ریاست تیم مذاکره‌کننده آمریکایی را وندی شرمن به عهده دارد. امروز (یکشنبه) نیز معاونان وزیران خارجه سایر کشورهای ۱+۵ در ژنو به آنها خواهند پیوست و نشست نهایی را برگزار خواهند کرد. قرار است در کنار مذاکرات کارشناسی، وزیر خارجه ایران در ژنو با وزیران خارجه کشورهای ۱+۵ تلفنی گفت‌وگو کند. ظریف روز گذشته هم با فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا آخرین تحولات و مسائل مطرح در مذاکرات هسته‌ای را مورد بحث و بررسی قرار دادند. وزیر امور خارجه ایران شب گذشته به تهران بازگشت.
احتمال دیدار دوباره کری و ظریف
همزمان یک مقام مسوول در وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در هفتههای آینده بار دیگر با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو خواهند کرد. پس از سه دور مذاکره و رایزنی در ژنو، کری و ظریف روز جمعه نیز در پاریس با هم دیدار کردند. این دیدار در چارچوب تلاشهای جاری برای کاهش اختلافها بر سر برنامه هسته‌ای ایران انجام شد. ظریف پس از ژنو به برلین، بروکسل و پاریس رفت و با فرانک والتر اشتاین مایر همتای آلمانی خود، فدریکا موگرینی هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه گفت‌وگو و رایزنی کرد.
تاکید فرانسه بر توافق
رومن نادال، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه پس از دیدار ظریف و فابیوس که حدود ۴۵ دقیقه به طول انجامید، گفت: «این دیدار فرصتی بود تا فرانسه بار دیگر تاکید خود را برای رسیدن به توافقی که صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند، نشان دهد.» وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد: «مسائل مهمی درباره مذاکراتی که در راستای رسیدن به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران است، وجود دارد.» به گزارش «ایسنا» در بیانیه این وزارتخانه که بعد از دیدار وزرای خارجه ایران و فرانسه، منتشر شده، آمده است که فابیوس با ظریف درباره مسائل مهمی که بهتر است حل شود، گفت‌وگو کرد.
دیدار هیات ایرانی با ریابکوف و اشمید
همچنین روز گذشته و یک روز پیش از مذاکرات عمومی معاونان وزیر خارجه ایران و ۱+۵، اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نماینده این کشور در گروه ۱+۵ و هلگا اشمید، معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کردند. سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران روز گذشته از پیوستن فدریکا موگرینی از اتحادیه اروپا به مذاکرات خبر داد.
فضای مذاکرات جدی است
مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا در سطح معاونان وزیران خارجه روز گذشته در هتل ماندارین شهر ژنو ادامه داشت. عراقچی در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر درباره مذاکرات دوجانبه ایران با آمریکا گفت: بحثها ساعت مشخصی ندارند و هر قدر که نیاز باشد ادامه پیدا می‌کنند. در این دیدار سیدعباس عراقچی، تخت‌روانچی، وندی شرمن، ویلیام برنز و جیک سالیوان حضور دارند.
مذاکره‌کننده ایرانی درباره فضای مذاکرات دوجانبه با هیات آمریکایی نیز گفت: «فضای مذاکرات کاملا جدی است و اراده در دو طرف برای رسیدن به توافق وجود دارد، ولی مشکلات، فاصله‌ها و اختلاف‌نظرها نیز وجود دارد، در برخی موارد فاصله خیلی زیاد است و در برخی موارد نیز کم است. تلاش ما نزدیک کردن فاصله‌ها بین دو طرف است.» معاون وزیر امور خارجه ابراز امیدواری کرد که اگر اراده و حسن نیت لازم در طرف مقابل وجود داشته باشد، حصول به یک توافق امکان‌پذیر است.
برای قضاوت زود است
عباس عراقچی، نماینده ارشد ایران در مذاکرات هسته‌ای، در مصاحبه با خبرگزاری «کیودو» با بیان اینکه هنوز برای قضاوت در مورد پیشرفت مذاکرات زود است، گفت: دو طرف هنوز نتوانسته‌اند به فرمولی که برای همه قابل قبول باشد، دست یابند. به گزارش خبرگزاری فارس، عراقچی افزود: «همه طرف‌ها نیاز به کسب اطمینان دارند و وظیفه ما این است که به توافقی برسیم که قابل اتکا و پایدار باشد، به نحوی که همه بتوانند به آن اعتماد کنند.»
رآکتورهای آب سبک
عباس عراقچی در شرایطی از وجود اختلافات میان دو طرف خبر داده است که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که ساخت رآکتورهای جدید آب سبک در ایران خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و برنامه اقدام مشترک نیست. جف راستکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ادامه داد: «من نمی‌گویم ما نگرانی در این زمینه نداریم؛ اما تاکید می‌کنم ساخت رآکتورهای آب سبک خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت و برنامه اقدام مشترک نیست.»
راستکی روز جمعه در نشست خبری هفتگی درباره دیدار ظریف و کری در پاریس توضیح داد: از آنجا که وزیر امور خارجه آمریکا روی مساله هسته‌ای ایران تمرکز کرده است، آنها علاوه‌بر ژنو در پاریس نیز دیدار کرده‌اند. او افزود: «آنها به‌طور اتفاقی و همزمان در پاریس حضور داشتند و از این فرصت برای رایزنی‌های بیشتر درباره مساله هسته‌ای استفاده کردند.» وزیر امور خارجه ایران در این رابطه در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر از پیشنهاد کری برای مذاکرات خبر داد. ظریف گفت: «با توجه به اینکه وزیر امور خارجه آمریکا هم برای دیدار با وزیر امور خارجه فرانسه به پاریس سفر کرده بود، کری پیشنهاد داد تا مذاکراتی با هم در پاریس داشته باشیم.»
غنی‌سازی 60درصدی
همزمان با برگزاری دور جدید گفت‌وگوها در ژنو، رئیس‌جمهور آمریکا بارها به کنگره هشدار داده‌است که درصورت تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران آن را وتو خواهد کرد، یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از آماده بودن طرح مجوز به دولت برای غنی‌سازی ۶۰ درصدی در صورت ادامه تحریم‌ها خبر داد و گفت: اگر تحریم‌ها و زیادهخواهیهای آمریکا ادامه یابد، این طرح به هیات رئیسه مجلس ارائه می‌شود. به گزارش «ایرنا»، محمدحسن آصفری که از طراحان این طرح است افزود: «۲۰۵ نماینده مجلس شورای اسلامی طرحی فوریتی را امضا کرده‌اند که براساس آن اگر غربیها به‌ویژه آمریکا دست از زیاده‌خواهی خود بر ندارند و تحریم‌ها را دنبال کنند، به دولت اجازه داده می‌شود که غنی‌سازی ۶۰ درصدی را در جهت تامین سوخت زیردریایی و کارهای صنعتی انجام دهد.»
ارسال نظر