روندهای مثبت و منفی اقتصاد ایران اعلام شد
بهبود نمره آزادی اقتصادی
گروه اقتصاد بین‌الملل- شادی آذری: موسسه تحقیقاتی فریزر در گزارش جدید خود با عنوان گزارش سال 2015 «آزادی اقتصادهای جهان» با استفاده از داده‌های سال 2013 (1392) مربوط به 157 کشور، میزان باز بودن اقتصادهای جهان را مورد بررسی قرار داده و به هر کشور یک «نمره کل باز بودن اقتصاد» و یک «رتبه در میان کشورهای جهان» اختصاص داده است. این گزارش ایران را از کل 157 اقتصاد جهان در رتبه 147 قرار داده است.
گر چه در گزارش سال 2014 نیز که در کل 152 کشور مورد بررسی قرار گرفته بودند، ایران همین رتبه یعنی 147 را به خود اختصاص داده بود اما با توجه به نمره باز بودن اقتصاد ایران می‌توان گفت که اقتصاد کشورمان در سال 2013 نسبت به سال 2012 بازتر شده است چون در گزارش سال 2014 که بر پایه داده‌های سال 2012 تدوین شده بود، نمره کل آزادی اقتصادی ایران 10/ 5 اعلام شده بود اما در گزارش جدید که بر پایه داده‌های سال 2013 است، این نمره به 43/ 5 بهبود یافته است. هرچه نمره کشوری بالاتر باشد آزادی اقتصادی آن بیشتر و هرچه رتبه بالاتر باشد، اقتصاد آن بسته‌تر است. دسترسی به نقدینگی، آزادی تجارت بین‌المللی و قوانین و مقررات سه شاخصی هستند که در آنها نمره ایران نسبت به گزارش پیشین بهبود یافته است. در گزارش سال گذشته نمره ایران در دسترسی به نقدینگی 5/ 6 بود که امسال به 0/ 7 افزایش یافته است. نمره ایران در آزادی تجارت بین‌المللی 6/ 2 بوده است که اکنون به 1/ 4 جهش یافته است و در زمینه قوانین مربوط به اعتبارات، بازار کار و تجارت، نمره ایران 5/ 4 بوده است که امسال به 7/ 4 رسیده است.
با وجود این، اقتصاد ایران یازدهمین اقتصاد بسته جهان شناخته شده و تنها اقتصاد ۱۰ کشور جهان بسته‌تر از اقتصاد ایران شناخته شده است. موسسه فریزر اعلام کرده است که ایران به لحاظ باز بودن اقتصاد، در زمره ۴۰ کشور در وضعیت قرمز جهان قرار دارد.
شاخص باز بودن اقتصادها که در گزارش جدید موسسه فریزر از آن استفاده شده است، میزان حمایت سیاست‌ها و نهادهای کشورها از آزادی اقتصادی را نشان می‌دهد. در این گزارش آزادی افراد در انتخاب گزینه‌ها، آزادی مبادلات، آزادی در ورود به بازار و رقابت و امنیت فرد و اموال بخش خصوصی، شالوده اصلی باز بودن اقتصادهای جهان را تشکیل می‌دهد. در تدوین این گزارش از ۴۲ داده مجزا استفاده شده است تا در نهایت پنج معیار کلی باز بودن اقتصادهای جهان به‌دست آید. این پنج معیار که گزارش موسسه فریزر بر اساس آن اقتصاد کشورها را رتبه‌بندی کرده است به این شرح هستند: ۱- اندازه دولت ۲- ساختارهای قانونی و حق مالکیت ۳- میزان دسترسی به نقدینگی ۴- آزادی تجارت بین‌المللی ۵- قوانین مربوط به اعتبارات، بازار کار و تجارت.
بر این اساس کشور هنگ‌کنگ با نمره 97/ 8 از 10، بازترین اقتصاد جهان را به خود اختصاص داده است و این کشور در رتبه‌بندی سال گذشته نیز به‌عنوان بازترین اقتصاد جهان معرفی شده بود. پس از هنگ‌کنگ، سنگاپور با نمره 52/ 8 همچون سال گذشته جایگاه دومین اقتصاد باز جهان را به خود اختصاص داده است. نیوزیلند با نمره 19/ 8 در جایگاه سومین اقتصاد باز جهان قرار گرفته است. پس از آنها هم سوئیس، امارات، جزیره موریس، اردن، ایرلند، کانادا و انگلیس به ترتیب در جایگاه‌های چهارم تا دهم جای گرفته‌اند. رتبه برخی از اقتصادهای عمده جهان به لحاظ باز بودن اقتصاد به این شرح است:
آمریکا رتبه ۱۶، ژاپن رتبه ۲۶، آلمان رتبه ۲۹، کره جنوبی رتبه ۳۹، ایتالیا رتبه ۶۸، فرانسه رتبه ۷۰، مکزیک رتبه ۹۳، روسیه رتبه ۹۹، چین رتبه ۱۱۱، هندوستان رتبه ۱۱۴ و برزیل رتبه ۱۱۸.
بر این اساس بسته‌ترین اقتصاد جهان ونزوئلا معرفی شده است که رتبه ۱۵۷ را به خود اختصاص داده است. ۱۰ کشوری که بسته‌ترین اقتصادهای جهان را به خود اختصاص داده‌اند به این شرحند: آنگولا، جمهوری آفریقای مرکزی، زیمبابوه، الجزایر، آرژانتین، سوریه، چاد، لیبی، جمهوری کنگو و در نهایت ونزوئلا. بر اساس این گزارش، کشورهایی که نامشان در یک‌چهارم صدر جدول اقتصادهای باز جهان قرار گرفته است، در سال ۲۰۱۳ میانگین سرانه تولید ناخالص داخلی‌شان ۳۸۶۰۱ دلار بوده است، در حالی که این رقم برای کشورهایی که در یک‌چهارم پایینی جدول قرار گرفته‌اند، تنها ۶۹۸۶ دلار بوده است.
در کشورهایی که نامشان در یک‌چهارم صدر جدول اقتصادهای باز جهان قرار گرفته است، میانگین درآمد فقیرترین دهک جامعه 9881 دلار برآورد شده است در حالی که این رقم برای کشورهایی که در یک‌چهارم پایینی جدول قرار گرفته‌اند، تنها 1629 دلار بوده است. میانگین درآمد فقیرترین دهک کشورهای دارای اقتصادهای باز، 50 درصد بیشتر از میانگین درآمد کل جامعه در کشورهایی است که اقتصادهای بسته دارند. امید به زندگی در کشورهایی که نامشان در یک‌چهارم صدر جدول اقتصادهای باز جهان قرار گرفته است 1/ 80 سال است در حالی که این رقم برای کشورهایی که در یک‌چهارم پایینی جدول قرار گرفته‌اند و اقتصادهایی بسته دارند، 1/ 63 سال است. علاوه بر این، گزارش موسسه فریزر بیان کرده است که در کشورهای دارای اقتصادهای باز، آزادی‌های سیاسی و شهروندی به مراتب بیشتر از کشورهایی است که اقتصادهایی بسته دارند.
گزارش جدید موسسه فریزر حاصل همکاری سه نویسنده اصلی به نام‌های جیمز گوآرتنی از دانشگاه ایالتی فلوریدا، رابرت لاوسون از دانشگاه ساترن متودیست و جاشوآ هال از دانشگاه وست ویرجینیا است که رایان مورفی از دانشگاه ساترن متودیست در نوشتن این گزارش دستیار آنها بوده است و سه استاد دیگر به نام‌های هانی پیتلیک از موسسه اتریشی تحقیقات اقتصادی و دالس ردین و مارتین راد از دانشگاه ناوارا در تهیه این گزارش مشارکت کرده‌اند. این گزارش که به‌طور سالانه منتشر می‌شود، نخستین بار در سال ۱۹۹۶ منتشر شد.
ارسال نظر