کاهش واگرایی در بهای ارز

کاهش واگرایی نرخ رسمی و قیمت بازار از اواخر اردیبهشت‌ماه سال ۹۴ سرعت بیشتری گرفته است. در یازدهمین روز خردادماه شکاف این دو نرخ به۴۳۶ تومان (معادل ۱/ ۱۳ درصد) رسید که کمترین میزان در ۱۵ ماهه گذشته است. آرامش دلار بازار آزاد و نوسان در بازه مشخص به همراه تندتر شدن شیب افزایشی نرخ رسمی از اواخر اردیبهشت دو عامل اصلی کاهش شکاف بوده است.

روندهای متفاوت دو بازار

روند افزایشی نرخ رسمی دلار از آغاز سال ۹۴ شروع شد. دلار مبادله‌ای که در فروردین‌ماه ۲۸ تومان رشد کرده بود، تا تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۲۲ تومان افزایش دیگر را به ثبت رساند؛ اما تند شدن شیب افزایشی نرخ رسمی از ۲۸ اردیبهشت آغاز شد؛ مقطعی که با دلار مبادله‌ای در آن با ۳۵ ریال افزایش به ۲۸۵۳ تومان رسید و از نرخ محاسباتی دلار در بودجه ۹۴ عبور کرد. پس از این رشد نرخ رسمی دلار به افزایش خود ادامه داد و تا ۱۱ خرداد، ۳۷ تومان رشد دیگر را ثبت کرد. در همین بازه زمانی دلار آزاد در محدوده ۳۳۰۵ تا ۳۳۳۵ تومان نوسان کرد و نوسان‌ بالاتر از ۱۰ تومان را تجربه نکرد.

افزایش همزمان نرخ رسمی دلار و کاهش نوسانات و افت جزئی نرخ بازار آزاد موجب شده که از تاریخ ۲۸ اردیبهشت شکاف به زیر ۱۴ درصد و در یازدهمین روز خردادماه به نزدیک ۱۳ درصد برسد. جدا از افزایش نرخ رسمی، عامل دیگری که به کاهش فاصله نرخ رسمی با دلار بازار آزاد در روز دوشنبه کمک کرد، افت قیمتی شاخص بازار ارز پس از گذشت ۷ روز بود. روز دوشنبه دلار ۱۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۳۳۲۵ تومان رسید. اکثر فعالان بازار ارز کاهش دلار را ناشی از افت قیمت درهم در بازار دبی دانسته‌اند. به گفته آنها افت قیمت درهم معاملات بازیگران غیررسمی پاساژ افشار را تحت تاثیر قرار داد و این گروه به دلیل افت قیمت درهم تمایل چندانی به خرید ارز نداشتند. در کنار کاهش روز گذشته نگاهی به روند چند ماه اخیر شاخص بازار ارز نشانگر آن است که روند کاهشی از بهمن سال ۹۳ آغاز شده و در ۴ ماه گذشته متوسط قیمتی این ارز ۱۸۶ تومان (معادل ۶/ ۵ درصد) افت کرده است. از اول بهمن سال ۹۳ تا روز گذشته نرخ رسمی دلار نیز ۱۴۷ تومان (معادل ۳/ ۵ درصد) افزایش یافته تا به این ترتیب شکاف نرخ رسمی و بازار از ۲۱ درصد ابتدای بهمن‌ماه به نزدیک۱۳ درصد در خرداد ۹۴ برسد، کاهش شکافی که می‌تواند زمینه یکسان‌سازی نرخ ارز را فراهم کند. در روزهای اخیر تاکید مسوولان بانک مرکزی نیز بر ضرروت یکسان‌سازی نرخ ارز در ماه‌های آینده تشدید شده است.