احمد پنجه‌پور وکیل پایه یک دادگستری مسافرت، با تمام جذابیت و شیرینی خود، می‌تواند یادآور خاطرات تلخ و ناگوار نیز باشد، البته هیچ‌کس در آغاز سفر خود به حوادث و مخاطرات پیش‌بینی‌نشده ریز و درشتی که هر لحظه درکمین او است اعتنا نمی‌کند. در بسیاری از موارد، این خود سانحه و حادثه است که مسافر یا گردشگر را مجبور به ایست و تامل می‌کند؛ اتفاقاتی که در نهایت، وقتی پشتیبان و یا حامی بیمه‌ای نیز نباشد تلخی را دوصدچندان می‌کند. شرکت‌های بیمه امروزه، به این قسمت از زندگی مردم نیز توجه کرده‌اند. آنها علاوه‌بر بیمه کردن خودروها، خانه‌ها و دیگر تجهیزات زندگی مردم گردشگران را نیز در چتر حمایتی خود قرار داده‌اند. همین مورد خود منجر به پیدایش بیمه‌های گردشگری شده است. بیمه‌نامه گردشگری یا مسافرتی عبارت است از پوشش صدمات بدنی و بیماری بیمه‌شده که پس از شروع سفر بروز کرده یا عارضه ناگهانی و غیرقابل‌پیش‌بینی که ابتلا به آن یا آغاز آن پس از شروع سفر بوده و موجب درخواست کمک از طرف بیمه‌شده یا نمایندگان وی شود. بیمه‌های گردشگری، سفرهای داخلی و خارجی را می‌تواند پوشش دهند. گردشگران داخلی یا مسوولان تورها و آژانس‌ها می‌توانند با مراجعه به شرکت‌های بیمه‌ای که این چنین تمهیداتی را اندیشیده‌اند، گردشگر را بیمه کنند. ازسوی دیگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، صاحبان آژانس‌ها را مکلف کرده است تور خود را بیمه مسوولیت کنند. با توجه به شرح وظایف اشخاص حقیقی و حقوقی برگزارکننده تورهای علمی، سیاحتی و زیارتی که مسوولیت‌های آنها را از لحظه آغاز حرکت تورها از مبدا نشان می‌دهد، با ارائه این پوشش بیمه‌ای (بیمه مسوولیت برگزارکنندگان تورها)، چنانچه در طول ایام برگزاری تور خسارات جانی به شرکت‌کنندگان در تورها و اردوها وارد آید و مسوولان تور مقصر شناخته شوند، شرکت بیمه‌گر با رعایت شرایط و مندرجات بیمه‌نامه و قوانین و مقررات بیمه مسوولیت مدنی، نسبت به جبران آن اقدام خواهد کرد. به عبارت دیگر چنانچه در زمان برگزاری تور حادثه‌ای واقع‌‌شده و منجر به وارد شدن صدمات جسمانی به مسافران شود ومسوولیت برگزارکننده تور محرز شود، شرکت بیمه خسارت‌های وارده را تا سقف تعهدات توافق‌شده جبران خواهد کرد. براساس ضوابط سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استفاده از این پوشش بیمه‌ای برای برگزارکنندگان تور اجباری است.

مسافرت‌های خارج از کشور و تعهدات بیمه‌ای

امروزه شرکت‌های بزرگ بیمه بین‌المللی وجود دارند که با توجه به قدرت و نفوذ و سابقه سال‌های متمادی خود، قادرند مسافران را در اقصی نقاط جهان تحت پوشش بیمه‌ای خود قرار دهند. شرکت‌های داخلی ایرانی نیز سعی می‌کنند با انعقاد قرارداد با این‌گونه شرکت‌ها مسافران ایرانی را که توانایی دسترسی مستقیم به این شرکت‌ها را به هر دلیلی ندارند (مانند نبود نمایندگی مستقیم این شرکت‌ها در ایران) بیمه کنند. یکی از بزرگ‌ترین بنگاه‌های بیمه‌ای جهان شرکت آکسا (AXA) است. این شرکت که مقر اصلی آن در پاریس است خدمات گسترده‌ای را در حوزه کاری خود برشمرده که یکی از آنها صدور بیمه‌های گردشگری است. خوشبختانه شرکت‌های بیمه‌ای ایرانی با توافق با این شرکت در نهایت گامی بزرگ در حمایت و پشتیبانی از گردشگران ایرانی عازم به خارج از کشور برداشته‌اند.

این نوع از بیمه‌ها چه خدماتی را پوشش می‌دهند؟

-پرداخت هزینه‌های درمانی، جراحی، داروخانه و بیمارستان جهت حوادث و بیماری‌هایی که در طول مسافرت بروز نماید؛

-پرداخت هزینه‌های فوریت‌های دندانپزشکی؛

-پذیرش و انتقال پزشکی به نزدیکترین بیمارستان یا بازگرداندن بیمار به ایران تحت نظارت پزشکی؛

-پرداخت هزینه‌های دعاوی حقوقی در صورتی که در قرارداد بیمه‌نامه لحاظ شده باشد؛

-راهنمایی و کمک‌رسانی در سرقت یا مفقود شدن مدارک مسافرتی؛

-بازگرداندن کودکان به ایران در صورت فوت یا بستری شدن بیمه شده؛

-بازگرداندن جسد به ایران در صورت فوت بیمه شده در طول مسافرت؛

-پرداخت هزینه‌های عزیمت همراه به بالین بیمه شده بستری در بیمارستان؛

-انتقال پیام‌های فوری و اضطراری بیمه شده؛

-ارسال دارو از کشور مبدا به کشوری که بیمه شده در آن بستری است؛

-بازگشت پیش‌بینی نشده به‌دلیل مسائل پزشکی یا بیماری بستگان بیمه شده در صورتی که نتواند از بلیت اولیه جهت بازگشت استفاده کند؛

-استرداد بار مسافر در صورت فقدان یا اشتباه مسیر بار؛

-در صورت مفقود شدن یا به سرقت رفتن مدارک مهم مسافرتی از قبیل گذرنامه، ویزا و... ارائه اطلاعات لازم در مورد چگونگی اقدامات قانونی برای جایگزینی آنها؛

-پرداخت هزینه‌های دیدار اضطراری هر فرد به درخواست بیمه‌گذار از مبدا ایران شامل یک فقره بلیت دو طرفه و مخارج اقامت تا سقف مشخص (برای مثال در مواردی که بیمه‌گر در کشور خارجی بستری شده باشد). مبلغ و سقف پوشش حداکثری، بسته به شرایط منعقده بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار است. شرکت‌های بیمه‌ای ایرانی غالبا این نکته را در قرارداد با گردشگر ایرانی ملحوظ می‌دارند که گردشگر درصورت مراجعه مستقیم برای دریافت خسارت به هر یک از بیمه‌گذار ایرانی یا شرکت بین‌المللی(مانند آکسا) حق مراجعه به دیگری را نخواهد داشت. از سوی دیگر یکی از شروط متعارف و رایج فی‌مابین این است که شرکت بین‌‌المللی و همچنین بیمه ایرانی در رابطه با تاخیر در ارائه خدمات یا عدم ارائه آنها که ناشی از اعتصاب، جنگ، تجاوز نظامی، اعمال دشمنان خارجی، مخاصمات (جنگ اعلام شده یا نشده)، جنگ داخلی، قیام، انقلاب، ترور، آشوب، ناآرامی اجتماعی، فعل و انفعالات اتمی و هر نوع واقعه غیرقابل پیش‌بینی باشد مسوولیتی ندارد.

Ahmad.panjehpour@gmail.com