گروه بورس- محبوبه مغانی: کمبود نقدینگی، باعث شده است بازار سرمایه از ابتدای سال جاری تا روز گذشته تنها از بازدهی ۰۹/۰ درصدی برخوردار شود. روز گذشته درمیان ۳۷ گروه بورسی، ۱۷ گروه مثبت بودند که برآیند عملکرد آنها منجر شد تا شاخص کل از رشد حدود ۱۸۴ واحدی برخوردار شود. بر این اساس بود که شاخص کانال ۶۲ هزار واحدی را بار دیگر پشت سر گذاشت و دیروز بخش اندکی از افت روزهای گذشته خود را جبران کرد و به کانال ۶۳ هزار واحدی بازگشت. همچنین شاخص هم وزن نیز با ۶۱/۰ درصد رشد از رقم ۵۰/۵۹ واحدی برخوردار شد. بر این اساس در جریان معاملات روز گذشته،‌ گروه‌های قندو شکر، انتشار، چاپ و تکثیر و استخراج سایر معادن از بیشترین اقبال و توجه بازار برخوردار بودند. در مقابل این گروه‌ها، صنایع استخراج کانه‌های فلزی، ساخت دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی و استخراج زغال‌سنگ از بیشترین افت در شاخص خود برخوردار شدند.اعلام آغاز دور سوم نگارش برجام (‌برنامه جامع اقدام مشترک) سبب شد تا مجددا صنایع خودرو و ساخت قطعات، ‌بانک‌ها و موسسات اعتباری و سرمایه‌گذاری‌ها مورد توجه سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه قرار گیرد، به گونه‌ای که بیشترین حجم معاملات بورس تهران در روز گذشته به این گروه‌ها اختصاص یافت. همچنین انتشار شایعه‌ای از سوی شرکت پالایش و پخش مبنی بر درنظر گرفتن حاشیه سود برای شرکت‌های پالایشی منجر شد تا معاملات این گروه از صنایع بورسی پس از گروه‌های خودرو و بانکی، قابل توجه باشد. زنگنه وزیر نفت در بیستمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در هفته گذشته، با اشاره به اختصاص خوراک ۱۳ سنتی به شرکت‌های پتروشیمی، از احتمال در نظر گرفتن تخفیف بیشتر برای خوراک شرکت‌های پالایشی بورسی خبر داده بود. پرابهام ترین گروه بورسی روز گذشته در جریان معاملات بازار سرمایه گروه پالایشی پس از گروه‌های خودرو و بانکی، در صدر توجه فعالان و سرمایه‌گذاران بازار سرمایه قرار داشت. پس از افت ۴/۹ درصدی شاخص این گروه از صنایع بورسی در ۷ روز معاملاتی، سرانجام روز گذشته شاخص این صنعت از رشد ۵/۱ درصدی برخوردار شد. بر این اساس روز گذشته در میان شرکت‌های پالایشی بیشترین حجم معاملات مربوط به پالایش نفت اصفهان بود. این سهم با اخبار افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی همراه است، روز گذشته پس از معامله دو میلیون و ۴۸ سهمی آن، در پایان بازار همچنان با صف خرید همراه بود. حقیقی‌ها در این سهم مشارکت فعالی از خود به نمایش گذاشتند. از سوی دیگر شرکت نفت سپاهان روز گذشته درمیان هم گروهی‌های خود، تنها شرکتی محسوب می‌شد که قیمت سهامش با کاهش ۴/۰ درصدی مواجه شد و در معامله ۴ میلیارد و ۲۴ میلیون ریالی سهم آن، حقوقی‌ها بیشترین نقش را دارا بودند. مدیر تحلیل کارگزاری پارس گستر خبره در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد»،‌ از گروه فرآورده‌های نفتی به ویژه در بخش پالایشگاهی به‌عنوان جنجالی ترین گروه بورس در سال گذشته یاد کرد که به واسطه ابهامات فراوان خود،‌ نوسانات چند برابری را در جهت مثبت و منفی تجربه کرده است. در این میان وی با انتقاد از عملکرد نهاد ناظر و مسوولان مربوطه در مورد این گروه،‌ به عرضه‌های اولیه پالایشگاه بندرعباس و پالایشگاه تهران اشاره کرد. به گفته علی ابتهاج پالایشگاه بندر عباس در تیر ماه سال ۹۱ در حالی در قیمت ۱۱۴۰ ریال برای اولین بار عرضه شد که با شایعات منفی درباره سود شرکت مواجه بود به همین دلیل تنها دو روز رشد پیاپی پس از عرضه را پشت سر گذاشت و سریعا سیر نزولی به خود گرفت. ابتهاج به رشد ۱۳ برابری این سهم تنها پس از یک سال از عرضه اولیه اشاره و اظهار کرد: همواره ابهامات در اطلاعات موجب تحرکات شدید در این سهم و کل گروه شده است. در این میان به فاصله اندکی در مهرماه همان سال پالایشگاه تهران نیز با قیمت ۷۵ هزار ریال عرضه پس از ۸ روز کاری،‌ به دلیل شفاف‌سازی و ابهام در اطلاعات بسته شد. پس از ۷ ماه بسته بودن، سهم با قیمتی بیش از ۱۱ برابر آخرین قیمت بازگشایی شد و سپس رشدی تا یک میلیون و ۳۲۰ ریالی را تجربه کرد. وی از این تغییرات سریع و عجیب در روند حرکتی سهم به فاصله کوتاهی از عرضه اولیه، به‌عنوان عاملی یاد کرد که زمینه ساز تداعی این شبهه می شود که نهاد ناظر در این زمینه عملکرد مطلوبی نداشته و حتی سازمان خصوصی‌سازی در آن زمان به‌عنوان عرضه‌کننده، شفاف عمل نکرده است. مدیر تحلیل کارگزاری پارس‌گستر خبره به توقف نماد پالایشی‌ها در اوایل سال ۹۳ به‌دلیل شفاف‌سازی، اشاره کرد که این بار وزیر نفت معتقد بود پالایشگاه‌ها باید زیر نظر وزارت نفت باشند و این عقیده معضلاتی را برای این گروه ایجادکرد. وی از ابهامات در بحث کیفی‌سازی و همین‌طور نرخ خوراک پالایشگاه‌ها به‌عنوان عاملی نام برد که موجب توقف گروهی نماد پالایشی‌ها توسط بورس تا زمان شفاف شدن وضعیت آنها شد، اما پس از گذشت نزدیک به یک سال و پیگیری‌های سهامداران و رؤسای سابق و جدید سازمان بورس و در حالی که بازار انتظار شفافیت در این صنعت و بازگشایی سهام مربوطه را داشت، گزارش‌های چندگانه به بازار ارائه شد. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، این اطلاعات سناریوهایی چندگانه را برای پالایشگاه‌ها ایجاد کرد که در مواردی تا ۴ سناریو را شامل می‌شد. به عقیده ابتهاج فاصله بین سناریوهای اعلامی و پیش‌بینی سود ناشی از آنها به حدی بود که نه تنها شفافیتی به وجود نیاورد بلکه این سوال را در اذهان فعالان بازار ایجاد کرد که بستن گروهی پالایشگاه‌ها آن هم برای مدتی طولانی بر چه اساس بود. وی معتقد است که این سناریوها سردرگمی بازار را دوچندان کردند. در این بین افت سنگین قیمت جهانی نفت نیز مزید بر علت شد تا پیش‌بینی شرایط آتی این گروه سخت‌تر شود؛ اتفاقی که در فاصله‌ای کوتاه حتی محاسبات بودجه‌ای دولت را نیز با چالش مواجه کرد. مدیر تحلیل کارگزاری پارس گستر خبره تصریح کرد:‌ همین امور، بازگشایی‌هایی با بیش از ۵۰ درصد افت را برای این صنعت به ارمغان آوردند و بلافاصله پس از آن به فاصله کوتاهی رشدی بعضا صد درصدی را تجربه کردند که همه این نوسانات شدید و لجام گسیخته که زیان بسیاری از سهامداران را موجب شد، حاصل عدم شفافیت در این صنعت است. معادن و ماجرای حقوق دولتی و بهره مالکانه شاخص گروه استخراج کانه‌های فلزی که شرکت‌های فعال در صنعت سرب و روی و سنگ آهنی را شامل می‌شود، در ادامه افت ۲/ ۵ درصدی آن در هفت روز گذشته،‌ دیروز نیز از کاهش ۸/ ۳ درصدی برخوردار شد. در میان شرکت‌های حاضر در این صنعت باما تنها شرکتی بود که سهام‌آن از رشد قیمتی ناچیز ۵/ ۰ درصدی در پی معاملات حقیقی‌ها برخوردار شد. این شرکت در دهه اول اردیبهشت ماه سرمایه خود را به میزان ۱۵۰ درصد از محل سود انباشته افزایش داد. از سوی دیگر چادرملو شرکتی با سرمایه ۱۷ هزار میلیارد ریال، در ادامه روند منفی معاملات خود در روزهای قبل، دیروز نیز شاهد افت حدود ۱۰ درصدی در قیمت سهام خود بود. سنگ‌آهن که به‌عنوان ماده اولیه اصلی تولید فولاد محسوب می‌شود، در بازار داخلی با مساله بهره مالکانه و حقوق دولتی در بودجه دولت مواجه است. در ادامه تلاش‌ها برای افزایش این حقوق، هفته گذشته قرار بود که جلسه‌ای میان دولتی‌ها و مجلسی‌ها برای نهایی شدن میزان حقوق دولتی برگزار شود، اما این جلسه برگزار نشد و فعالان این صنعت همچنان در انتظار باقی ماندند. اما در بازار‌های جهانی، درحالی هفته پیش سنگ ‌آهن با قیمت‌هایی بیش از ۶۰ دلار نیز مورد معامله قرار گرفت که در شروع اولین روز کاری بورس فلزات لندن در روز گذشته، قیمت سنگ‌آهن در نرخ‌های ۵۶ تا ۵۸ دلار در نوسان بود. نوسانات قیمت سنگ آهن به عرضه‌های بالای این محصول از سوی استرالیا و برزیل نسبت داده می‌شود. اگرچه برخی از فعالان این صنعت از احتمال کاهش عرضه از سوی این دو تولیدکننده بزرگ جهانی سخن می‌رانند که می‌تواند منجر به حمایت قیمت آن در بازارهای جهانی شود.

بازگشت 17صنعت به‌روند رشد