پاتک اوباما به فشار لابی «ضدتوافق»

باراک اوباما در یک کنفرانس تلفنی با حامیان خود ضمن اشاره به اینکه «لابی ضدتوافق» بسیار قوی، پولدار و مصمم است، هشدار داد که اگر طرفداران توافق صدای خود را با تکیه بر حقایق و نتایج مثبت توافق بلند نکنند، فرصت از دست خواهد رفت. اوباما «لابی ضدتوافق» را همان‌هایی دانست که آمریکا را درگیر جنگ عراق کردند.

دوئل لابی‌ها در واشنگتن

اوباما از حامیانش خواست برای تصویب توافق در کنگره فعال‌تر، رساتر و موثرتر عمل کنند

گروه دیپلماسی: در ادامه کش و قوس‌های دولت و کنگره آمریکا بر سر توافق هسته‌ای ایران که این روزها به یک کارزار واقعی تبدیل شده‌است، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده از حامیان خود خواست تا صدای پشتیبانی‌شان از توافق هسته‌ای را به گوش نمایندگان کنگره برسانند.

همزمان سخنگوی کاخ سفید نیز با بیان اینکه برخی از جمهوری‌خواهان سعی دارند نتایج دو سال تلاش دیپلماتیک برای رسیدن به توافق با ایران را به سطل زباله بریزند، تاکید کرد که هرگونه شکستی در این توافق‌نامه، به انزوای آمریکا در جهان منجر خواهد شد. در یک هفته گذشته وزرای خارجه، انرژی و خزانه‌داری آمریکا، ساعت‌های زیادی را صرف متقاعد کردن اعضای کمیته روابط خارجی سنای آمریکا کردند که همچنان این تلاش‌ها از سوی قوه مجریه آمریکا ادامه دارد.

در همین ارتباط، باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنج‌شنبه در یک کنفرانس تلفنی با اعضای سازمان‌هایی که در پیروزی او در انتخابات نقش مهمی داشتند در تلاش برای جلب حمایت از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ از حامیان خود در سراسر کشور خواست تا کنگره را برای پشتیبانی از این توافق تحت فشار قرار دهند. به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبرگزاری «رویترز»، اوباما در این کنفرانس تلفنی که از سوی کاخ سفید برنامه‌ریزی شده بود، از حامیانش خواست در این زمینه فعال‌تر، با صدایی رساتر و موثرتر عمل کنند.

او با اشاره به توافق هسته‌ای که ایران و گروه ۱+۵ در ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیر) در وین به آن دست یافتند، تاکید کرد که این توافق خوب است که باید به آن افتخار کنیم و ایران تحت این توافق به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت. رئیس‌جمهوری آمریکا ادامه داد: «بسیاری از منتقدان توافق هسته‌ای افرادی هستند که با هر توافقی با ایران مخالفند، در حالی ‌که اغلب رهبران جهان از این توافق حمایت می‌کنند که شامل رژیم بازرسی‌هایی است که حتی اگر ایران بخواهد توافق را نقض کند آن را کشف خواهیم کرد.» او بیان کرد: «‌آنها، همان نیروهایی که ما را درگیر جنگ عراق کردند، در غیبت‌مان بار دیگر ما را بر سر یک درگیری نظامی بالقوه قرار خواهند داد. اما صدای مخالفان جنگ عراق زمانی بلند شد که دیر شده بود اما اکنون شما، رئیس‌جمهوری در کاخ سفید دارید که در کنار شما است.»

اوباما با بیان اینکه لابی مخالفت با توافق هسته‌ای قوی، متمول و مصمم است، گفت: «آنها فقط ۲۰ میلیون دلار صرف پخش آگهی‌های تلویزیونی در آمریکا برای مخالفت با این توافق کرده‌اند. در حال حاضر همان ستون‌نویس‌ها و مقامات دولتی پیشین که مسوول کشاندن پای آمریکا به جنگ عراق بودند به مخالفت با توافق هسته‌ای با ایران برخاسته‌اند.» باراک اوباما افزود: «اگر حامیان این توافق در مدت زمان تعطیلات تابستانی کنگره صدای خود را با تکیه بر حقایق و نتایج مثبت توافق هسته‌ای بلند نکنند، این فرصت از دست خواهد رفت چون مخالفان پیش از این کنگره را تحت فشار قرار داده‌اند.»

رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داد: «رد توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ احتمال استفاده از اقدام نظامی علیه ایران را ایجاد خواهد کرد. اگر برای جلوگیری از دستیابی ایران به توافق هسته‌ای ناچار به اقدام شویم به قدری در جامعه جهانی منزوی خواهیم شد که از این پس اعتباری برای عقد قرارداد نخواهیم داشت.» اوباما در این کنفرانس تلفنی در واکنش به یکی از خواسته‌های مخالفان مبنی بر برچیده شدن کامل تاسیسات هسته‌ای ایران گفت که در دنیای واقعی، ایران هیچ‌گاه با برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای خود موافقت نمی‌کند.

روز چهارشنبه رئیس‌جمهوری آمریکا از هم‌حزبی‌های خود در کنگره برای دیدار و مذاکره در کاخ سفید و حمایت از توافق هسته‌ای دعوت کرد. در روزهای اخیر برخی از جمهوری خواهان از جمله لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه و نامزد انتخابات ریاست جمهوری ضمن رد «برجام» گفته بود که جان کری به طرز خطرناکی درباره توافق هسته‌ای ایران ساده‌لوح است. از سوی دیگر نتایج نظر‌سنجی موسسه یهودی «جی استریت» مستقر در واشنگتن نشان می‌دهد که اکثر یهودیان آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران حمایت می‌کنند. به گزارش «ایرنا»، طبق این نظرسنجی که پایگاه اینترنتی صدای آمریکا آن را منتشر کرد، ۶۰ درصد یهودیان آمریکا موافق توافق هسته‌ای و ۴۰ درصد آنها مخالف هستند.

دولت آمریکا روز دوشنبه (۲۹ تیر) نتایج نهایی مذاکرات هسته‌ای با ایران را که سه‌شنبه (۲۳ تیر) به دست آمده بود به کنگره ارائه داد. اعضای کنگره ۶۰ روز کاری تا ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور) برای بازنگری و رای دادن به توافق وقت دارند. بر این اساس، اگر مخالفان توافق در کنگره به توافق جامع هسته‌ای با ایران رای منفی بدهند، رئیس‌جمهوری آمریکا همانگونه که پیش از این هشدار داده بود، آن را وتو خواهد کرد. در این صورت مخالفان برای خنثی کردن وتوی رئیس‌جمهوری به دو سوم آرای کنگره نیاز دارند. برخی کارشناسان بر این باورند که خنثی کردن وتوی اوباما تقریبا محال است اما کاخ سفید تلاش می‌کند طی هفته‌های باقی‌مانده تا پایان مهلت ۶۰ روزه کنگره برای بررسی توافق هسته‌ای، فضایی را ایجاد کند که نیازی به وتو کردن مخالفت قانون‌گذاران با توافق نباشد.

دو راه پیش روی کنگره برای توافق

همزمان با سخنان باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا، سخنگوی کاخ سفید نیز با بیان اینکه برخی از جمهوری‌خواهان سعی دارند نتایج دو سال تلاش دیپلماتیک برای رسیدن به توافق با ایران را به سطل زباله بریزند، تاکید کرد که هرگونه شکستی در این توافق‌نامه به انزوای آمریکا در جهان منجر خواهد شد. به گزارش «ایرنا»، «جاش ارنست» در نشست مطبوعاتی روز پنج‌شنبه با بیان اینکه اوباما از ابتدای ورود به کاخ سفید حل مساله هسته‌ای ایران را در صدر برنامه‌های خود قرار داده بود، افزود: «جمهوری‌خواهان خیال دارند حاصل دو سال تلاش برای رسیدن به این توافق را به سطل زباله بریزند.» سخنگوی اوباما، جمهوری‌خواهان کنگره را متهم ساخت در شرایطی که این کشور با مسائل و تصمیم‌گیری‌های مهمی روبه‌رو است و این موضوعات از حساسیت زمانی نیز برخوردارند، آنها تصمیم گرفته‌اند تعطیلات تابستانی خود را شروع کنند.

او هشدار داد که این تصمیم علاوه بر خسارت‌های اقتصادی دیگر، ممکن است دولت آمریکا را به فاصله دو سال، بار دیگر با خطر تعطیلی و ورشکستگی روبه‌رو کند. ارنست در ادامه موضوع توافق هسته‌ای با ایران و بررسی متن این توافق‌نامه در کنگره آمریکا را از دیگر مسائلی بیان کرد که رسیدگی و تصمیم‌گیری در مورد آن از حساسیت زمانی برخوردارست.

ارنست با بیان اینکه در این مرحله مسوولان دولت سعی خواهند کرد تا حتی الامکان اطلاعات ضروری در مورد این توافق‌نامه را در اختیار اعضای کنگره بگذارند، تاکید کرد که کاخ سفید با توجه به موضع از پیش مشخص شده برخی از جمهوری‌خواهان، حاضر نخواهد شد وقت زیادی را برای متقاعد کردن آنها صرف کند و ترجیح می‌دهد این زمان را صرف توضیح به آن دسته از قانون‌گذارانی کند که تمایل خود را برای برخورد مسوولانه با این توافق‌نامه نشان داده‌اند.

سخنگوی کاخ سفید در ادامه با یادآوری اینکه تاکنون ۸۶ کشور جهان با صدور بیانیه‌هایی حمایت خود را از این توافق‌نامه اعلام کرده‌اند، به صراحت گفت که هرگونه شکستی در این توافق‌نامه به انزوای آمریکا در جهان منجر خواهد شد.

او تاکید کرد: «از نظر گردانندگان کاخ سفید، در غیاب چنین توافقی، امکان برخورد نظامی با ایران افزایش می‌باید. اوباما بارها به اعضای کنگره این کشور گفته است در صورتی که خواهان شروع یک جنگ دیگر نیستند باید از این توافق حمایت کنند.» سخنگوی اوباما در نهایت گفت که کنگره آمریکا دو راه بیشتر پیش رو ندارد؛ یا اینکه از رویکرد رئیس‌جمهوری آمریکا و این توافق‌نامه حمایت کنند یا بدون داشتن طرح و چاره مشخصی در ذهن، آمریکا را به سمت انزوا در مقابل جامعه بین‌المللی وهمراهی با اسرائیل سوق دهند.

بازرسی از مراکز نظامی

از سوی دیگر و در داخل ایران هم، بحث و بررسی درخصوص مفاد برجام از سوی تیم هسته‌ای و همچنین مجلس شورای اسلامی در جریان است. در همین خصوص معاون وزیر خارجه ایران درباره نحوه بازرسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مراکز هسته‌ای و موضوعات مطرح شده درباره بازرسی از مراکز نظامی گفت: «به نظر من این دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در توافق برجام برطرف شده و ما خوشبختانه توانستیم مانع زیاده‌خواهی طرف غربی شویم و فراتر از قوانین بین‌المللی را نپذیرفتیم و اطمینان داریم در مسیر بازرسی‌ها به هیچ وجه بازرسان به اسناد نظامی و حساس ما دسترسی نخواهند داشت.»

به گزارش خبرگزاری «صدا و سیما»، سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در نشست اخیر خود با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی که روز پنج‌شنبه گذشته برگزار شد، با بیان اینکه براساس توافق، رآکتور آب سنگین به هیچ وجه بتن‌ریزی نمی‌شود، گفت: «قلب کنونی رآکتور از بدنه خارج شده و قلب جدید که میزان تولید پلوتونیوم آن بسیار کم است، جایگزین می‌شود.»

برجام سند محرمانه‌ای ندارد

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با اشاره به انعقاد قراردادی بین صالحی و آمانو با عنوان نقشه راه همکاری گفت: «این تفاهم و اسناد مربوط به آن بین ایران و آژانس محرمانه است و براساس قوانین بین‌المللی، آژانس وظیفه حفاظت از این اسناد را دارد.» عراقچی گفت: «در برجام و ضمایم آن هیچ سند محرمانه‌ای وجود ندارد.» سیدعباس عراقچی گفت: «قطعاً در بررسی توافق وین (برجام) و تبعات آن باید به‌صورت یک تصویر کلان نگاه کنیم و سپس مسائل و جزئیات بررسی شود.» همزمان جان کری وزیر خارجه آمریکا نیز روز چهارشنبه درنشست کمیته نیروهای مسلح کنگره آمریکا گفت: «متن توافق آژانس با کشورها محرمانه است واین اطلاعات در دسترس سایر کشورها قرار نخواهد گرفت.»

عدم ورود بازرسان کانادایی و آمریکایی

عراقچی در ادامه درباره برنامه آژانس برای تعیین ۱۵۰ بازرس برای بازرسی از مراکز هسته‌ای ایران گفت: «این موضوع به این معنا نیست که ۱۵۰ بازرس یک جا به تهران می‌آیند، بلکه آژانس در فرآیند قانونی ۱۵۰ نفر را به جمهوری اسلامی معرفی کرده و ما بعد از بررسی سوابق آنها در صورت لزوم این بازرسان را تایید کرده و آژانس برای بازرسی از بین آنها تعداد افرادی را به ایران اعزام می‌کند. البته در توافق ذکر شده که بازرسان باید از کشورهایی باشند که با ایران روابط دیپلماتیک داشته و به‌طور مثال بازرسان آمریکایی و کانادایی نمی‌توانند به ایران اعزام شوند.»

آغاز حقوقی اجرای «برجام» از سوی اتحادیه اروپا

شورای اتحادیه اروپا اولین اقدامات حقوقی برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک را به تصویب رساند. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی اتحادیه اروپا، شورای اتحادیه اروپا روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «این شورا اولین اقدامات حقوقی برای آغاز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافقی که ۱۴ ژوئیه میان ایران و گروه ۱+۵ در وین حاصل شد را تصویب کرد.»

شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوئیه با تصویب قطعنامه‌ ۲۲۳۱ و به‌علاوه اتحادیه اروپا پیش از این برجام را مورد تایید قرار داده‌اند. قطعنامه شورای امنیت اجازه انتقال تجهیزات مرتبط هسته‌ای خاص از ایران، تغییر دو آبشار در تاسیسات فردو و به‌روزرسانی رآکتور اراک را می‌دهد. این قطعنامه علاوه‌ بر این اجازه انتقالات و فعالیت‌های لازم برای اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خاص تعیین شده در برجام یا لازم برای آمادگی اجرای برجام را می‌دهد. براساس این بیانیه، اقدامات قانونی تصویب شده در شورای اتحادیه اروپا، این اقدامات (موارد فوق‌الذکر) را به قوانین اروپا تبدیل می‌کند.

در ادامه این بیانیه آمده است که این اقدامات قانونی به‌صورت رویه‌هایی مکتوب از سوی شورای اتحادیه اروپا تصویب شده‌اند. به گزارش «ایسنا»، ایران و گروه ۱+۵ پس از نزدیک به ۲ سال مذاکره در ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیر) به توافقی بلندمدت درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای تهران و لغو تحریم‌های ایران دست یافتند. اکنون کنگره آمریکا کمتر از دو ماه فرصت دارد تا این توافق را بررسی و برای تأیید یا رد آن رای‌گیری کند. رئیس‌جمهور آمریکا در تلاش است تا حمایت قانون‌گذاران از این توافق را جلب کند.