اظهارات پدر زلزله‌شناسی
هنوز علم ناتوان است
در روزهای اخیر، در برخی شبکه‌های مجازی، به نقل از بهرام عکاشه پدر علم زلزله شناسی عنوان شد که « با وقوع زلزله فیروزکوه باید منتظر زلزله‌های بیشتری در تهران باشیم و سیگنال‌های زلزله تهران فعال شده است. »
اما عکاشه با تکذیب این نقل قول‌ها، اعلام کرد: زلزله فیروزکوه و جوادآباد نشان می‌دهد که منطقه تحت استرس قرار دارد اما هیچ وقت نمی‌توان گفت چه زمانی در تهران زلزله ۶ یا ۷ ریشتری می‌آید. فعال شدن گسل‌ها نشان می‌دهد که منطقه تحت فشار و نیرو است و صفحه ایران مرکزی و کوه البرز فشرده‌تر می‌شود که در نتیجه یک گسل شکسته و انرژی آزاد می‌شود و باعث زلزله می‌شود؛ اما هنوز مشخص نیست که این گسل‌ها به هم مربوط هستند تا بتوان پیش‌بینی زلزله در تهران را کرد.
اما عکاشه با تکذیب این نقل قول‌ها، اعلام کرد: زلزله فیروزکوه و جوادآباد نشان می‌دهد که منطقه تحت استرس قرار دارد اما هیچ وقت نمی‌توان گفت چه زمانی در تهران زلزله ۶ یا ۷ ریشتری می‌آید. فعال شدن گسل‌ها نشان می‌دهد که منطقه تحت فشار و نیرو است و صفحه ایران مرکزی و کوه البرز فشرده‌تر می‌شود که در نتیجه یک گسل شکسته و انرژی آزاد می‌شود و باعث زلزله می‌شود؛ اما هنوز مشخص نیست که این گسل‌ها به هم مربوط هستند تا بتوان پیش‌بینی زلزله در تهران را کرد.
در روزهای اخیر، در برخی شبکه‌های مجازی، به نقل از بهرام عکاشه پدر علم زلزله شناسی عنوان شد که « با وقوع زلزله فیروزکوه باید منتظر زلزله‌های بیشتری در تهران باشیم و سیگنال‌های زلزله تهران فعال شده است.»
اما عکاشه با تکذیب این نقل قول‌ها، اعلام کرد: زلزله فیروزکوه و جوادآباد نشان می‌دهد که منطقه تحت استرس قرار دارد اما هیچ وقت نمی‌توان گفت چه زمانی در تهران زلزله 6 یا 7 ریشتری می‌آید. فعال شدن گسل‌ها نشان می‌دهد که منطقه تحت فشار و نیرو است و صفحه ایران مرکزی و کوه البرز فشرده‌تر می‌شود که در نتیجه یک گسل شکسته و انرژی آزاد می‌شود و باعث زلزله می‌شود؛ اما هنوز مشخص نیست که این گسل‌ها به هم مربوط هستند تا بتوان پیش‌بینی زلزله در تهران را کرد. وی در این باره به خبرآنلاین گفت: در این دو زلزله تخلیه انرژی کمی روی داده است و اتفاقا باید نگران زلزله بزرگ‌تر بود، اما امکان پیش‌بینی زمان وقوع آن فعلا وجود ندارد. بررسی زمین شناسی و مطالعات نشان می‌دهد که احتمال وقوع زلزله بزرگ در تهران بسیار بالا است.
اما درباره زمان وقوع آن به محاسباتم ایمان ندارم، چون زمین رفتار غیرقابل پیش‌بینی دارد. زلزله فیروزکوه خوشه‌ای بوده و گاهی بعد از این زلزله خوشه‌ای و فعال شدن گسل‌های بیشتر، امکان زلزله بزرگ‌تر وجود دارد، اما هنوز علم در پاسخ به این سوال ناتوان است. علم زلزله شناسی اجازه نمی‌دهد که برای وقوع زلزله در تهران، آن هم در آینده نزدیک هیچ پیش‌بینی کرد. در روش‌های تخصصی، با محاسبه زمان بروز موج عرضی و طولی که با تاخیر زمانی چند ثانیه‌ای به دنبال هم رخ می‌دهد می‌توان حداکثر تا 70ثانیه موج مخرب را پیش‌بینی کرد. در حال حاضر این روش در ژاپن استفاده می‌شود و در این زمان کم، تمام نیروگاه‌های هسته‌ای، رآکتورها و تاسیسات زیربنایی متوقف می‌شوند؛ در تلویزیون هم به مردم هشدارهای لازم داده می‌شود. اما به هرحال باید همیشه احساس خطر کرد و ستاد بحران آمادگی کامل را داشته باشد تا کمترین خسارت وارد شود و خوب است که همیشه تهران در وضعیت نارنجی خطر باشد، اما نباید مردم را ترساند و نگران کرد.در این میان، رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران نیز اعلام کرد: زلزله مخاطره اصلی این شهر است. یکی از برنامه‌هایی که در بحث مقابله با زلزله تهران داریم، تهیه نقشه‌های تخلیه امن اضطراری است. یعنی نقشه‌ای باشد که اگر اتفاقی افتاد فرد بداند که چگونه باید از مکان خارج شود و از کدام مسیر به نقطه امن برود. تاکنون نقشه ۸۰ محله چاپ شده و در اختیار محلات قرار گرفته است. نقشه باقی محلات نیز در حال چاپ است و مابقی نیز تا پایان برنامه پنج‌ساله دوم تکمیل می‌شود.
تهران نزدیک به ۴۰۰ محله شهری دارد.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به هشدار زلزله تهران طی ۱۰ ثانیه قبل از وقوع نیز، می‌گوید: زمانی که گسلی فعال شود، یک موج اولیه و ثانویه دارد. موج اولیه مخرب نیست و فاصله بین این دو موج طبق محاسبات انجام شده از ۸ ثانیه تا ۴۰ ثانیه است. با مطالعات انجام شده با کارشناسان ژاپنی روی گسل اصلی مشاء در تهران زیرساخت سنسورها و دستگاه‌های لرزه نگاری را فراهم کردیم که به محض اینکه موج اولیه را دریافت کردند، ما در مرکز، مدیریت موج اول را داشته باشیم و قبل از موج دوم بتوانیم هشدارهای لازم هر چند کوتاه را بدهیم تا بتوانیم کارهای بزرگی مانند قطع شبکه اتوماتیک گاز، برق و مترو را داشته باشیم و پناه گیری سریع انجام شود. در حال حاضر در نزدیکی گسل مشاء، سیستم هشدار سریع زلزله نصب شده است اما برای آنکه کل گسل‌های فعال و اصلی به این سیستم مجهز شوند و دامنه اطمینان از «آگاه شدن نسبت به آستانه زمین لرزه» برای سازمان مدیریت بحران افزایش یابد، باید تعداد این سیستم‌ها دست کم به ۵۰ سیستم برسد.
در ضمن، هم‌اکنون فقط سازمان مدیریت بحران شهر تهران به این سیستم مجهز است و اگر دستگاه‌های دیگری همچون صدا و سیما یا شرکت ملی گاز، به چنین سیستمی نیاز داشته باشند - که دارند- باید دستگاه و تجهیزات مربوطه را از سازمان مدیریت بحران شهر تهران خریداری کنند.
این در حالی است که اگر این سیستم در اداره گاز استان تهران فعال شود، امکان قطع گاز در لوله‌های سراسری شهر تهران چند ثانیه قبل از وقوع زلزله، فراهم می‌شود و پایتخت از خطر آتش‌سوزی سراسری در اثر زمین لرزه، ایمن می‌شود.
احمد صادقی معتقد است: وقوع زلزله در حواشی تهران ربطی به فعال شدن گسل‌های تهران ندارد، او به مهر می‌گوید: گسل‌های جوادآباد و فیروزکوه انرژی خودشان را تخلیه کردند و ربطی به گسل‌های تهران ندارد، اما کسانی که می‌گویند زلزله به تهران نزدیک شده باید بدانند زلزله در خود تهران است و ما باید برای زلزله تهران آمادگی کامل داشته باشیم. سابقه تاریخی فعالیت گسل‌های پایتخت نشان می‌دهد وقوع زلزله در تهران خسارت‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت و باید هم شهروندان و هم مسوولان آن را جدی بگیرند. متاسفانه شهروندان ما تصوری از بزرگی این مخاطره ندارند و حاضرند خانه‌ای که می‌سازند دکوراسیون بهتری داشته باشد اما به میزان مقاومت آن توجهی ندارند؛ درحالی که خطر زلزله در پایتخت بسیار جدی است. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در ادامه به موضوع دیگری اشاره می‌کند؛ و می‌گوید: در حال حاضر تهران با مشکل دیگری نیز دست به گریبان است و به‌دلیل خشکسالی این سال ها، شهر تهران نشست‌های زیادی داشته است که بیشتر در جنوب غربی و جنوب شرقی تهران متمرکز است.
به گفته وی، تهران روزانه یک میلی‌متر نشست می‌کند که به‌طور میانگین سالانه ۳۶ سانتی‌متر نشست می‌کند که با مقاوم‌‌سازی خانه‌ها می‌توان در برابر مخاطرات پیش آمده ایمن‌تر بود.
اما عکاشه با تکذیب این نقل قول‌ها، اعلام کرد: زلزله فیروزکوه و جوادآباد نشان می‌دهد که منطقه تحت استرس قرار دارد اما هیچ وقت نمی‌توان گفت چه زمانی در تهران زلزله 6 یا 7 ریشتری می‌آید. فعال شدن گسل‌ها نشان می‌دهد که منطقه تحت فشار و نیرو است و صفحه ایران مرکزی و کوه البرز فشرده‌تر می‌شود که در نتیجه یک گسل شکسته و انرژی آزاد می‌شود و باعث زلزله می‌شود؛ اما هنوز مشخص نیست که این گسل‌ها به هم مربوط هستند تا بتوان پیش‌بینی زلزله در تهران را کرد. وی در این باره به خبرآنلاین گفت: در این دو زلزله تخلیه انرژی کمی روی داده است و اتفاقا باید نگران زلزله بزرگ‌تر بود، اما امکان پیش‌بینی زمان وقوع آن فعلا وجود ندارد. بررسی زمین شناسی و مطالعات نشان می‌دهد که احتمال وقوع زلزله بزرگ در تهران بسیار بالا است.
اما درباره زمان وقوع آن به محاسباتم ایمان ندارم، چون زمین رفتار غیرقابل پیش‌بینی دارد. زلزله فیروزکوه خوشه‌ای بوده و گاهی بعد از این زلزله خوشه‌ای و فعال شدن گسل‌های بیشتر، امکان زلزله بزرگ‌تر وجود دارد، اما هنوز علم در پاسخ به این سوال ناتوان است. علم زلزله شناسی اجازه نمی‌دهد که برای وقوع زلزله در تهران، آن هم در آینده نزدیک هیچ پیش‌بینی کرد. در روش‌های تخصصی، با محاسبه زمان بروز موج عرضی و طولی که با تاخیر زمانی چند ثانیه‌ای به دنبال هم رخ می‌دهد می‌توان حداکثر تا 70ثانیه موج مخرب را پیش‌بینی کرد. در حال حاضر این روش در ژاپن استفاده می‌شود و در این زمان کم، تمام نیروگاه‌های هسته‌ای، رآکتورها و تاسیسات زیربنایی متوقف می‌شوند؛ در تلویزیون هم به مردم هشدارهای لازم داده می‌شود. اما به هرحال باید همیشه احساس خطر کرد و ستاد بحران آمادگی کامل را داشته باشد تا کمترین خسارت وارد شود و خوب است که همیشه تهران در وضعیت نارنجی خطر باشد، اما نباید مردم را ترساند و نگران کرد.در این میان، رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران نیز اعلام کرد: زلزله مخاطره اصلی این شهر است. یکی از برنامه‌هایی که در بحث مقابله با زلزله تهران داریم، تهیه نقشه‌های تخلیه امن اضطراری است. یعنی نقشه‌ای باشد که اگر اتفاقی افتاد فرد بداند که چگونه باید از مکان خارج شود و از کدام مسیر به نقطه امن برود. تاکنون نقشه ۸۰ محله چاپ شده و در اختیار محلات قرار گرفته است. نقشه باقی محلات نیز در حال چاپ است و مابقی نیز تا پایان برنامه پنج‌ساله دوم تکمیل می‌شود.
تهران نزدیک به ۴۰۰ محله شهری دارد.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به هشدار زلزله تهران طی ۱۰ ثانیه قبل از وقوع نیز، می‌گوید: زمانی که گسلی فعال شود، یک موج اولیه و ثانویه دارد. موج اولیه مخرب نیست و فاصله بین این دو موج طبق محاسبات انجام شده از ۸ ثانیه تا ۴۰ ثانیه است. با مطالعات انجام شده با کارشناسان ژاپنی روی گسل اصلی مشاء در تهران زیرساخت سنسورها و دستگاه‌های لرزه نگاری را فراهم کردیم که به محض اینکه موج اولیه را دریافت کردند، ما در مرکز، مدیریت موج اول را داشته باشیم و قبل از موج دوم بتوانیم هشدارهای لازم هر چند کوتاه را بدهیم تا بتوانیم کارهای بزرگی مانند قطع شبکه اتوماتیک گاز، برق و مترو را داشته باشیم و پناه گیری سریع انجام شود. در حال حاضر در نزدیکی گسل مشاء، سیستم هشدار سریع زلزله نصب شده است اما برای آنکه کل گسل‌های فعال و اصلی به این سیستم مجهز شوند و دامنه اطمینان از «آگاه شدن نسبت به آستانه زمین لرزه» برای سازمان مدیریت بحران افزایش یابد، باید تعداد این سیستم‌ها دست کم به ۵۰ سیستم برسد.
در ضمن، هم‌اکنون فقط سازمان مدیریت بحران شهر تهران به این سیستم مجهز است و اگر دستگاه‌های دیگری همچون صدا و سیما یا شرکت ملی گاز، به چنین سیستمی نیاز داشته باشند - که دارند- باید دستگاه و تجهیزات مربوطه را از سازمان مدیریت بحران شهر تهران خریداری کنند.
این در حالی است که اگر این سیستم در اداره گاز استان تهران فعال شود، امکان قطع گاز در لوله‌های سراسری شهر تهران چند ثانیه قبل از وقوع زلزله، فراهم می‌شود و پایتخت از خطر آتش‌سوزی سراسری در اثر زمین لرزه، ایمن می‌شود.
احمد صادقی معتقد است: وقوع زلزله در حواشی تهران ربطی به فعال شدن گسل‌های تهران ندارد، او به مهر می‌گوید: گسل‌های جوادآباد و فیروزکوه انرژی خودشان را تخلیه کردند و ربطی به گسل‌های تهران ندارد، اما کسانی که می‌گویند زلزله به تهران نزدیک شده باید بدانند زلزله در خود تهران است و ما باید برای زلزله تهران آمادگی کامل داشته باشیم. سابقه تاریخی فعالیت گسل‌های پایتخت نشان می‌دهد وقوع زلزله در تهران خسارت‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت و باید هم شهروندان و هم مسوولان آن را جدی بگیرند. متاسفانه شهروندان ما تصوری از بزرگی این مخاطره ندارند و حاضرند خانه‌ای که می‌سازند دکوراسیون بهتری داشته باشد اما به میزان مقاومت آن توجهی ندارند؛ درحالی که خطر زلزله در پایتخت بسیار جدی است. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در ادامه به موضوع دیگری اشاره می‌کند؛ و می‌گوید: در حال حاضر تهران با مشکل دیگری نیز دست به گریبان است و به‌دلیل خشکسالی این سال ها، شهر تهران نشست‌های زیادی داشته است که بیشتر در جنوب غربی و جنوب شرقی تهران متمرکز است.
به گفته وی، تهران روزانه یک میلی‌متر نشست می‌کند که به‌طور میانگین سالانه ۳۶ سانتی‌متر نشست می‌کند که با مقاوم‌‌سازی خانه‌ها می‌توان در برابر مخاطرات پیش آمده ایمن‌تر بود.
ارسال نظر