«دنیای اقتصاد» دورههای فراز و فرود بازار سهام را همزمان با مذاکرات هسته‌ای بررسی کرد
تعدیل سیکل‌های هیجانی در بورس تهران
گروه بورس - زهرا رحیمی: معاملات بورس تهران پس از ثبت بازدهی بیش از ۲ درصدی در هفته گذشته، از ابتدای هفته جاری تا‌کنون نشانه‌هایی از بازگشت سهامداران به لاک احتیاط را به نمایش گذاشت و با عقب‌نشینی خریداران و فزونی عرضه‌ها، شاخص کل بار دیگر عقب‌نشینی کرد تا بازدهی بازار که از ابتدای سال تا پایان هفته گذشته به بیش از ۷/ ۳ درصد رسیده بود، به ۹/ ۲ درصد محدود شود. با این حال روز گذشته نیز شاخص کل بورس تهران در مقابل افت قیمت‌ها مقاومت کرد و با رشد اندک ۳۱واحدی رقم ۶۴ هزار و ۳۳۳ واحدی را در کارنامه خود به ثبت رساند.
گروه بورس - زهرا رحیمی: معاملات بورس تهران پس از ثبت بازدهی بیش از ۲ درصدی در هفته گذشته، از ابتدای هفته جاری تا‌کنون نشانه‌هایی از بازگشت سهامداران به لاک احتیاط را به نمایش گذاشت و با عقب‌نشینی خریداران و فزونی عرضه‌ها، شاخص کل بار دیگر عقب‌نشینی کرد تا بازدهی بازار که از ابتدای سال تا پایان هفته گذشته به بیش از ۷/ ۳ درصد رسیده بود، به ۹/ ۲ درصد محدود شود. با این حال روز گذشته نیز شاخص کل بورس تهران در مقابل افت قیمت‌ها مقاومت کرد و با رشد اندک ۳۱واحدی رقم ۶۴ هزار و ۳۳۳ واحدی را در کارنامه خود به ثبت رساند. حجم و ارزش معاملات نیز نسبت به میانگین این دو متغیر در ماه گذشته به ترتیب با افت حدودا ۲۵ و ۱۷ درصدی و نسبت به میانگین سالانه خود با افت حدودا ۴۵ و ۵۵ درصدی مواجه شد که این مهم حاکی از رکود عمیق در معاملات بازار سهام است. در همین حال، ارسال گزارش‌های سه ماهه و به خصوص مذاکرات هسته‌ای دو عامل مهمی هستند که می‌توانند در نیمه دوم تیرماه بر وضعیت بازار موثر باشند، عواملی که اگر سیگنال مثبت مهمی را به سهامداران ارسال نکنند، زمینه تشدید رکود و کاهش بیشتر قیمت‌ها را فراهم خواهند کرد.
در این شرایط خبرهای نسبتا مثبت از مذاکرات هسته‌ای به‌عنوان مهم‌ترین عامل موثر بر وضعیت بازار سهام نیز نتوانسته تغییری در رفتار خریداران ایجاد کند. به نظر می‌رسد تجربه اخیر سرمایه‌گذاران در زمینه پیش‌بینی‌های اشتباه در روزهای قبل از هر دور مذاکرات هسته‌ای موجب شده تا سهامداران محتاط‌تر از قبل شوند و به جای اتکا بر خبرهای کلی و غیر‌رسمی و بعضا حتی متناقض، منتظر اعلام نتایج نهایی این دور از مذاکرات بمانند.
در این بین مطالعه تاریخچه بورس تهران نشان می‌دهد که در دو سال اخیر، همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم، رفتار بازیگران بازار قبل و بعد از هر دور مذاکرات هسته‌ای دستخوش تحولات عمده‌ای شده است به‌طوری که بررسی آمار معاملات بازار سهام در این بازه زمانی یعنی از مرداد ماه سال ۹۲ تا کنون نشان می‌دهد که پس از هر دور تمدید مذاکرات هسته‌ای، حساسیت سهامداران نسبت به اخبار مذاکرات کاهش یافته است. بر این اساس بررسی‌ها نشان می‌دهد از ۲۰ مهرماه سال ۹۲ پیش از نخستین دور مذاکرات هسته‌ای که به توافقنامه ژنو منجر شد، رقم شاخص از محدوده ۷۰ هزار واحدی به محدوده ۸۹ هزار واحدی در تاریخ ۱۵ دی ماه رسید.
از آن به بعد اما بورس تهران وارد مسیر ریزشی شد و در بازه زمانی ۷ ماهه به محدود ۷۰۵هزار واحدی (تاریخ ۸ تیر ۹۳) بازگشت. یک سال بعد در آستانه مذاکرات هسته‌ای آذر ماه ۹۳ در وین شاخص بار دیگر با رشد مواجه شد، به‌طوری که بازیگران بازار نسبت به احتمال حصول توافق در آذر ماه خوش‌بین شدند و به همین دلیل از تاریخ ۲۸ مهرماه سال ۹۳ تا ۳ آذر همان سال شاخص از محدوده ۷۰ هزار واحدی به مرز کانال ۷۶ هزار واحدی رسید اما پس از تمدید هفت ماهه مذاکرات باز هم با تخلیه هیجان سرمایه‌گذاران شاخص وارد مدار نزولی شد و در ۲۳ آذر دوباره به کانال ۷۰ هزار واحدی بازگشت.
ابتدای سال جاری را بورس در آستانه دور دیگری از مذاکرات هسته‌ای در سوئیس که به انتشار بیانیه لوزان منجر شد با قدرت آغاز کرد و تا تاریخ نوزدهم فروردین‌ماه شاخص از کانال ۶۲ هزار واحدی به کانال ۷۰ هزار واحدی رسید. پس از آن شاخص در فاصله زمانی یکماهه به رقم خود در ابتدای سال رسید و شاخص بازدهی ۱۳ درصدی خود را پس‌گرفت. براساس این شواهد، بورس تهران در شرایطی به ضرب الاجل دهم تیر ماه نزدیک می‌شود که تردید سهامداران نسبت به نتیجه مذاکرات و احتیاط آنها در معاملات نوسانات بسیار کوچکی را رقم زده است. در حالی که رفتار سهامداران در هفته گذشته خبر از تکرار تجربه‌ای همانند سه تجربه پیشین را می‌داد اما معاملات هفته جاری پیش‌بینی‌ها را طور دیگری رقم زد و فعالان بازار با وجود گمانه‌زنی‌های خوش‌‌بینانه از نتایج مذاکرات هسته‌ای بسیار با احتیاط گام برمی‌دارند.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» در سه بازه زمانی اشاره شده در بالا نشان می‌دهد که حساسیت سهامداران نسبت به مذاکرات هسته‌ای کاهش یافته است به‌طوری که در سیکل‌های مختلف شاخص کل قبل و بعد از هر دور مذاکرات هسته‌ای کاهش یافته است.
سهامداران در لاک احتیاط
در همین رابطه محمد رضا صادقی مقدم، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران به بررسی روند شاخص در سه بازه زمانی اشاره شده پرداخت و اظهار کرد: فعالان بازار سهام به‌عنوان عناصر یادگیرنده‌ای هستند که براساس تجربیات خود رفتار می‌کنند؛ از ابتدای دولت یازدهم بحث مذاکرات هسته‌ای با جدیت بیشتری دنبال شد و تیم مذاکره‌کننده چندبار با گروه موسوم به ۱+۵ دیدارهایی داشتند؛ بازار سهام در این مدت از نتایج مذاکرات بیش از هر عامل دیگری اثر پذیرفت؛ با گذشت زمان اما سهامداران نسبت به مذاکرات هسته‌ای حساسیت کمتری نشان دادند و حتی با وجود برخی خبرهای مثبت، نسبت به بازار بی‌تفاوت عمل کردند. صادقی‌مقدم ادامه داد: در مراحل پیشین قبل از مذاکرات سهامداران بیشتر به این فکر می‌کردند که اگر توافق بشود، سود‌آوری آنها به چه صورتی خواهد بود اما اکنون این مساله که اگر توافق صورت نگیرد و مذاکرات یک بار دیگر هم تمدید شود، شرایط بازار به چه صورتی خواهد بود فکر آنها را درگیر می‌کند.
به همین دلیل در روزهای اخیر شاهد اقبال سهامداران نسبت به سهامی بودیم که کمتر از وضعیت مذاکرات هسته‌ای متاثر می‌شوند. وی به دلایل بی‌تفاوت شدن سهامداران نسبت به مذاکرات اشاره کرد و افزود: طولانی شدن بحث مذاکرات هسته‌ای با وجود فرارسیدن مهلت پایانی (ضرب‌الاجل) هیجانات مثبت و منفی سهامداران را کاهش داده است. مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی ایران به طولانی بودن بحث مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: سهامداران توان خود را برای معامله‌گری و پذیرفتن ریسک بازار سهام از دست داده‌اند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در مذاکرات هسته‌ای در نظر گرفتن منافع هفت کشور تا اندازه‌ای مشکل است، افزود: در بحث مذاکرات هسته ای، جنبه‌های سیاسی، نظامی و موارد زیادی وجود دارد؛ بنابراین نمی‌توان به راحتی در مورد نتیجه این دور از مذاکرات اظهار‌نظر کرد اما امید است که این دور از مذاکرات به نتایج مساعدی برسد که در صورت دستیابی به یک توافق قطعی اقتصاد کشور و همچنین بازار سهام از شکوفایی برخوردار خواهد شد.
ارسال نظر