اصول گرمایش واحدهای مسکونی در فصل سرد
به‌رغم فعالیت‌ها، اقدامات و حساسیت‌هایی که طی سال‌های اخیر در خصوص رعایت استانداردها و ضوابط ایمنی در کاربرد وسایل و تاسیسات گرمایشی گازسوز صورت گرفته است اما همچنان همه ساله به‌خصوص در دو فصل پاییز و زمستان، مرگ خاموش از میان شهروندان و هموطنان ما قربانی می‌گیرد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، در سال 92 با رشد نزدیک 19 درصد شاهد فوت 828 نفر از هموطنان در اثر مسمومیت شدید با گاز مونواکسید کربن یا مرگ خاموش بودیم.رئیس کارگروه پیشگیری از مرگ‌های خاموش در انجمن ملی جامعه ایمن، در این باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: بر اساس گزارش سازمان آتش‌نشانی تهران، در 22 دی‌ماه سال 86 در شهر تهران بیش از 30 نفر در دام قاتل نامرئی گرفتار شدند که 10 نفر از آنها قربانی گاز CO شده و مابقی خوشبختانه نجات یافتند. جواد نوفرستی ادامه داد: با درنظر داشتن سهم حدود 20 درصد تهران از کل آمار مرگ خاموش ناشی از مسمومیت با گاز CO در آن سال می‌توان برآورد کرد که در کل کشور نزدیک 50 نفر تنها در روز 22 دی ماه قربانی گاز CO شده‌اند و بالاترین رکورد جنایت این قاتل نامرئی، در این روز رخ داده است. همچنین بالاترین رکورد مرگ خاموش کشور با 278 نفر یعنی میانگین 9 نفر در روز نیز مطابق آمار رسمی سازمان پزشکی قانونی کل کشور برای دی‌ماه 1386 ثبت شده است که امیدواریم این رکورد نه‌تنها امسال بلکه در سال‌های آینده نیز شکسته نشود.
آمار صعودی مرگ ناشی از نشت گاز
وی خاطرنشان کرد: قاتل نامرئی تا سال 1386 با رشد 15 درصد در سال، از میان هموطنانمان قربانی می‌گرفت و به رکورد 1024 نفر در سال 86 رسید. هرچند خوشبختانه طی 5 سال گذشته با کمک و همیاری قابل تقدیر سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف ازجمله شرکت ملی گاز ایران، آتش‌نشانی، اورژانس کشور، پزشکی قانونی، نظام مهندسی، تولیدکنندگان، اتحادیه سرویس‌کاران و...، جلوی رشد مستمر و شتابان آن گرفته و تاحدودی کنترل شد و به رکورد کمترین رقم در 10 سال گذشته با 697 نفر در سال 91 رسیدیم اما با کاهش اطلاع‌رسانی و فرهنگ سازی ترویج دانش ایمنی در سال گذشته، مجددا آمار روند صعودی گرفت و در سال 92 با رشد نزدیک 19 درصد شاهد فوت 828 نفر از هموطنان در اثر از مسمومیت شدید با گاز مونواکسیدکربن یا مرگ خاموش بودیم. نوفرستی تاکید کرد: باید باور کنیم که مهار این قاتل نامرئی غیرممکن نیست و می‌توان با فرهنگ سازی دانش ایمنی و اطلاع‌رسانی گسترده به مردم با ابزارها و رسانه‌های مختلف، از بروز 80 درصد حوادث گازگرفتگی و مرگ خاموش پیشگیری کرد. وی تاکید کرد: برای پیشگیری از این حوادث که یک فاجعه ملی محسوب می‌شود، مشارکت و همراهی همه کارشناسان، ‏مسوولان و دست‌اندرکاران سازمان‌های مختلف لازم است اما در روزها و ماه‌های سرد زمستان جاری، بیش از هرچیز، نیازمند همراهی مستمر و گسترده -هر روزه- همه رسانه‌ها و تریبون‌ها برای اطلاع‌رسانی گسترده به مردم و هشدار دادن رعایت نکات ساده ایمنی هستیم. رئیس کارگروه پیشگیری از مرگ خاموش عنوان کرد: عدم توجه به ساده‌ترین نکات ایمنی (عدم وجود دودکش استاندارد و ایمن یا عدم کارکرد صحیح دودکش و عدم تهویه هوا به‌دلیل بستن تمام روزنه‌های ورود هوای تازه به‌عنوان اقدامی غیرایمن برای صرفه‌جویی گاز) می‌تواند تلخ‌ترین وقایع را برای همه خانواده‌ها در همه گروه‌ها و طبقات اجتماعی و درآمدی در هر نوع سیستم حرارتی و گرمایشی ساختمان (بخاری، آبگرمکن، پکیج، حرارت مرکزی یا موتورخانه، شومینه و...)، در پی داشته باشد.نوفرستی در خصوص نحوه تولید گاز مونواکسیدکربن و بروز مرگ خاموش توضیح داد: احتراق ناقص در انواع سوخت‌ها (اعم از نفت، گاز، ‏ گازوئیل و دیگر سوخت‌های‏ فسیلی) در وسایل و سیستم‌های حرارتی شامل بخاری، شومینه، ‏آبگرمکن، موتورخانه مرکزی، اجاق پلوپزی، پکیج، ‏زغال و حتی اجاق گاز و همچنین خودروها و موتورسیکلت‌ها منجر به تولید این گاز می‌شود. وی همچنین در خصوص نشانه‌های مسمومیت با مونواکسید کربن گفت: ضعف، کسالت و خواب‌آلودگی غیرطبیعی، سردرد، سرگیجه، سوزش در چشم، ضربان نامنظم قلب، ‏سرخ شدن لب‌ها، بزرگ شدن مردمک چشم، حالت تهوع و استفراغ، تشنج و ‏کما مهم‌ترین نشانه‌های این مسمومیت هستند.نوفرستی تصریح کرد: باز کردن سریع درها و پنجره‏ها و قرار گرفتن فرد مسموم در معرض هوای تازه، خاموش کردن وسایل و سیستم‌های حرارتی مورد استفاده در ساختمان و تماس فوری با اورژانس یا آتش‌نشانی (شماره‌های 115 و 125) مهم‌ترین اقداماتی است که در هنگام بروز مسمومیت با گاز مونوکسید کربن باید صورت پذیرد.
راهکار ایمن‌سازی آپارتمان‌ها در برابر CO
عضو شورای سیاست‌گذاری انجمن جامعه ایمن کشور چک کردن دودکش و وضعیت نصب وسایل و سیستم‌های حرارتی قبل از استفاده و در شروع فصل سرما، اطمینان از عدم وجود درز روی دیوارهایی که مسیر عبور دودکش‌ها هستند به‌ویژه در اتاق‌های خواب، اطمینان از طول عمودی مناسب برای دودکش‌های با مکش طبیعی و داشتن کلاهک H در پشت بام، اطمینان از عدم نشت گاز حاصل از احتراق موتورخانه‌ها از طریق مشاعات و رایزرها به داخل واحد مسکونی و اطمینان از ورود هوای تازه به محل سکونت و نبستن تمام روزنه‌ها و درزهای در و پنجره‌ها مهم‌ترین اقداماتی دانست که باید از سوی هموطنان مورد توجه قرار گیرد.وی همچنین استفاده از وسایل حرارتی مطابق دستورالعمل سازنده و استفاده از سرویس‌کاران مجاز، اطمینان از کارکرد صحیح وسیله حرارتی و عملکرد صحیح دودکش در زمان استفاده از محصول، عدم استفاده از وسایل گرمایشی در فضای بدون تهویه (حمام، رختکن، سونا و جکوزی و...)، عدم استفاده از بخاری بدون دودکش در اتاق خواب و دیگر فضاهای بدون تهویه، عدم استفاده از فر و اجاق‌های خوراک‏پزی برای گرمایش محیط، استفاده از وسایل و سیستم‌های گرمایشی با نظر کارشناسان شرکت‌ها مطابق با شرایط محل استفاده و استفاده از دستگاه‌های حسگر و هشداردهنده گاز منواکسید کربن CO detector را از دیگر راهکارهای محافظت دربرابر مسمومیت ناشی از گاز مونوکسید کربن عنوان کرد.