ارزیابی عملکرد پارلمان پایتخت

گروه مسکن: سومین دوره انتخابات هیات رئیسه شورای شهر تهران در دوره چهارم روز گذشته در حالی در صحن علنی برگزار شد که احمد مسجد جامعی نامزد اعضای اصلاح طلب شورا پیش از برگزاری انتخاب اعلام کرده بود: می‌داند فقط ۱۳ رای دارد! بنابراین مهدی چمران با اتکا به رای اعضای مستقل شورا (سه تن از ورزشکاران و یک عضو دیگر) توانست با ۱۷ رای همچنان بر مسند ریاست شورا باقی بماند، اما اعضای اصولگرای شورا فقط به کرسی ریاست راضی نشدند و مجالی برای حضور سایر دیدگاه‌های سیاسی و کارشناسی در ترکیب هیات رئیسه پارلمان محلی پایتخت برای سال سوم هم ندادند.


به گفته اعضای اصلاح‌طلب شورا، رایزنی‌های صورت گرفته در ساعات اولیه صبح دیروز سبب شد علاوه بر رئیس، صندلی نایب رئیس، دو منشی و سخنگوی شورا همچنان در دست اصولگرایان باقی بماند تا انتخابات شورای شهر به‌عنوان نهاد ناظر بر عملکرد مدیران شهری بیش از آنکه براساس تخصص و عملکرد گذشته اعضا باشد رنگ و بوی سیاسی به خود بگیرد. در این میان رسیدن دوره چهارم شورای شهر به نیمه عمر خود کارنامه عملکردی از دو سال گذشته شورا پیش روی اعضا قرار می‌دهد که نشان می‌دهد شورای شهر در 10 حوزه کلان نتوانسته نقش اصلی خود به‌عنوان نهاد نظارتی را ایفا کند و کارآمدی شورا را تحت‌الشعاع قرار داده است.


تعداد بالای مصوبات بدون پیگیری اجرایی شدن آنها، اشکالات ساختاری، غفلت از مشارکت شهروندان در پروژه‌های شهری و اولویت بندی نکردن موضوعات شهری از جمله نقاط ضعف اساسی عملکرد شورا از دیدگاه خود اعضای شورای شهر است. روزمرگی، قطع تعامل قوی با دولت، تشکیل نشدن دیوان محاسبات شهری، اجرایی نشدن طرح‌های موضعی و موضوعی، ضعف در ارائه گزارش‌های ذی حسابی و ارائه بودجه نیز از دیگر حوزه‌هایی است که به گفته اعضای شورا ضعیف عمل شده و می‌تواند با راهکارهایی از جمله تدوین آیین‌نامه داخلی جدید شورا و سیاست‌گذاری نظارتی جدید آنها را اصلاح کند. دوری از فضای سیاسی و استفاده از دیده‌بان‌های شهری برای افزایش نظارت نیز از دیگر راهکارهای پیشنهادی اعضای شورا برای قرارگرفتن در مسیر کارآمدی است. به گزارش «دنیای اقتصاد» دیروز راهرو‌های ساختمان بهشت و صحن علنی پارلمان پایتخت به محلی برای صحبت‌های درگوشی بدل شده بود، اگرچه برای بسیاری از اعضا نتیجه انتخابات رئیس شورا مشخص بود، اما این امیدواری وجود داشت که برای سال سوم دوره چهارم شورا ترکیب سایر اعضای هیات رئیسه تغییر کند.


با رسمی شدن جلسه، به درخواست تعدادی از اعضا، انتخابات هیات رئیسه به دستور اول جلسه منتقل شد. اعضای اصولگرای شورای شهر، مهدی چمران را به‌عنوان کاندیدای خود و اعضای اصلاح طلب، احمدمسجد جامعی را به‌عنوان کاندیدای خود معرفی کردند. چند دقیقه بعد از توزیع برگه‌های زرد رنگ آرا، گلدان شیشه‌ای برای جمع‌آوری آرا در میان اعضا گردانده شد. مهدی چمران با 17 رای بر احمدمسجدجامعی با 13 رای پیشی گرفت. سال گذشته مهدی چمران توانسته بود با 18 رای به‌عنوان رئیس شورا انتخاب شود اما امسال با انداخته شدن یک رای سفید به گلدان شیشه‌ای جمع‌آوری آرا، تعداد آرای وی به 17 رسید. پس از آن مرتضی طلایی با رای ناپلئونی اعضا و با 16 رای، در مقابل 15 رای احمد حکیمی‌پور به‌عنوان نایب رئیس شورا باقی ماند.


ابوالفضل قناعتی و محسن پیرهادی نیز هریک با ۱۷ رای به‌عنوان منشی اول و دوم در مقابل محمدمهدی تندگویان و ولی‌الله شجاع پوریان (هر یک دارای ۱۴ رای بودند) انتخاب شدند. رضا تقی‌پور نیز با ۱۶ رای همچنان در سمت سخنگوی شورا باقی ماند و اسماعیل دوستی که توانسته بود ۱۴ رای کسب کند از سخنگویی شورا در سال سوم بازماند. این در حالی است که در سال ابتدایی دوره چهارم شورا که احمد مسجد جامعی با ۱۶ رای توانست بر مسند ریاست شورا تکیه بزند اعضای اصلاح طلب شورا برای رعایت تعادل در ترکیب هیات رئیسه، از انتخابات نایب رئیسی شورا کناره‌گیری کردند تا مرتضی طلایی از طیف اصولگرایان به‌عنوان نایب رئیس انتخاب شود.


ضعف در نظارت بر اجرا

بررسی کارنامه عملکرد شورای شهر تهران در دوره چهارم نشان می‌دهد گذشته از حاکمیت فضای سیاسی در برخی برهه‌ها، کمبود نظارت یکی از نقاط ضعف اصلی شورا طی دو سال گذشته بوده است. احمدحکیمی پور، رئیس کمیته فرهنگی شورا با تاکید بر اینکه از دوستان درخواست کردیم از ایجاد فضای دو قطبی در شورای شهر پرهیز کنند، چراکه از کارآمدی شورا می‌کاهد، به «دنیای اقتصاد» گفت: یکی از نقاط ضعف کارنامه عملکرد شورا طی دو سال گذشته نبود نظارت فرآیندی است. در شورای شهر نظارت موردی اتفاق می‌افتد و بخش زیادی از وقت شورا به تصویب مصوبات می‌گذرد، در حالی که هم‌اکنون مجموعه کاملی از مصوبات را دارد و به مصوبات جدیدی نیاز نیست. مگر آنکه شهرداری لایحه دهد بنابراین خود شورا نباید طرح جدیدی بدهد. او ادامه داد: بهتر است شورا در این مرحله به بررسی نحوه اجرایی لوایح و طرح‌های گذشته بپردازد و نتیجه تذکرات و سوالات از شهردار را بررسی کند.


رفع اشکالات ساختاری

علی صابری عضو کمیسیون نظارت نیز با اشاره به اشکالات ساختاری شورا عنوان کرد: عمده ترین زمان شورا به مسائل موردی صرف می‌شود.

او در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به مقایسه عملکرد شورای شهر در زمان ریاست احمد مسجد جامعی و مهدی چمران پرداخت و افزود: از لحاظ حقوقی نحوه اداره جلسات در زمان آقای مسجدجامعی کامل‌تر بود، اما در هر دوسال گذشته قانون به طور کامل اجرا نشده است.


غفلت از مشارکت شهروندان

محسن پیرهادی، عضو جدید هیات رئیسه شورای شهر تهران نیز به «دنیای اقتصاد» گفت: طی دوسال گذشته یکی از موضوعات مورد غفلت اعضا، مشارکت شهروندان در اقتصاد شهر بوده است.


او ادامه داد: به این معنا که مردم در پروژه‌های شهری حتی با سرمایه‌های خرد و اندک خود بتوانند شرکت کنند که این موضوع با توجه به آنکه در تامین منابع مالی شهر با مشکل مواجه هستیم نیازمند برنامه ریزی مدیریت شهری وشورای شهر است. او یکی دیگر از نقاط ضعف عملکرد شورای چهارم را در تعیین اولویت‌های شهری دانست و گفت: به اولویت‌هایی که شهروندان تهران نیاز دارند پاسخ نمی دهیم به‌عنوان مثال آلودگی هوا و ساخت زیر ساخت‌های‌ شهر همچون مترو جزو اولویت‌های شهر تهران است که هنوز در مسیر اصلی آن حرکت نکرده‌ایم.


شهرداری پاسخ نمی‌دهد

او نظارت و برنامه ریزی درست را یکی از حوزه‌هایی عنوان کرد که شورای شهر تهران در دو سال آینده باید روی آن کار کند و اضافه کرد: تصور می‌کنم هنوز هم پیشنهاد اصلی برای اجرای امور شهری از سوی شهرداری انجام می‌شود؛ در حالی که برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شهر باید تماما توسط شورای شهر تهران باشد.


به گفته وی در حال حاضر بسیاری از تذکرات اعضای شورا به شهرداری تهران یا به صورت درست پاسخ داده نمی‌شود یا آنکه پاسخ آن به مجری دیگری ارجاع داده می‌شود.


پیشنهاد تدوین آیین‌نامه داخلی شورا

علیرضا دبیر، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر نیز در مورد آنچه شورای شهر تهران در دو سال آینده باید اصلاحاتی انجام دهد؛ اظهار کرد: اگرچه نظارت نسبت به دوره‌های گذشته شورا ارتقا یافته است اما هیات رئیس جدید باید آیین‌نامه‌ای برای مدت زمان بررسی یک فوریت، دو فوریت و عادی طرح‌ها و لوایح تهیه و مصوب کند و تازمانی که این موضوع مشخص نشود نظارت در شورا ایده‌آل نخواهد شد.


کارنامه عملکرد شورا مثبت نیست

محمدحقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر نیز تصریح کرد: شورای شهر تهران در ماه‌های گذشته یک روند روزمرگی را طی کرده است.

او به مقایسه دو دوره ریاست احمد مسجدجامعی و مهدی چمران پرداخت و به «دنیای اقتصاد» تاکید کرد: اقداماتی خوبی در دوره ریاست احمد مسجد جامعی صورت گرفت که در یک‌سال گذشته از سوی هیات رئیسه شورا پیگیری نشد.


او اضافه کرد: تعامل با اعضای هیات دولت، تشکیل کمیسیون‌های تخصصی، ایجاد مرکز پژوهش‌های شورا و دیوان محاسبات شهری از جمله این موارد بود که هیچ‌گاه پیگیری و اجرایی نشد. او با بیان اینکه در کنار احترامی که به اعضای اصولگرای شورا می‌گذارم، گفت: این انتظار وجود دارد که جدا از مسائل سیاسی، در حوزه مسائل تخصصی شهر از جمله سلامت و محیط‌زیست همه اعضا با یکدیگر اجماع داشته باشند.


عضو کمیسیون سلامت شورا با اشاره به اینکه کارنامه عملکرد یکسال گذشته شورا چندان مثبت نیست، افزود: با وجود تعداد بالای مصوبات در شورا درصد پایینی از مصوبات به مرحله اجرای دقیق و کامل رسیده‌اند. محمدسالاری رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نیز عقب ماندگی در تصویب و اجرای طرح‌های موضعی و موضوعی را یکی از اشکالات عملکرد دوره چهارم شورا خواند و گفت: شورا به لحاظ نقش نظارتی نتوانسته در این زمینه موفق عمل کند.


به گفته وی، ضعف در ارائه گزارش‌های ذی حسابی و نحوه ارائه بودجه از دیگر نقاط ضعف عملکرد شورای چهارم بوده است. این عضو شورا تصریح کرد: در حال حاضر پس از ارائه گزارش‌های ذی حسابی هیچ‌گونه تکلیفی بر عهده شهرداری از سوی شورا گذاشته نمی‌شود. ضمن آنکه هیات رئیس فعلی شورا معتقد است اعضای شورا فقط حق استماع گزارش‌های ذی‌حسابی و سایر گزارش‌های مالی شهرداری را دارد.