میزبانی ظریف از کری در خاک دیپلماتیک
گروه دیپلماسی: سومین دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا در نیویورک با هدف نگارش متن توافق جامع در شرایطی دیروز در اقامتگاه سفیر ایران در آمریکا انجام گرفت که پس از ۳۶ سال این نخستین بار است که یک مقام عالی رتبه کاخ سفید به‌طور رسمی و علنی قدم به «خاک دیپلماتیک» ایران می‌گذارد. جان کری و معاونش وندی شرمن در حالی بر فرش ایرانی قدم گذاشتند که به گفته وزیر آمریکایی: «از هر زمان دیگری به توافق با ایران نزدیک‌تر هستیم.» همزمان محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز با بیان اینکه روند نگارش متن توافق «بسیار وقت‌گیر» خواهد بود، گفت: «توافق کردیم که هر قدر کار کارشناسی یا در سطح مدیران سیاسی و وزیران زمان نیاز باشد، برای نگارش متن اختصاص دهیم.»
ایران و گروه ۱+۵ پس از تفاهم سیاسی ۱۳ فروردین در شهر لوزان موسوم به بیانیه سوئیس، نگارش توافق جامع را هفته گذشته در هتل کوبورگ وین آغاز کردند و قرار است از امروز چهارشنبه، در مقر سازمان ملل مجددا آن را از سر بگیرند.
در همین ارتباط، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «اکنون از هر زمان دیگری به رسیدن به یک توافق جامع با ایران نزدیک‌تر هستیم؛ هر چند هنوز کارهای زیادی باید انجام شود.» به گزارش «ایرنا»، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت خارجه آمریکا، کری طی سخنرانی خود در نشست بازنگری بر پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای موسوم به «ان‌پی‌تی» در نیویورک گفت: «امروز احتمال رسیدن به موفقیتی تاریخی به منظور تحقق این هدف وجود دارد. آمریکا و گروه ۱+۵ با ایران به مجموعه‌ای از معیارها دست یافته‌اند که در صورت نهایی و اجرایی شدن، به جامعه بین‌المللی اعتماد مورد نیاز برای تایید ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را میدهد.»
وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: «به اطلاع شما می‌رسانم که کار دشوار ما هنوز پایان نیافته و بعضی مسائل کلیدی همچنان حل نشده باقی است. اما ما در حقیقت نسبت به هر زمان دیگری برای رسیدن به توافق جامعی که به دنبال آن بوده‌ایم، نزدیک‌تر هستیم.» کری افزود: «نباید از یاد برد که «ان‌پی‌تی» همواره در محور این مذاکرات مطرح بوده است. از روز اول موضوع مهم در مذاکرات، اطمینان از عمل کردن ایران به تعهداتش در «ان‌پی‌تی» بوده است. درصورتی که در نهایت مذاکرات موفقیت‌آمیز باشد، بار دیگر ثابت می‌کند که قدرت دیپلماسی پابرجا است.»
کنفرانس بازنگری «ان‌پی‌تی» از ۷ اردیبهشت تا اول خرداد در نیویورک برگزار می‌شود. این کنفرانس هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود و در آن کیفیت اجرای پیمان منع اشاعه (سلاح‌های هسته‌ای) NPT و مصوبات کنفرانس‌های بازنگری بررسی می‌شود. این نشست با شرکت نمایندگان ۱۸۹ کشور عضو معاهده و حدود ۲۵ وزیر خارجه از کشورهای عضو برگزار می‌شود.
وزیر امور خارجه ایران نیز روز گذشته به‌عنوان نماینده کشورهای عضو جنبش غیر‌متعهد‌ها سخنرانی کرد و تداوم وجود سلاح‌های هسته‌ای را بزرگ‌ترین خطری دانست که بشریت را تهدید می‌کند و خواستار نابودی کامل آنها شد. ظریف درباره واکنش هیات آمریکایی به مصوبه اخیر کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت: «یک بار دیگر آقای کری تکرار کرد که اگر به توافق برسیم، آمریکا بخش مربوط به خودش را از توافق اجرا خواهد کرد؛ البته مقررات داخلی دارند که مسوولیت خود آنهاست که پیگیری کنند.» پیش از این نیز عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران، روز شنبه، پنجم اردیبهشت، توضیحات تیم آمریکا درباره «اقدامات کنگره» را «بسیار مفید» خوانده بود.
روز سه‌‌شنبه، ۲۵ فروردین، کمیته روابط خارجی سنا به اتفاق آرا به طرحی رای داد که در صورت تصویب نهایی و امضای اوباما، به کنگره این اختیار را میدهد تا درباره توافق نهایی با ایران اعمال نظر کند. به‌رغم اختلاف نظر پیشین کاخ سفید و سناتورهای آمریکایی بر سر این طرح، کاخ سفید اعلام کرده که باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، با توجه به تغییرات اعمال شده در این طرح از آن استقبال می‌کند.
اختصاص زمان زیاد برای نگارش
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود روند نگارش متن توافق نهایی درباره برنامه اتمی ایران را «بسیار وقت‌گیر» خواند و افزود: «توافق کردیم که هر قدر کار کارشناسی یا در سطح مدیران سیاسی و وزیران زمان نیاز باشد، برای این موضوع اختصاص دهیم.» گفته‌های ظریف در شرایطی است که قرار است طرفین تا ۳۰ ژوئن (۱۰ تیر)، به سند جامع و فراگیر توافق نهایی دست پیدا کنند. دیدار ظریف و کری عصر دوشنبه به وقت محلی با حضور هیات بلند پایه‌ای از وزارت امور خارجه آمریکا و تیم مذاکره‌کنندگان هسته‌ای در سازمان ملل برگزار شد. دیدار این دو وزیر خارجه که بیش از ۱۰۰ دقیقه به طول انجامید در اقامتگاه سفیر و نماینده دایم ایران در سازمان ملل برگزار شد. ظریف پس از این دیدار در یک نشست مطبوعاتی با خبرنگاران گفت: «قرار شد از همین هفته با جدیت، ایران و ۱+۵ نگارش
توافق نامه نهایی را شروع کنند و این کار را هفته آینده هم ادامه می‌دهیم تا متن نهایی حاصل شود.»
دلایل حضور کری در اقامتگاه ایران
ظریف در ادامه درباره حضور جان کری در محل اقامت وزیر خارجه ایران نیز گفت: «ما از ابتدا با طرف‌های مذاکره قرارمان این بوده است که یک نوبت ما میهمان آنها باشیم و یکبار آنها میهمان ما.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران افزود: «معمولا این کار را در ژنو، لوزان و در وین نیز انجام می‌دادیم، یعنی یکبار محل مذاکرات را ما تعیین می‌کردیم و یکبار هم محل مذاکرات را طرف مقابل تعیین می‌کرد و این بار نوبت طرف آمریکایی بود که به محل ما بیاید و محل مذاکرات را ما انتخاب کنیم و با توجه به اینکه بنده در اقامتگاه سفیر ایران اقامت دارم، از این محل استفاده کردیم کما اینکه نوبت قبل ما به هتل اقامت آنها رفتیم و دفعه ما قبل آن، آنها آمدند، این روشی بود که ما تا به حال ادامه داده‌ایم و اتفاق جدیدی نیفتاده است.»
ایرانی‌ها فرهنگ مقاومت دارند
همزمان با این تحولات، سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا با اعتراف به اینکه تحریم‌ها نتوانسته‌اند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنند، فرهنگ و اقتصاد مقاومتی را عامل پیشرفت این برنامه در دوران تحریم‌ها دانست. به گزارش خبرگزاری فارس، «وندی شرمن»، معاون وزیر خارجه آمریکا «فرهنگ مقاومتی ایران» را عامل پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در دوران تحریم‌ها دانست. او که در کنفرانس موسوم به «مشورت درباره وجدان» سخنرانی می‌کرد، در پاسخ به سوال یک مخاطب درباره تحریم‌ها این اقدامات تنبیهی را بسیار «وسیع و موثر» و عامل حضور ایران در پای میز مذاکرات دانست اما اضافه کرد: «تحریم‌ها نتوانسته‌اند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنند.» شرمن گفت ایرانی‌ها در دوران تحریم‌های اقتصادی از ۱۶۵ سانتریفیوژ به ۱۹ هزار سانتریفیوژ رسیدند. سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در ادامه گفت ایرانی‌ها «اقتصاد و فرهنگ مقاومتی» دارند و آنها احساس کردند که باید برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرند. شرمن اضافه کرد: «چیزی که این برنامه را متوقف کرد، برنامه اقدام مشترک (توافق موقت ژنو) بود.» معاون وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اقدام نظامی علیه ایران گفت که جامعه اطلاعاتی آمریکا در این باره بررسی‌های لازم را انجام داده است اما تحلیل‌ها حاکی از آن است که این گزینه برنامه هسته‌ای ایران را تنها دو سال به عقب می‌برد.
خوش‌بینی آمانو به توافق
از سوی دیگر، یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه درباره توافق هسته‌ای با ایران خوش‌بین است، خواستار تسریع رفع ابهامات درباره ابعاد احتمالی نظامی (PMD) شد. آمانو در مصاحبه با شبکه خبری «سی‌بی‌اس نیوز» گفت، با وجود پیشرفت در زمینه توافق بین ایران و قدرت‌های غربی بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، همچنان منتظر همکاری کامل بر سر مسائل گذشته هستیم.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواستار دسترسی مجدد به سایت پارچین شد و افزود: «آژانس ۴ تا ۱۰ بازرس دارد که پس از نهایی شدن توافق، به ایران اعزام خواهند شد.» این اظهارات آمانو در شرایطی است که چندی پیش علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرد پیش از این، آژانس دو بار از سایت پارچین بازدید کرده است. به گفته صالحی، همچنین پذیرش پروتکل الحاقی به معنای بازرسی سرزده از هر نقطه و مکانی نیست، بلکه بازرسی‌ها بر مبنای این پروتکل نیز مقررات خاص خود را دارد.
جمهوری‌خواهان ناتوان
هیاهو و جنجال جمهوری‌خواهان برای نقش‌آفرینی در مذاکرات هسته‌ای در شرایطی مطرح می‌شود که «جان بینر» رئیس‌جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا اذعان کرد که حزب متبوعش برای تصویب با اکثریت مطلق آرا لایحه موسوم به «قانون بازنگری توافق ایران»، از رای کافی برخوردار نیست. به گزارش «خبرگزاری بلومبرگ»، بینر شامگاه یکشنبه (۷ اردیبهشت) در نشست ائتلاف یهودیان جمهوری‌خواه در شهر «لاس وگاس» خطاب به حاضران گفت: « انتظار ندارد دوسوم اعضای کنگره به این لایحه رای بدهند.» قرار است لایحه موسوم به قانون بازنگری توافق هسته‌ای با ایران هفته جاری به صحن مجلس سنا ارائه شود.
ارسال نظر